Ο αναγκαίος τρίτος πόλος

Αγγελική Σπανού 21 Μαϊ 2013

Τελευταία μας απασχολεί το θέμα της οπλοφορίας στη Βουλή. Δεν εξετάζουμε από πού και ως πού έχουν δικαίωμα να οπλοφορούν οι βουλευτές, αλλά συζητάμε αν πρέπει να μπαίνουν ή όχι αρματωμένοι στο Κοινοβούλιο. Κάπως έτσι χάνεται η λογική. Ακριβώς όπως όταν αντί να αναγνωρίσει το μεγαλύτερο κυβερνών κόμμα ότι υπάρχει πρόβλημα φασισμού και να συμβάλει στη λύση του, εμφανίζει τους ναζιστές κάπως σαν ΣΥΡΙΖΑ της άλλης πλευράς και αναπτύσσεται στα σοβαρά προβληματισμός για το αν είναι το ίδιο ακραίοι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης με τους υμνητές του Χίτλερ.

Το αυτονόητο είναι πια αντικείμενο διαπραγμάτευσης και σε λίγο μπορεί να φαίνεται σαν κάτι παράξενο.

Αν πάρουμε ως δεδομένο ότι υπάρχει ζήτημα πολιτισμικής οπισθοδρόμησης και υποχώρησης της δημοκρατίας, τότε η δημιουργία ενός ισχυρού τρίτου πόλου που θα εκφράσει την κοινωνική κεντροαριστερά, τον πολιτικό ορθολογισμό και την πρόοδο, προκύπτει ως ιστορική αναγκαιότητα. Αν αυτό δεν έχει ήδη συμβεί, οφείλεται σε διαρθρωτικές αδυναμίες των κομμάτων που κινούνται στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, πολύ περισσότερο στη σύγκρουση φιλοδοξιών και στην κυριαρχία προσωπικών στρατηγικών. Αντί για συνένωση δυνάμεων, παρατηρείται κατακερματισμός με νέα κόμματα που δεν στηρίζονται στην πολιτική πρόταση, αλλά σε αρχηγικές σκοπιμότητες και προπλάσματα κομμάτων που εκφράζουν τις προσωπικές αγωνίες των υποκειμένων τους για την εξασφάλιση οχήματος προς την εξουσία.

Αυτή η κατάσταση δημιουργεί ανθυγιεινές συνθήκες. Η ΝΔ επαγγέλλεται άνοιγμα προς τα αριστερά της, την ώρα που στην πράξη στρίβει όλο και πιο δεξιά, κλείνοντας το μάτι στους γειτονικούς της χώρους προς την άλλη πλευρά, όχι προς το κέντρο. Απενοχοποιεί τη Χ.Α με την εξωφρενική και ανιστόρητη θεωρία των δύο άκρων, προπαγανδίζοντας ότι το ίδιο είναι ένας ακραίος ή γραφικός αντιμνημονιακός και το ίδιο ένας ναζί. Άλλωστε, ο γραμματέας του κόμματος της ΝΔ, ένας γαλάζιος υφυπουργός και ένας γαλάζιος βουλευτής, καταψήφισαν την άρση ασυλίας του Κασιδιάρη, χωρίς να υποστούν κύρωση. Ογδόντα πέντε (85) βουλευτές της ΝΔ, υπέγραψαν τροπολογία για να εισάγονται μόνο Έλληνες το γένος στις παραγωγικές σχολές των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας. Βουλευτές της ΝΔ μπλόκαραν τροπολογία Ρουπακιώτη για την αναψηλάφηση δικών μετά από αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Εκλεκτοί του Μεγάρου Μαξίμου είναι δύο που προέρχονται από τον ΛΑΟΣ, χωρίς ποτέ να έχουν αποκηρύξει το ακροδεξιό παρελθόν τους. Και τώρα, ο γραμματέας της κυβέρνησης δεν μπορεί να καταπιεί το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο και βάζει συνεχώς τρικλοποδιές. Τα παραδείγματα είναι πολλά και δείχνουν τη συνεπή προσπάθεια της ΝΔ να επανενώσει την όλη δεξιά, χρησιμοποιώντας ως άλλοθι μεσαίου χώρου τον Γ. Στουρνάρα και όποιον άλλον προκύψει στην πορεία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα έχει ενστάσεις ιδεολογικού/αξιακού περιεχομένου.

