Γιατί η κόλαση ήταν ο ίδιος

Ο διάολος μπορεί και μπαίνει μονάχα στην Κόλαση, ο άγγελος μπορεί και μπαίνει μονάχα στην Παράδεισο. Ο άνθρωπος όπου θέλει!

Νίκος Καζαντζάκης

Η σειρά Dahmer - Monster: The Jeffrey Dahmer Story προσπαθεί να ερευνήσει την προσωπικότητα του Jeffrey Dahmer, ο οποίος διέπραξε από το 1978 έως το 1991 δεκαεπτά μακάβρια εγκλήματα. Η σειρά ψηλαφεί τα παιδικά χρόνια του Jeffrey Dahmer, τις σχέσεις με την οικογένειά του, προσεγγίζει τον δύσκολο, αθόρυβο και απαθή χαρακτήρα του και έχει στόχο  να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο παζλ με κέντρο την ψυχοσύνθεση και την προσωπικότητα του Ντάμερ αξιοποιώντας ως ψηφίδες, γεγονότα, εικασίες, περιστατικά και λεπτομέρειες  όλων  των αποτροπιαστικών του εγκλημάτων του. Ο νεαρός Τζέφρι Ντάμερ είχε πέσει θύμα εκφοβισμού στο σχολείο του. Είχε έντονο ενδιαφέρον και ταλέντο στο μάθημα της ανατομίας, συνήθιζε δε να μαζεύει πτώματα ζώων κι αφού εργαζόταν επάνω τους, στη συνέχεια τα έθαβε στο κοντινό δάσος του σπιτιού του. Στην εφηβεία του βυθιζόταν σε σεξουαλικές φαντασιώσεις με νεκρούς, καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Η σειρά με τίτλο «Monster: The Jeffrey Dahmer Story» 10 επεισοδίων,  που παρουσιάζει τη φρικιαστική ιστορία του Τζέφρι Ντάμερ, του ανθρώπου που ήταν υπεύθυνος για δεκαεπτά δολοφονίες νεαρών ανδρών, με ιδιαίτερα σκληρές μεθόδους, συμπεριλαμβανομένων πράξεων σεξουαλικής βίας, νεκροφιλίας και κανιβαλισμού, έχει αποκτήσει εκατοντάδες χιλιάδες θαυμαστές. Ο Ντάμερ προσκαλούσε σπίτι του, νεαρούς αφροαμερικάνους και ασιάτες με σκοπό να χαλαρώσουν πίνοντας κάτι, να περάσουν λίγο χρόνο μαζί και να τους φωτογραφίσει, υποσχόμενος πως θα τους πληρώσει με λίγα δολάρια για τις υπηρεσίες τους. Τα υποψήφια θύματα ήταν αποκλειστικά γκέι άντρες από τους οποίους ελκυόταν σεξουαλικά. Σε κάποιες περιπτώσεις ο Ντάμερ έκανε πειράματα πάνω στα θύματά του, όπως όταν ήταν νεαρός και πειραματιζόταν με τα ζώα που έβρισκε εδώ κι εκεί,  δεν δίσταζε να ανοίξει τρύπες στο κεφάλι κάποιων θυμάτων του όσο ήταν ακόμη ζωντανά, σε μία προσπάθεια να τους μετατρέψει σε «ζόμπι». Στις έρευνες που έκαναν οι αστυνομικοί στο διαμέρισμά του, βρήκαν οστά, ανθρώπινα μέλη στην κατάψυξη του, ενώ διατηρούσε σε σημεία του σπιτιού του, πολλά από τα κρανία των θυμάτων του, αφού τα τεμάχιζε. Τα εγκλήματά του «διανθίζονταν»  με αρκετές περιπτώσεις νεκροφιλίας και επαναλαμβανόμενου κανιβαλισμού.

