Καλό σενάριο δεν υπάρχει. Τουλάχιστον να αποφευχθούν τα χειρότερα: Νέες τραγωδίες και σκληρή ακροδεξιά στροφή στην ΕΕ που θα οδηγήσει στο τέλος της ανοιχτής κοινωνίας.
Το σοκ και το πένθος, οι εκδηλώσεις αλληλεγγύης σε ολόκληρο τον κόσμο, οι συμβολισμοί με το μπλε-άσπρο-κόκκινο σε μνημεία και κυβερνητικά κτίρια, τα τραγούδια και τα λουλούδια, είμαστε όλοι Γάλλοι, λειαίνουν κάπως την άγρια πραγματικότητα που διαμορφώθηκε τη νύχτα της 13ης Νοεμβρίου, όταν άλλαξε με τον πιο δραματικό τρόπο το Παρίσι και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε στην Ευρώπη την κανονικότητα.
Αλλά τα δάκρυα κάποια στιγμή στεγνώνουν και ο θρήνος τελειώνει για να αρχίσει η διαμόρφωση της νέας τάξης πραγμάτων, η συνειδητοποίηση ότι “είμαστε σε πόλεμο”.
Ποιος είναι ο εχθρός; ISIS, τζιχάντ, φονταμενταλιστές του ισλάμ, εξτρεμιστές μουσουλμάνοι. Τι θέλουν; Να μας τρομάξουν, να αλλάξουν τον τρόπο ζωής μας, να εκδικηθούν τη Δύση που μισούν. Πόσο ισχυροί είναι; Πολύ, γιατί είναι αποφασισμένοι να σκοτωθούν για να σκοτώσουν, είναι τυφλωμένοι από τον φανατισμό και την πίστη τους στην εξόντωση του άλλου. Πού βρίσκονται; Παντού, αφού έχουν θύλακες σε τόσες δυτικές χώρες, κρύβονται στο φως και κινούνται στη σκιά. Πώς αντιμετωπίζονται; Να τελειώσει ο πόλεμος στη Συρία, να συντριβεί το ISIS, να αναθεωρηθεί η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και της ΕΕ στη Μέση Ανατολή, να αντιμετωπιστεί η προσφυγική κρίση με όρους ανθρωπισμού και αλληλεγγύης, να μην κλείσουν σύνορα, να μη σηκωθούν φράχτες, να μην υποχωρήσει η ευρωπαϊκή δημοκρατία, να μην επιστρέψουμε στα έθνη-κράτη αλλά σε περισσότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, να αμβλυνθούν οι ανισότητες και οι αποκλεισμοί. Είναι ρεαλιστική μια τέτοια λύση; Οχι στο σύνολό της και όχι σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα έφταναν αυτά; Σημαντικό είναι να σταματήσει η χρηματοδότηση των μαχητών του τζιχάντ από χώρες, τράπεζες, ολιγάρχες του αραβικού κόσμου που δρουν με την ανοχή δυτικών ελίτ. Μπορεί να προκύψει ελληνικό αδιέξοδο αν σταματήσει η μετεγκατάσταση προσφύγων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και εγκλωβιστούν εδώ; Είναι πιθανό, αλλά αν κυριαρχήσει η λογική του απομονωτισμού και της περιχαράκωσης θα μιλάμε για μια άλλη ΕΕ ή και καθόλου ΕΕ. Είναι αναστρέψιμη η άνοδος της ακροδεξιάς και της ισλαμοφοβίας; Πολύ δύσκολα και μόνο αν οι δυνάμεις της προόδου καταφέρουν να εμπνεύσουν και να κινητοποιήσουν τις κοινωνίες που φοβούνται αλλά την ίδια ώρα δεν θέλουν να ανταλλάξουν την ελευθερία με την υπόσχεση ασφάλειας. Είναι η Δύση σε παρακμή και το πολεμικό Ισλάμ σε άνθιση; Ακόμη και αν ισχύει, είναι μια σκέψη που δεν αντέχεται και που οδηγεί εκεί απ όπου έρχεται, στο μαύρο σκοτάδι.
Δημοσιεύτηκε στον Ελεύθερο Τύπο