«Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες θα έπρεπε να αξιοποιήσουν την 7ετή περίοδο προσαρμογής για να σχηματίσουν διαθέσιμα επιπλέον 700 δισεκ. ευρώ για επενδύσεις», υποδεικνύει ο Μ. Ντράγκι, αναφερόμενος στους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Θα ήταν «ένα σημαντικό ποσοστό των αναγκών για δημόσιες επενδύσεις», για τη χρηματοδότηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως, ελλείψει ενός κοινού ευρωπαϊκού χρέους, εξηγεί ο πρώην πρωθυπουργός μιλώντας στο Παρίσι, στο ετήσιο Συμπόσιο του Centre for Economic Policy Research (CEPR).
Απέναντι σε μια Κίνα λιγότερο φιλική προς τους Ευρωπαίους παραγωγούς και στους κινδύνους μιας προστατευτικής στροφής της νέας αμερικανικής κυβέρνησης υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Μάριο Ντράγκι επιστρέφει για να προειδοποιήσει την Ευρώπη ότι πρέπει να αλλάξει το οικονομικό της μοντέλο. «Οι ευρωπαϊκές πολιτικές ανέχθηκαν χαμηλή αύξηση των μισθών ως μέσο για την αύξηση της εξωτερικής ανταγωνιστικότητας, επιδεινώνοντας τον ασθενή κύκλο εισοδήματος-κατανάλωσης, με την αποποίηση της χρήσης δημοσιονομικού χώρου για την αντιμετώπιση της αδύναμης εσωτερικής ζήτησης», θυμίζει ο Ντράγκι. Ωστόσο, σήμερα αυτό το οικονομικό μοντέλο που βασίζεται στην εξωτερική ζήτηση και στους χαμηλούς μισθούς «δεν είναι πλέον βιώσιμο».
Χρειάζεται ένας συνδυασμός διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μακροοικονομικών πολιτικών για την αναζωογόνηση της ανάπτυξης, υπογραμμίζει ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ. Ακόμα και η έννοια της «διαρθρωτικής μεταρρύθμισης» έχει αλλάξει -διευκρινίζει. «Πριν από δέκα χρόνια, ο όρος αναφερόταν κυρίως στην αύξηση της ευελιξίας της αγοράς εργασίας και στη συμπίεση των μισθών. Σήμερα σημαίνει αύξηση της παραγωγικότητας χωρίς απώλειες θέσεων εργασίας, αλλά περισσότερο μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των ανθρώπων», εξηγεί.
Ο Ντράγκι γνωρίζει ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα χρειαστούν χρόνο για να αποδώσουν σημαντικά αποτελέσματα. Γι' αυτό προτείνει να εξεταστεί μια πιο αποδοτική χρήση των μακροοικονομικών πολιτικών. «Αν η ΕΕ εξέδιδε κοινό χρέος, θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν επιπλέον δημοσιονομικό χώρο για να περιορίσει τις περιόδους ανάπτυξης κάτω από το δυναμικό». Χωρίς κοινό χρέος, σύμφωνα με τον Ντράγκι, είναι σημαντικό «να βελτιωθεί η σύνθεση των δημοσιονομικών δαπανών, αυξάνοντας τις δημόσιες επενδύσεις και ενισχύοντας το συντονισμό μεταξύ των κρατών-μελών».
Η Ευρώπη δεν έχει άλλο χρόνο για χάσιμο. «Θα ήταν παρήγορο να πιστέψουμε ότι αυτά τα προβλήματα είναι λιγότερο σοβαρά από όσο φαίνονται και ότι, ως πλούσια ήπειρος, η Ευρώπη μπορεί να εισέλθει σε μια φάση διαχειρίσιμης παρακμής. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα παρήγορο σε αυτήν την προοπτική», δηλώνει. Αν η Ευρώπη συνεχίσει με τον δικό της ρυθμό αύξησης της μέσης παραγωγικότητας από το 2015, σε 25 χρόνια η ηπειρωτική οικονομία θα έχει το ίδιο μέγεθος όπως σήμερα, ενώ οι δαπάνες για συντάξεις, ενέργεια, άμυνα και ψηφιοποίηση θα αυξάνονται.