Επιστήμονες, ψυχολόγοι αλλά και ο πατέρας του Ντάμερ καθώς και ο ίδιος ο φοβερός σίριαλ κίλερ δεν μπορούν μετά βεβαιότητος να ορίσουν, ποιοι ήταν οι λόγοι και ποιες οι αιτίες που στέγνωσαν την ανθρωπιά του δολοφόνου εντός του και  οδήγησε στον θάνατο και μάλιστα με τόσο ειδεχθή τρόπο 17 ανθρώπους. Η ελλιπής ανατροφή του Ντάμερ, η αδιαφορία των γονιών του γι αυτόν, σε μεγάλα χρονικά διαστήματα, οι άγριοι, συχνοί και οδυνηροί καυγάδες του ζεύγους παρόντος του μικρού, ήταν κάποιες από τις αιτίες. Ο πατέρας του Ντάμερ επίμονα ισχυρίζεται, μέχρι και σήμερα, ότι η συχνή και  χωρίς μέτρο φαρμακευτική αγωγή που έπαιρνε η ψυχικά ασθενής μητέρα του, Joyce Dahmer, όταν ήταν ακόμη έγκυος σ’ εκείνον, έπαιξε σημαντικό ρόλο και επιβάρυνε δραματικά την ψυχική και πνευματική υγεία του μικρού. Τον πρώτο φόνο τον τέλεσε ο Ντάμερ το 1978, τρεις μόλις εβδομάδες αφότου είχε αποφοιτήσει από το σχολείο, ενώ έμενε μόνος στο σπίτι, εγκαταλελειμμένος από την μητέρα του και ξεχασμένος από τον πατέρα του. Αυτή ήταν και η μόνη στιγμή που τον άφησε μόνο ο πατέρας του, γιατί δεν γνώριζε την αναχώρηση της μητέρας και θεωρούσε ότι ο Ντάμερ βρισκόταν υπό την επίβλεψη, την φροντίδα και την εποπτεία της. Στη συνέχεια, ο πατέρας αφιερώθηκε στο γιό του και  δεν έφυγε στιγμή από το πλευρό του Dahmer, ακόμη κι όταν αυτός καταδικάστηκε σε 15 φορές ισόβια κάθειρξη. «Ήσουν, είσαι και θα είσαι ο γιος μου», του λέει με δάκρυα στα μάτια λίγο αφότου μαθαίνει για τα εγκλήματά του, σε μία πατρική εκ βαθέων εξομολόγηση.

Ο Jeffrey Dahmer καταδικάστηκε το 1992 σε ισόβια κάθειρξη για δεκαεπτά δολοφονίες νεαρών ανδρών, με ασύλληπτα σκληρές μεθόδους.  Όσο βρισκόταν στη φυλακή, ο Ντάμερ είχε βαφτιστεί ξανά και δήλωνε μετανιωμένος για τα εγκλήματά του. Ο serial killer πέθανε στις 28 Νοεμβρίου του 1994, όταν ένας συγκρατούμενος, που αποκαλούσε τον εαυτό του «Χριστό», τον ξυλοκόπησε με μεταλλική ράβδο στο ντους του γυμναστηρίου, μέχρι θανάτου. Μέχρι και ο Dahmer στη φυλακή δεν μπορούσε να κάνει κανένα κακό γιατί όπως έλεγε ο Jean Genet « Φυλακές, κελιά, ευλογημένα μέρη όπου το κακό είναι αδύνατο γιατί εκεί είναι το σημείο συνάντησης όλων των κακών του κόσμου. Δεν μπορείς να κάνεις κακό όταν είσαι στην κόλαση».

