Λίγο πριν από τις εκλογές και όλα μοιάζουν να έχουν κριθεί, όσον αφορά τουλάχιστον την πρώτη θέση.
Είχα αποφασίσει να μην γράψω οτιδήποτε σε αυτές τις εκλογές, περισσότερο γιατί το θεωρούσα εκ προοιμίου άσκοπο….
Αυτές τις λίγες ώρες όμως που απέμειναν, δυο-τρεις διαπιστώσεις που τριγυρίζουν στο μυαλό μου εδώ και μέρες, με υποχρεώνουν να αποτυπώσω σε λίγες λέξεις όσα με προβληματίζουν.
Όσο με αφορά, η πολιτική και κομματική μου τοποθέτηση είναι γνωστή, σταθερή και δεδομένη. Η επιλογή αυτή δεν έγινε με συναισθηματικά (ή οπαδικά, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι) κριτήρια, αλλά για μένα είναι απολύτως ορθολογική. Θα μπορούσα και εγώ ήδη από το 2010, πολύ νωρίτερα από πάρα πολλούς άλλους, να έχω μεταπηδήσει στο «νέο», στο «άφθαρτο» και να μιλάω με την σιγουριά του «εξαγνισμένου» απέναντι στην «τοξικότητα» του φθαρμένου.
Άλλωστε αν η πολιτική έχει, όπως λένε, ποδοσφαιροποιηθεί, δεν είναι τυχαίο ότι παραμένω ΠΑΣΟΚ και ΑΕΚ….
Έπαψα από χρόνια να πιστεύω στα όνειρα και σε καλούς μάγους….
Έπαψα από χρόνια να κυνηγάω χαμένους παραδείσους….. γιατί εδώ είναι ο παράδεισος και η κόλαση εδώ, που λέει και το γνωστό λαϊκό άσμα….
Πάμε λοιπόν…
Διαπίστωση πρώτη: στις δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα…
Προφανώς και τάσσομαι αναφανδόν υπέρ των δημοκρατικών διαδικασιών, προφανώς και ο λαός είναι κυρίαρχος, εκφράζεται δημοκρατικά μέσω των εκλογών και αποτυπώνει την- πάντα σεβαστή- βούλησή του μέσω της ψήφου του.
Ταυτόχρονα όμως, αυτή η αποτύπωση, σε συνθήκες κρίσης, πόλωσης, επικράτησης του λαϊκισμού και της δημαγωγίας, οργής, απελπισίας, έλλειψης ορθολογισμού, ενδεχομένως να οδηγεί σε νέα, πολλές φορές μεγαλύτερα αδιέξοδα….
Η ιστορία διδάσκει… τουλάχιστον στις λαϊκές γειτονιές της Β΄ Πειραιά, με έντονο το μικρασιατικό στοιχείο, οι εκλογές του 1920, οι εκλογές του «οίκαδε», θα έπρεπε να έρχονται πιο έντονα στη μνήμη τέτοιες ώρες…
Πολυάριθμα τα παραδείγματα των αδιεξόδων που προήλθαν και επικυρώθηκαν θριαμβευτικά με τη βούληση του λαού.
