Με πρωτοφανές συντηρητικό και ανιστόρητο σκεπτικό που παραπέμπει στο δίκαιο του αίματος και στο φυλετικό έθνος – κράτος, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικό τον προοδευτικά προσανατολισμένο στο δίκαιο του εδάφους και στην πολιτική εθνοκρατική συγκρότηση, νόμο Ραγκούση (Ν. 3038/12). Ο πρωθυπουργός Σαμαράς έσπευσε να δώσει εντολές για αλλαγές στο νόμο περί ιθαγένειας ώστε να συμβαδίζει με τις αποφάσεις του ΣΤΕ και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Απόφαση κοινωνικά άδικη και απάνθρωπη που οδηγεί βίαια στη ζώνη της ανυπαρξίας και της απουσίας δικαιωμάτων ανθρώπους που μεγάλωσαν στην Ελλάδα, ενώ πολιτικά σηματοδοτεί τη στροφή και την απόπειρα της ΝΔ να ανακόψει απώλειες και να επαναπατρίσει δυνάμεις από την άκρα δεξιά. Δεν πρόκειται απλά για προεκλογική δέσμευση. Θα μπορούσε να το αποφύγει αφού δεν κυβερνά μόνη της. Ανάλογη σκλήρυνση δεν αποκλείεται να δούμε και σε άλλα θέματα, όπως τα λεγόμενα εθνικά, ΑΟΖ, ελληνοτουρκικά, κλπ.
Δυστυχώς, εξαιτίας της κρίσης και της ανόδου της άκρας δεξιάς παντού σχεδόν στην Ευρώπη ακόμα και μετριοπαθή κεντροδεξιά κόμματα και κυβερνήσεις υιοθετούν τη ρητορική των ακροδεξιών εξτρεμιστικών, ένα μοτίβο παρόν στη Γαλλία και τη Βρετανία, καθώς και στις σκανδιναβικές χώρες και στην Κεντρική Ευρώπη. Αντίληψη που τείνει να γίνει ηγεμονική καθώς την ασπάζονται όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού και η οποία, σε συνδυασμό με τον αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό, υποσκάπτει τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Και αν δεν ανακοπεί, πολύ σύντομα θα αφορά όχι μόνο τους εξωτερικούς ως προς την Ένωση μετανάστες, αλλά και τους ίδιους τους πολίτες των κρατών – μελών και των υπό ένταξη κρατών.
Στη Βρετανία, η αντιμεταναστευτική ρητορική ενισχύθηκε αμέσως μετά την ομιλία του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον που υποσχέθηκε δημοψήφισμα για την παραμονή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήδη, από το 2005, η ΕΕ με ειδική ρύθμιση περιόριζε τα δικαιώματα των Βούλγαρων και των Ρουμάνων να ζήσουν και να εργαστούν σε άλλες χώρες της ΕΕ. Ρύθμιση που λήγει την 1/1/ 2014. Η Βρετανία είναι νομικά υποχρεωμένη να τηρήσει την προθεσμία και να αποδεχθεί τους πολίτες από τις χώρες αυτές. Ήδη όμως αναζητά εναλλακτικές λύσεις για την αποθάρρυνση της μετανάστευσης με πρώτο βήμα μια διαφημιστική εκστρατεία για την αποθάρρυνση της μετακίνησης Ρουμάνων και της Βούλγαρων πολιτών. Ο Υπουργός Μετανάστευσης, Μάρκ Χάρπερ, δήλωσε ότι οι μετανάστες από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία που ταξιδεύουν προς το Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς εξασφαλισμένη δουλειά, θα πρέπει να έχουν ιδιωτική ιατρική ασφάλιση, γιατί δεν μπορεί η Βρετανική Εθνική Υπηρεσία Υγείας να μετατραπεί σε διεθνή υπηρεσία υγείας.
Μετά τη δήλωση του Βρετανού Χάρπερ, ο Σουηδός Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου πρότεινε την καθιέρωση βίζας για τους πολίτες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Σύμφωνα με σουηδικά μέσα ενημέρωσης, το υπουργείο απέστειλε επιστολές στα άλλα 26 κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη σχετική πρόταση. Γεγονός που δεν διαψεύστηκε. Μεταξύ 2009 και 2010, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης βίζας για τους πολίτες της Σερβίας, της Μακεδονίας, του Μαυροβουνίου, της Βοσνίας -Ερζεγοβίνης και της Αλβανίας ενόψει των ενταξιακών τους διαπραγματεύσεων. Η απόφαση αυτή έχει δεχθεί σφοδρές επικρίσεις από τις συντηρητικές κυβερνήσεις πολλών ευρωπαϊκών χωρών, εξαιτίας του φόβου ότι οι τουρίστες από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την απουσία ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της Ένωσης και να μεταναστεύσουν παράνομα ή να ζητήσουν άσυλο.