Ο Evan Peters του “American Horror Story” ενσαρκώνει ακόμα μία φορά το απόλυτο κακό, με τη μοναδική του ικανότητα να αναλύει, να αφομοιώνει και να ερμηνεύει  την ψυχοσύνθεση ορμητικών, βίαιων, ακραίων και ψυχικά άρρωστων χαρακτήρων.  Τη σειρά υπογράφει ο βραβευμένος Ryan Murphy. Καθώς ρίχνουμε μια ματιά στα λίγα βιογραφικά στοιχεία για τον βίο και την πολιτεία του περιβόητου Jeffrey Dahmer, φανταζόμαστε εξιστορήσεις με τόνους μαυροκόκκινης πηχτής μπογιάς, αφηγήσεις με κομμένες σάρκες και τεμαχισμένα ανθρώπινα μέλη. Ακόμα, με πρώτη ύλη τη ζωή του μανιακού αυτού τύπου,   έρχεται στο μυαλό μας η δαιμονιώδης δράση, οι γρήγορες εναλλαγές πλάνων, ο ακατάσχετος βομβαρδισμός ήχων και μουσικών κορυφώσεων. Επειδή η πραγματικότητα κάποιες φορές είναι πιο ζοφερή, από όσο μπορεί να την αναπαραστήσει η τέχνη, οι υπεύθυνοι της σειράς και ο Ryan Murphy, δεν μπαίνουν καν στον κόπο να κινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αντιθέτως, βλέπουμε το Evan Peters να υποδύεται τον Ντάμερ ως  αργό, αδιάφορο, νωχελικό και βαριεστημένο τύπο. Ο πρωταγωνιστής δίνει το τέμπο, γιατί σ’ αυτόν τον ρυθμό, συμπαρασύρει τα πάντα, το πλανάρισμα, το  μοντάζ, τη μουσική επένδυση, τους φωτισμούς. Το όλο εγχείρημα μοιάζει με μια αργόσυρτη δραματοποιημένη σειρά  ντοκιμαντέρ που ασχολείται με μια σειρά απεχθών φρικιαστικών και αποκρουστικών δολοφονιών και θέμα της έχει έναν στυγερό, κανίβαλο εξολοθρευτή. Αυτή η αντιμετώπιση, ενός τόσο αποτρόπαιου θέματος όμως, είναι το κλειδί του ενδιαφέροντος της σειράς. Η κατάδυση στα παιδικά χρόνια του Ντάμερ , η αργή βύθιση στις συνήθειες, τις αγωνίες, του φόβους και τις επιθυμίες του, δίνει στην ιστορία στέρεο πλαίσιο αφήγησης, σχεδόν επιστημονική δομή  και αναπάντεχο ενδιαφέρον. Ενδιαφέρον το οποίο όσο περνά η ώρα μεγαλώνει και κορυφώνεται,  σε αντίθετη περίπτωση θα πνιγόταν μέσα στο αίμα των δυο τριών πρώτων πλάνων και την μαυροκόκκινη μπογιά του μισού  επεισοδίου. Είναι σίγουρο ότι η σειρά θα έχανε γρήγορα το ενδιαφέρον της, θα τη συνόδευε αυτόματα ο χαρακτηρισμός του σπλάτερ και το συγκαταβατικό μειδίαμα των θεατών, ενδιαφέρον που θα εξατμιζόταν από την καυτή ανάσα της επανάληψης και της υπερβολής. Όσο γνωρίζουμε τον ιδιόμορφο αυτόν άνθρωπο, μας αποσπούν την προσοχή, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ο νέος αυτός άνθρωπος μεγαλώνει, σχεδόν στην τύχη του και ο οποίος γοητεύεται να κάνει πειράματα σε νεκρά ζώα, ζει ανυπέρβλητα  σεξουαλικά αδιέξοδα, παλεύει με τη μοναξιά και την απόρριψη, αντιμετωπίζει την εχθρότητα του περίγυρου, τον εκφοβισμό την ταπείνωση και άγονες ερωτικές φαντασιώσεις. Σιγά – σιγά όλα αυτά τον βυθίζουν στο περιθώριο, στον αλκοολισμό και στα πιο βαθιά σκοτάδια της ανθρώπινης κτηνωδίας, από τα οποία ποτέ δεν μπόρεσε να βγει. «Παράφρων δεν είναι αυτός που έχει χάσει τα λογικά του», έγραφε ο Άγγλος συγγραφέας G. K. Chesterton «Παράφρων είναι αυτός που τα έχει χάσει όλα και διατηρεί τα λογικά του» και ο Τζέφρι Ντάμερ, ήταν μια χαρά στα λογικά του, όπως αποφάσισε το δικαστηρίου το οποίο αποφάνθηκε για την ενοχή του.