Επομένως, η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού/μεταρρυθμιστικού τρίτου πόλου, θα λειτουργήσει εκ των πραγμάτων εξισορροπητικά και λυτρωτικά για τους πολίτες που θέλουν πολιτική σταθερότητα, αλλά ταυτόχρονα ζητούν και αναβάθμιση του δημοκρατικού ιδεώδους και πολιτισμική σύγκλιση με το ευρωπαϊκό παράδειγμα. Πολύ περισσότερο όταν έτσι θα πιεστεί αναγκαστικά και ο ΣΥΡΙΖΑ να περιορίσει τις δόσεις λαϊκισμού και ανορθολογισμού –γιατί με κάποιον θα πρέπει να συγκυβερνήσει, αν έρθει η ώρα.

Το ΠΑΣΟΚ αποσυντίθεται και συρρικνώνεται τόσο πολύ, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, που οδεύει σε φυσικό τέλος. Για το λόγο αυτό, η πρόταση που κατέθεσε ο Φώτης Κουβέλης για τη δημιουργία ενός συμμαχικού σχήματος, χωρίς να αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση η ένταξη στη ΔΗΜΑΡ, είναι ο μόνος ρεαλιστικός δρόμος για την ανασύνθεση/ανασυγκρότηση του χώρου μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Το εγχείρημα είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολο, δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία περνά πολύ βαθιά κρίση, επειδή δεν μπορεί να απαντήσει πειστικά στο ερώτημα πώς θα χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη που επαγγέλλεται, επομένως δεν μπορεί να καταθέσει αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση που θα αποδυναμώσει το κυρίαρχο γερμανικό δόγμα. Αποθαρρυντικό είναι και το γεγονός ότι η έννοια της κεντροαριστεράς εδώ έχει ταυτιστεί με το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κατεγράφη στο συλλογικό υποσυνείδητο ως η πολιτική δύναμη που παρέδωσε τη χώρα σε ένα αναποτελεσματικό και ολέθριο για την πλειοψηφία μνημόνιο.

Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους ακόμη και αν έχει αίσια έκβαση η υπόθεση ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας ή όπως αλλιώς ειπωθεί, δεν θα αποκτήσει πλειοψηφικό ρεύμα. Έχει, όμως, σοβαρές πιθανότητες να αποκτήσει σημαντική δυναμική και επιρροή μεγαλύτερη ακόμη και του εκλογικού της ποσοστού, εφόσον η επένδυση γίνει στην πολιτική και δεν εξαντληθεί σε έναν συνωστισμό αλληλοσυγκρουόμενων φιλοδοξιών. Μέχρι τώρα, οι διεργασίες δεν γίνονται από κάτω, από την κοινωνική βάση, αλλά από πάνω, από τους πρωταγωνιστές και τους επίδοξους πρωταγωνιστές, ενώ αντικείμενο σύγκλισης ή απόκλισης δεν είναι οι προγραμματικές θέσεις, αλλά ατομικές σκοπιμότητες και επιδιώξεις. Είναι αυτή η κύρια αιτία για την οποία η έντονη κινητικότητα που καταγράφεται επί μήνες στον ενδιάμεσο χώρο, έχει χαρακτηριστικά φούσκας.

Αν αυτό δεν αλλάξει, αν δεν υποχωρήσουν οι προσωπικές μεγαλομανίες στο όνομα μιας ιστορικής αναγκαιότητας, για να αναζητηθούν πολιτικές και προγράμματα σχετικά με τη διάσωση μιας χώρας που βυθίζεται, θα μείνουμε με το δίλημμα αν είναι προτιμότερη μια φάρσα τύπου Πάντζα, από μία splatter εκδοχή της νύχτας των κρυστάλλων.