Η άνοδος της αντιμεταναστευτικής ρητορικής συμπίπτει με την αυξημένη μετανάστευση από χώρες της περιφέρειας προς το κέντρο και το βορά της Ηπείρου. Οι πορτογαλικές αρχές πρόσφατα παραδέχθηκαν ότι 240.000 πολίτες εγκατέλειψαν τη χώρα μόνο μέσα στο 2011. Δηλαδή κάτι περισσότερο από το 2% του πληθυσμού της Πορτογαλίας. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την Ισπανία, όπου ο πληθυσμός μειώθηκε για πρώτη φορά, μετά από μια δεκαετία, λόγω της μετανάστευσης. Το 2012, σχεδόν ένα εκατομμύριο Ισπανοί μετακινήθηκαν προς τις χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης. Το Bergen της Νορβηγίας έχει κατακλυστεί από Ισπανούς και Πορτογάλους μετανάστες.
Στα πρώτα στάδια της οικονομικής κρίσης, οι μετανάστες από την περιφέρεια προς το κέντρο και το βορά της Ένωσης ήταν κυρίως Αφρικανοί, Ασιάτες και Νοτιοαμερικανοί. Τώρα πλέον είναι σε αυξανόμενο ποσοστό πολίτες από τα κράτη – μέλη της περιφέρειας, μεταξύ τους και αρκετοί Έλληνες, που μετακινούνται προς τον αναπτυγμένο πυρήνα, τη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις σκανδιναβικές χώρες, οι οποίες όμως είναι όλο και πιο απρόθυμες να τους δεχτούν καθώς η κρίση έχει περιορίσει δραματικά τις δυνατότητές τους.
Η αυξανόμενη ενδοευρωπαϊκή ροή οικονομικών μεταναστών οδηγεί πολλές κυβερνήσεις, ιδίως συντηρητικές, σε αυξανόμενη αμφισβήτηση και επανεξέταση της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, ενός από τους βασικούς πυλώνες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος που θεσμοθετήθηκε με τη Συνθήκη του Σένγκεν. Αμφισβήτηση που μέχρι πρόσφατα, προέρχονταν κατά κανόνα από τα εξτρεμιστικά κόμματα, και κυρίως από την ακροδεξιά πλευρά του πολιτικού φάσματος, και αφορούσε μη ευρωπαίους πολίτες. Τώρα πλέον υιοθετείται όλο και περισσότερο και από δυνάμεις του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου και αφορά και τους ευρωπαίους πολίτες.
Μέχρι στιγμής, η κριτική και οι απόψεις για περιορισμό της ελεύθερης ενδοευρωπαϊκής κυκλοφορίας και μετανάστευσης εκφράζονται κυρίως σε επίπεδο ρητορικής. Όμως κατακτούν βαθμιαία την κορυφή της πολιτικής ατζέντας, κερδίζοντας συνεχώς σε δημοτικότητα και αποδοχή, όπως συμβαίνει και στη χώρα μας.
Προτού φτάσουμε στην πλήρη επικράτηση της σκληρής ακροδεξιάς ατζέντας, και ζήσουμε τραγικά φαινόμενα ιστορικής οπισθοδρόμησης και ανθρώπινων αδιεξόδων, τέτοιες εξελίξεις πρέπει πάση θυσία να αποτραπούν. Και για να μη μιλήσουμε αυτή τη στιγμή για το σύνολο της Ευρώπης και να περιοριστούμε στη χώρα μας, η προωθούμενη από τη Ν.Δ συντηρητική μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για την απόκτηση της ιθαγένειας, πρέπει να αποτελέσει την απόλυτη κόκκινη γραμμή για τις προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να αποτελέσει νόμο του ελληνικού κράτους. Θα είναι μια νίκη του ορθολογισμού, του ουμανισμού και της προόδου, θα είναι καλό για τη χώρα μας με αντανάκλαση και στη διαμάχη που διεξάγεται στο σύνολο της Ευρώπης.
.
Ο Γεράσιμος Γεωργάτος, είναι Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΗΜΑΡ, Υπεύθυνος για την Ευρωπαϊκή και Εξωτερική Πολιτική