Το καλοκαίρι έκαναν πρεμιέρα δύο από τις πιο πολύαναμενόμενες σειρές, το «The House of the Dragon» και το «The Rings of Power». Το πρώτο μεταδόθηκε από το HBO και το δεύτερο από την Amazon. Παρόλο που αυτές οι δύο σειρές πάλεψαν για να κατακτήσουν την πρώτη θέση στις επιλογές  των τηλεθεατών, ο Τζέφρι Ντάμερ στο Netflix από τον πολυβραβευμένο δημιουργό του «American Crime Story» Ryan Murphy, τους κατατρόπωσε κρατώντας για τον εαυτό του την πρωτιά. Ο στυγνός δολοφόνος και κανίβαλος του Μιλγούκι, η σειρά του οποίου κυκλοφορεί στο Netflix, κρατά τα σκήπτρα της τηλεθέασης και αποτελεί  την απόλυτη τάση της περιόδου που διανύουμε.

Από τα μεγάλα πλεονεκτήματα της σειράς είναι η δημιουργία της πνιγηρής ατμόσφαιρας με προσοχή σε λεπτομέρειες που αναπαριστούν με ακρίβεια τον μικρόκοσμο του Ντάμερ. Παράλληλα οι συντελεστές της σειράς φροντίζουν τα περισσότερα από τα πεπραγμένα του πρωταγωνιστή να τα φανταζόμαστε και όχι να  επιδεικνύονται. Στη δημιουργία της όλης ατμόσφαιρας σημαντικό ρόλο παίζει η  μουσική που έγραψε  για την σειρά ο Nick Cave με τον Warren Ellis και η οποία λειτουργεί ως ένα έντονα δραματικό στοιχείο.

Η ερμηνεία του  Evan Peters συνεισφέρει τα μέγιστα στο αποτέλεσμα, ο ηθοποιός  εισχωρεί ως τα παιδικά χρόνια του ήρωα που υποδύεται και ανασύρει όλα αυτά τα στοιχεία που αποτελούν τον φοβερό και τρομερό Jeffrey Dahmer και μας τα παρουσιάζει με καθαρότητα, σαφήνεια και κάποιες φορές με ανατριχιαστική ακρίβεια.

Ένα άλλο στοιχείο που εμπλουτίζει το σίριαλ και δεν το αφήνει να «στραγγίσει»  από το πρώτο κιόλας επεισόδιο  είναι η μη ευθύγραμμη αφήγηση. Η ανάμιξη του παρόντος κινηματογραφικού χρόνου με τις αναμνήσεις των πρωταγωνιστών και  τις πληροφορίες για τα παιδικά χρόνια του ήρωα και της οικογένειάς του, εμπλουτίζει την κινηματογράφηση και βάζει τον θεατή σε δημιουργικό ρόλο. Τον αναγκάζει  να προσπαθεί  δηλαδή να ερμηνεύσει, να αιτιολογήσει, να αναρωτηθεί μπροστά σε όλα αυτά που συμβαίνουν, χωρίς να τα καταναλώνει παθητικά αλλά και χωρίς να χάνει την απόλαυση ενός καλού τηλεοπτικού προγράμματος του είδους,  που περιμένει ο θεατής, γιατί όπως έλεγε ο Χίτσκοκ   «Χάρισέ τους ευχαρίστηση. Την ίδια ευχαρίστηση που αισθάνονται όταν ξυπνούν από έναν εφιάλτη», και το Dahmer - Monster: The Jeffrey Dahmer Story είναι ένας εφιάλτης τον οποίο δεν είδαμε στον ύπνο μας, ούτε τον εμπνεύστηκαν κάποιοι ταλαντούχοι άνθρωποι  και τον αναπαράστησαν, αλλά συνέβη, πραγματικά, κάπου εκεί έξω.