Τώρα που καλούμαστε να ξαναβρεθούμε μπροστά στις κάλπες και να επιλέξουμε τα κόμματα που θα στείλουμε στη Βουλή και τη νέα μας κυβέρνηση, τα διλήμματα είναι πολλά και δύσκολα.
Αναμφίβολα, το παραπλανητικό, αποπροσανατολιστικό δίλημμα των προηγούμενων χρόνων της κρίσης, «μνημόνιο- αντιμνημόνιο», που οδήγησε τον αριστερό λαϊκισμό στην εξουσία, έχει καταρρεύσει, αν και με πολύ μεγάλο κόστος για την ελληνική κοινωνία.
Ωστόσο, το πολιτικό σκηνικό εξακολουθεί να είναι στρεβλό και παραπλανητικό για πολλούς ψηφοφόρους. Ιδιαίτερα όμως για τους ψηφοφόρους που τοποθετούν των εαυτό τους στο χώρο των μεταρρυθμιστικών προοδευτικών δυνάμεων, των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας, του ευρύτερου χώρου της κεντροαριστεράς.
1. Είναι κάποιοι που υποστηρίζουν πως τώρα που ο Αλέξης Τσίπρας απαλλάχθηκε από τους νεοκομμουνιστές και άλλες διάσπαρτες κομμουνιστικές δυνάμεις που «φιλοξενούσε» ο ΣΥΡΙΖΑ, τώρα που με την υπογραφή του 3ου μνημονίου έγινε πιο ευρωπαϊστής, θα μπορούσε να μετεξελιχθεί μαζί με το εναπομείναν κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ σε μια σύγχρονη αριστερή σοσιαλδημοκρατική δύναμη και να συνενώσει και τις άλλες δυνάμεις του χώρου. Να πετύχει δηλαδή αυτό που δεν μπόρεσαν να πετύχουν οι «58», η «Ελιά» κ.λπ., την ανασυγκρότηση του χώρου της κεντροαριστεράς.
Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης ξεκινούν από μία λάθος εκτίμηση. Ο Αλ. Τσίπρας δεν έγινε περισσότερο ευρωπαϊστής, επειδή υπέγραψε μνημόνιο. Κάθε άλλο… Αναγκάστηκε να υπογράψει το μνημόνιο άρον- άρον, την τελευταία στιγμή, αφού κατέρρευσε και απέτυχε η στρατηγική του των διαπραγματεύσεων τους προηγούμενους μήνες. Και επειδή φοβήθηκε να επιστρέψει στην Αθήνα χωρίς συμφωνία και με την Ελλάδα εκτός ευρώ και στο χάος. Το παραδέχτηκε εξάλλου και ο ίδιος στη συνέντευξή του στον «Άλφα», όταν μίλαγε για τον φόβο να φύγει από το Μαξίμου με ελικόπτερα. Το επαναλαμβάνει καθημερινά, υποστηρίζοντας πως αναγκάστηκε να υπογράψει το μνημόνιο, λόγω των «εκβιασμών» που του άσκησαν οι ευρωπαίοι.
Μια δεύτερη λάθος εκτίμηση είναι πως ο ίδιος ο Τσίπρας θα μπορούσε να μετεξελιχθεί σε ευρωπαίο σοσιαλδημοκράτη ηγέτη. Ο ίδιος δεν έχει ούτε την κουλτούρα, ούτε έχει παρακολουθήσει την παράδοση αυτού του χώρου. Αντιθέτως, την βλέπει, ακόμη και σήμερα, ως αντίπαλο στην πολιτική μάχη και όχι ως σύμμαχο ή εν δυνάμει σύμμαχο.
2. Είναι κάποιοι που εναποθέτουν τις ελπίδες τους στη σύμπραξη ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, ως ένα πρώτο βήμα… Μόνο που πρόκειται για ένα κομμάτι του πρώην μεγάλου, αλλά κατακερματισμένου ΠΑΣΟΚ και ένα επίσης μικρό τμήμα της διαλυμένης πλέον ΔΗΜΑΡ. Μάλιστα, η επιλογή αυτή της πλειοψηφίας προκάλεσε άλλη μία διάσπαση του κόμματος αυτού. Ωστόσο και στο χώρο του ΠΑΣΟΚ η πρωτοβουλία αυτή δεν φαίνεται, προς το παρόν τουλάχιστον, να συγκινεί άλλα στελέχη που έχουν αποστασιοποιηθεί τα τελευταία χρόνια…
3. Θα μπορούσε Το Ποτάμι, να παίξει καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία ενός φορέα μιας μεγάλης μεταρρυθμιστικής παράταξης; Θα μπορούσε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις… Ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης, φαίνεται να επιλέγει το δρόμου του μικρού κόμματος που φιλοδοξεί να παίξει ένα ρυθμιστικό ρόλο στις επερχόμενες εξελίξεις. Αυτοπεριχαρακώνεται, μη τολμώντας και προφανώς μη θέλοντας να ανοιχτεί στον ευρύτερο χώρο του κέντρου και της σοσιαλδημοκρατίας. Καταφεύγει επίσης στο ίδιο ανιστόρητο λάθος, διαχωρίζοντας το πολιτικό σύστημα σε «παλιό και νέο», χωρίς αυτό να έχει σαφή πολιτικά χαρακτηριστικά. Αποφεύγει ή αδυνατεί να δώσει ένα σαφές πολιτικό στίγμα στο κόμμα του, που να ορίζει τι είναι το καινούργιο και τι το παλαιό. Πώς ορίζεται, τελικά, το καινούργιο;… Έχει θέση στην πολιτική γεωγραφία και σε ποιο σημείο; Είναι δεξιό, κεντρώο, φιλελεύθερο, σοσιαλιστικό, αριστερό; Ποια κοινωνικά στρώματα φιλοδοξεί να εκφράσει; Σε ποιους πολίτες απευθύνεται; Οι αδυναμίες του αυτές το καθιστούν εξαιρετικά ευάλωτο. Το δείχνουν εξάλλου οι τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Στο επιτελείο του Ποταμιού βλέπουν μόλις το 40% των ψηφοφόρων του Ιανουαρίου να παραμένει σταθερό στην επιλογή του, ενώ περίπου 16% κινείται προς το ΠΑΣΟΚ, τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ. Το 44% των ψηφοφόρων δηλώνουν αναποφάσιστοι.
Και το ερώτημα που πλανάται σε πολλούς πολίτες που ανήκουν σε αυτόν το μεγάλο χώρο της σύγχρονης, φιλελεύθερης ευρωπαϊκής κεντροαριστεράς, είναι, πού θα ρίξουν την ψήφο τους σε αυτές τις εκλογές. Σε μια εποχή που η ψήφος είναι η πιο υπεύθυνη πράξη, που δεν χωρά ελαφρά τη καρδία επιλογές, κυρίως μάλιστα όταν είναι πολύ πιθανό να δούμε την επόμενη Βουλή εμπλουτισμένη με πολιτικά νούμερα τύπου Λεβέντη και όχι μόνο…
Η ελπίδα να αποκτήσει η χώρα ένα κανονικό πολιτικό σύστημα, όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη, με δύο βασικούς πολιτικούς φορείς, έναν της σύγχρονης κεντροδεξιάς και έναν της σύγχρονης κεντροαριστεράς, παραπέμπεται στο μέλλον. Και μαζί με αυτό, η ελπίδα να γίνουμε μια κανονική χώρα.