Η ένταση της κρίσης και η πόλωση της μνημονιακής εποχής έχουν συσκοτίσει τα βαθύτερα αίτια της κακοδαιμονιας μας και έχουν σε μεγάλο βαθμό απωθήσει την ανάγκη επαναπροσδιορισμού της χώρας. Έτσι αποδυναμώνεται η δυνατότητα ευρύτερης κατανόησης και ανάταξης των στρεβλώσεων του παρελθόντος αλλα και και η δυναμική ανταπόκριση στο αύριο. Η άκριτη πόλωση των κομμάτων, η μονοσήμαντη ρητορική και πρακτική των συντεχνιών και η ιδιοτέλεια σε συνθήκες άγριου ανταγωνισμού των ελίτ, παραπέμπουν σε συνεχείς μάχες χαρακωμάτων. Φαίνεται ότι οι εμπλεκόμενοι ακόμα σήμερα δεν μπορούν να ερμηνεύσουν με ωριμότητα την τωρινή κατάσταση. Δεν κατανοούν την ανάγκη εξόδου απ το τέλμα με αμοιβαίες, έστω τμηματικές, συναινέσεις ,συμμαχίες και συνεργασίες και σίγουρα την άμεση ανάγκη εκ-πόλωσης.
Η αίσθηση της ήττας ενός ολόκληρου λαού είναι μια χειροπιαστή καθημερινότητα, η γιγαντιαία αποστράτευση από ότι συλλογικό , έχει μετατραπεί σε πολυδιάσπαση ατομικών επιβιώσεων, σε μια απέραντη ιδιωτικοποίηση της κοινωνίας .Η χώρα χρειάζεται περισσότερο από ποτέ όχι μόνο ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση αλλά έναν ορίζοντα, ένα «τρόπο » , μια νοηματοδότηση της ύπαρξης της .Πολύ πέρα από τον εξαναγκαστικό και επιβαλλομενο οικονομισμό-σαν εκσυγχρονισμο- των δανειστών, χρειαζομαστε ενα δικο μας αλμα, ένα μετασχηματισμό προόδου που να μπορεί να προηγηθεί της εποχής . Χρειάζεται μια βασανιστική ασκητική απαντήσεων σε όλα τα μεγάλα τωρινά προβλήματα ώστε να γίνει πραγματικά και ουσιαστικά δυνατή η επίλυση και όχι η διαιώνιση τους.
Από αυτή την οπτική φαίνεται πόσο βιαστική ,αβαθής και επιπόλαια είναι η διαμόρφωση ενός νέου μετώπου πόλωσης με αίτημα την άμεση «απαλλαγή «από την τρέχουσα κυβέρνηση. Και αυτό παρ’ότι και αυτή, δέσμια των ίδιων κατάλοιπων, σταδιακά αναπαράγει όλες τις προηγούμενες καθεστωτικές αρρώστιες ενός πελατειακού και παρωχημένου κρατισμού. Ο απόλυτος οικονομισμός που έχει εγκλωβίσει τον δημόσιο λόγο μονοσήμαντα ,οδηγεί στην συνεχή αντιπαράθεση εξαιρετικά έωλων επιχειρημάτων, ανακριβέστατων εκτιμήσεων, χαλκευμένων και παραποιημένων στοιχείων, και υβριστικών αλληλοκατηγοριών . Η απόλυτη αδυναμία αναστοχασμου πάνω στην κρίση και διαμόρφωσης ερμηνειών έξω από στερεότυπα,εξαντλεί την τρέχουσα πολιτική σε κληρονομημένες και παρωχημένες απόψεις και πρακτικές. Η θεατροποίηση της πολιτικής έχει οδηγήσει σε καθημερινές υποκριτικές εκρήξεις λαϊκισμού και μόνιμες συμπεριφορές εντυπωσιασμού υποκινούμενες απ’ τα ΜΜΕ .
Αναμφίβολα, έχει υπάρξει με το τρίτο μνημόνιο η απόλυτη κατάρρευση του αντιμνημονιακου προτάγματος, αλλά αυτό από μεγάλο μέρος του κόσμου προσλαμβάνεται σαν απόλυτη εξαπάτηση -συνολικά πια- του πολιτικού συστήματος . Αυτός ο κοινωνικός μετεωρισμός με θυμικούς, αφελείς και ανορθολογικούς συχνά όρους , μόνο στα άκρα θα βρει αντίστοιχες διαφυγές .Όσο λοιπόν η τωρινή κατανόηση της κατάστασης ισοπεδώνει τα επιτεύγματα του παρελθόντος και εξαντλείται στη δαιμονοποίηση του αντιπάλου, μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης οδηγείται εκεί. Χωρίς καμιά κατάδυση αυτογνωσίας, η παγίδευση της κοινωνίας θα συμβαδίζει με την συνεχή αναπαραγωγή των διαχρονικών στρεβλώσεων και άδικο επιμερισμό των βαρών από τους ισχυρότερους.
