Οι κοινωνίες οργανώνονται έτσι ώστε να υπάρχουν κοινοί κανόνες, που να τηρούνται από όλους. Έτσι προκύπτουν οι νόμοι, η εκτελεστική εξουσία που τους εφαρμόζει και η δικαστική εξουσία που ελέγχει την εφαρμογή τους.
Αυτό ξεχωρίζει τις πολιτισμένες κοινωνίες από τη ζούγκλα. Εκεί ισχύει το δίκαιο του ισχυρότερου.
Μια από τις συνήθεις παρανοήσεις είναι ότι μερικοί θεσμοί ή συλλογικότητες παράγουν νόμους, δηλαδή παράγουν δίκαιο. Πολύ συνηθισμένο φαινόμενο που δυστυχώς καλλιεργείται και από κόμματα (δηλαδή συμμέτοχους στην παραγωγή νόμων). Μια γενική συνέλευση φοιτητών θεωρεί ότι μπορεί να αποφασίσει οτιδήποτε και μάλιστα να το επιβάλει. Π.χ. μπορεί να αποφασίσει ότι είναι δίκαιο να τρώνε όλοι τζάμπα στη λέσχη και επειδή το αποφάσισε και άρα έγινε κανόνας δικαίου, να το επιβάλει απαγορεύοντας τον έλεγχο από τους αρμόδιους.
Μια μαθητική συνέλευση αποφασίζει να καταλάβει το σχολείο. Νομίζει ότι επειδή το αποφάσισε, δικαιούται να το κάνει. Απλά επειδή έτσι είπε η πλειοψηφία.
Δυστυχώς, την ίδια παρανόηση κάνουν και πολλοί θεσμικοί παράγοντες. Νομίζουν ότι η δική τους άποψη περί δικαίου είναι ισχυρή. Επειδή αυτό που νομίζουν αυτοί είναι δίκαιο και έχουν τα μέσα να το επιβάλουν (π.χ. απαγορεύουν να δοθούν στοιχεία για τις διαδικασίες μονιμοποίησης), αυτό είναι αποδεκτό. Άλλοι θεωρητικολογούν: σημασία δεν έχει ο νόμος, αλλά το δίκαιο. Μόνο που για κάποιο περίεργο λόγο αυτοί έχουν πάντα δίκαιο! Μόνο αυτοί. Που συνήθως έχουν οικουμενικά και ουμανιστικά κίνητρα, ενώ όλοι οι άλλοι που έχουν άδικο είναι όργανα των πιο σκοτεινών συμφερόντων. Εκπρόσωποι της απόλυτης αλήθειας καταγγέλλουν το σκότος που εκπροσωπούν οι “άλλοι”.
Με αυτά και αυτά 19 δήμαρχοι και ένας περιφερειάρχης ισχυρίζονται ότι το “δικό τους” δίκαιο, που μόνοι τους το απένειμαν στον εαυτό τους, είναι ισχυρό. Δεν πρέπει να ελεγχθούν οι διαδικασίες μονιμοποίησης που έγιναν το 2004, γιατί αυτό δεν είναι δίκαιο. Γιατί άραγε; Με το ατράνταχτο επιχείρημα: αυτοί που έκαναν τις αδικίες δεν είναι δυνατόν τώρα να προσπαθούν να επιβάλουν το δίκαιο. Έγινε η αδικία και τελείωσε! Παραγράφηκε!
Όταν μιλάμε για πελατεία, μιλάμε ακριβώς για αυτό. Μην έχοντας τη δυνατότητα να κάνουν δική τους πελατεία, προσπαθούν να προσεταιριστούν την πελατεία των άλλων. Δεν υπόσχονται ή δεν κανονίζουν διορισμούς, όπως οι “άλλοι”. Υπόσχονται στους τέως πελάτες των άλλων ότι δεν θα θιγούν. Προστάτες και κατά συνέπεια κερδισμένοι. Η πελατεία των άλλων γίνεται δική τους. Όπως ένα μαγαζί που ανοίγει προσπαθεί με προσφορές και υποσχέσεις να τραβήξει τους πελάτες των άλλων μαγαζιών με απώτερο σκοπό να μείνει μόνο του και μετά να ανεβάσει τις τιμές, έτσι και τα νέα πολιτικά μαγαζιά υπόσχονται τα πάντα! Δυστυχώς, οι πολίτες πολλές φορές λειτουργούν σαν πελάτες. Και έτσι η πελατειακή λειτουργία ζει και βασιλεύει. Πώς έλεγε ο Βέγγος; “Πελάτες μου!”.