Αναρωτιέμαι όμως, μήπως και στις 25 Γενάρη, μια τυχόν τρίτη θέση των νεοναζί της ΧΑ δεν θα συνιστά ήττα για τη δημοκρατίας μας ;;;
Μήπως η ανάθεση της τρίτης διερευνητικής εντολής στον υπόδικο αρχηγό της ΧΑ δεν θα συνιστά αδιέξοδο για τον πολιτικό μας πολιτισμό και τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς ;;;
Κι όμως, θα έχει προέλθει από τη νωπή λαϊκή βούληση, από τη νωπή λαϊκή εντολή, από την ελεύθερη έκφραση του κυρίαρχου ελληνικού λαού…
Διαπίστωση δεύτερη: δεν έχω πια να χάσω τίποτα, γιατί να μην δοκιμάσω κάτι άλλο ;;;
Άνθρωποι απελπισμένοι, οργισμένοι, κατεστραμμένοι οικονομικά και κοινωνικά, πολλοί συχνά αναρωτιούνται γιατί να μην δοκιμάσω κάτι άλλο, τι χειρότερο θα συμβεί, τι άλλο έχω πια να χάσω…
Σέβομαι απόλυτα την οργή και την αγανάκτηση από ανθρώπους που αναδείχθηκαν σε πρωταγωνιστές και θύματα της κρίσης… αναφέρομαι πρωτίστως στους ιδιωτικούς υπαλλήλους που έχασαν τη δουλειά τους, στους εργάτες και τους μεροκαματιάρηδες καθώς και τους ελεύθερους επαγγελματίες και εμπόρους που αποτελούν τα αφανή θύματα.. Συγχωρέστε με, αλλά το σύστημα λογικής που έχω αναπτύξει τα τελευταία 33,5 χρόνια δεν μου επιτρέπει να θεωρήσω τους δημόσιους υπαλλήλους και διάφορους μεγαλοσυνταξιούχους με 15, 20 και 25 έτη δουλειάς θύματα της κρίσης…. Θα το κάνω ενδεχομένως, όταν συνειδητοποιήσουν οι ίδιοι και παραδεχτούν ότι αποτελούν μία από τις αιτίες της…
Δύο επιμέρους παρατηρήσεις στην δεύτερη διαπίστωση:
Παρατήρηση πρώτη: η ελαφρά τη καρδία επιλογή του «γιατί να μην δοκιμάσω και κάτι άλλο», χωρίς όρους και προϋποθέσεις, χωρίς πρόγραμμα και ρεαλιστικούς στόχους, μπορεί να αποδειχθεί δομικά και λειτουργικά προβληματική για τους δημοκρατικούς θεσμούς… Πράγματι την ίδια επιχειρηματολογία χρησιμοποιούν εν πολλοίς και οι νεοναζί της ΧΑ… Θα μπορούσαμε να ανεχτούμε μία επιλογή τύπου ΧΑ απλώς για να τη δοκιμάσουμε ή επειδή δεν έχουμε τίποτε άλλο να χάσουμε ;;;
Παρατήρηση δεύτερη: Μία πολύ συγκεκριμένη απάντηση στο ερώτημα που τέθηκε ανωτέρω με τη δεύτερη διαπίστωση θα μπορούσε να ήταν η εξής: πράγματι, στα χρόνια της κρίσης χάθηκε περίπου το 30% του ΑΕΠ της χώρας, ανάμεσα στο οποίο και η δική σου συνεισφορά… κρατήθηκε όμως το υπόλοιπο 70%, ανάμεσα στο οποίο και η συνεισφορά του γείτονά σου, του αδελφού σου, του φίλου σου… η απάντηση όμως αυτή, για να δοθεί, προϋποθέτει μία και μόνη προϋπόθεση: να μην έχει γίνει κυρίαρχο δόγμα η αντίληψη ‘αφού ψόφησε η κατσίκα μου, τότε ας ψοφήσει και η κατσίκα του γείτονα’…..
Διαπίστωση τρίτη και τελευταία: Περίμενα και ευελπιστούσα η κρίση αυτή, οικονομική, κοινωνική, πολιτική και βαθύτατα θεσμική, να αποτελέσει εφαλτήριο μετασχηματισμών, μεταρρυθμίσεων, δομικών αλλαγών σε επιλογές, τρόπο ζωής και- κυρίαρχα- νοοτροπίες… να κινητοποιήσει νέες δυνάμεις, προκειμένου να μετασχηματισθεί το κράτος και η δημόσια διοίκηση, να συζητήσουμε για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης, να διώξουμε μακρυά ιδεοληψίες και δογματισμούς χρόνων…
Είναι προφανές ότι έκανα λάθος….
Δεν καταφέραμε στην Ελλάδα να ξεχωρίσουμε το αίτιο με το αιτιατό… Δεν καταφέραμε να συνειδητοποιήσουμε ότι για να αλλάξει η χώρα, πρέπει να αλλάξουμε και εμείς…
Συνεχίσαμε να διαμαρτυρόμαστε για τα πάντα, χωρίς να θέλουμε να αλλάξει τίποτα..ή τουλάχιστον να μην αλλάξει τίποτα σε σχέση με εμάς… εντέλει αναδείξαμε τον πιο συντηρητικό και φοβικό εαυτό μας…
Είχα γράψει κάποτε ότι θα πρέπει στην Ελλάδα να σταματήσουμε να αντιμετωπίσουμε την Αριστερά ως έννοια στατική, ως μουσειακό απολίθωμα… ότι η Αριστερά είναι έννοια δυναμική και εξελισσόμενη γιατί μόνο τότε μπορεί να είναι αληθινά προοδευτική.
Παραμένω συγκρατημένα απαισιόδοξος…
Καλές εκλογές…