Η ανασυγκρότηση επομένως του προοδευτικού χώρου της Κεντροαριστεράς, δεν μπορεί να γίνει με ευκολίες προγραμματικών συγκλίσεων και με συρραφή ξαναζεσταμένων προτάσεων. Τέτοιες ευκολίες κανένα πια δεν συγκινούν, ούτε φυσικά οι ατέρμονες και ανερμάτιστες διεργασίες συνεννοήσεων κορυφής. Η κατάδυση στον σκληρό πυρήνα των αντιθέσεων σε κάθε χώρο-στην Παιδεία, την Υγεία, την Ενέργεια, το Ασφαλιστικό, την Φορολογία, η αναζήτηση του συλλογικού, άρα και εθνικού, δεν εξαντλείται με ψευτοσυμβιβασμούς και με την εικονική ενότητα ενός νέου πολυσυλλεκτισμού. Οι αστοχίες και ανικανότητες της τωρινής διακυβέρνησης και η διαρκής πόλωση, δεν δικαιολογούν μια ακόμη απροπαράσκευη και αρπακτική έφοδο της αντιπολίτευσης, για κατάληψη της εξουσίας
Ωστόσο το καινοτόμο, το ριζοσπαστικό και το διαυγές που θα αμφισβητήσει την μήτρα των αγκυλώσεων, προάγοντας νέες απαντήσεις, εγείροντας νέες απαιτήσεις και κυρίως αυτοδεσμεύσεις και αλλαγές συμπεριφορών φαίνεται να καθυστερεί απελπιστικά. Αυτές οι συχνά κρυμμένες ανεπαίσθητες ενέργειες, αυτές οι μικρές υπόγειες πράξεις απελευθέρωσης, οι καθημερινοί μετασχηματισμοί και μετατοπίσεις, υστερούν ακόμα. Τέτοιες όμως διεργασίες φαίνεται να είναι ο μόνος δρόμος σήμερα. Αυτές μπορούν να πιέσουν και να κινητοποιήσουν φέρνοντας νέες ιδέες και κυρίως νέες πρακτικές , μέσω οδυνηρών αποχωρισμών και ελπιδοφόρων αναζητήσεων, ενός εθνικού συνεκτικού σχεδίου εθνικής ανάκαμψης.
Σε όλους τους χώρους αυτής της παγιδευμένης κοινωνίας, χρειάζονται αναμετρήσεις στον σκληρό πυρήνα των αντιστάσεων και στερεοτύπων. Χρειάζονται συνεχείς προσπάθειες απέναντι στον πελατειασμό και την καθημερινή παραγωγή και αναπαραγωγή ανισοτήτων. Απέναντι στα πολλά επιμέρους συμφέροντα , στις ιδιοτέλειες και τα προνόμια που κρύβονται στον εξισωτισμό και στον λαϊκισμό, του αβαθούς του εύπεπτου και του φανατικού. Εύκολες κοινωνικές συμμαχίες «αγανακτισμένων » αποδεικνύεται καθημερινά πόσο γρήγορα φθείρονται αλλά κυρίως πόσο έωλες και εύθραυστες.
Πόσο στερημένες είναι, χωρίς έμπνευση, χωρίς όραμα, χωρίς ρίζες, χωρίς πειθώ, χωρίς συμμετοχή στις αλλαγές . Όμως σε κάθε χώρο σε κάθε μικρή και μεγάλη προσπάθεια ,σε κάθε ανυποψίαστη καθημερινότητα ,άνθρωποι μιας άλλης πνοής παλεύουν συχνά σιωπηλά και υπόγεια .Φτιάχνουν τις δικές τους γήινες αριστείες, τις δικές τους νησίδες ασφαλείας ,τα πολλά μικρά Βιετνάμ , προχωρούν μόνοι στο μακρύ δρόμο μες απ τους θεσμούς. Δίπλα μας ,γύρω μας , με σταθερή αγάπη για αυτήν την πατρίδα, την νικημένη σήμερα και ντροπιασμένη. Ζώντας την εποχή , αποτυγχάνοντας συχνά ,αποτυγχάνοντας καλύτερα, προσπαθώντας περισσότερο και προσφέροντας περισσότερα. Στα συσσίτια αγάπης, στις εφημερίες νοσοκομείων, με τους πρόσφυγες και τους ασθενέστερους. Αλλά και στην καινοτομία και την παραγωγή πλούτου και θέσεων εργασίας του νέου επιχειρείν, στην αναζήτηση μιας άλλης αγροτικής παραγωγής.
Φωτισμένοι άνθρωποι με αξιοπρέπεια και όρεξη απλοί υπάλληλοι στον υπερφορτωμένο δημόσιο αλλά και στον δοκιμαζόμενο ιδιωτικό τομέα . Όλοι αυτοί κρατούν ζωντανό το διαχρονικό ήθος και αίσθηση ιστορικότητας της αυτής της μικρής πατρίδας – πρότυπου, που ήταν πάντα ανοιχτή στις διεθνείς ιδέες και προκλήσεις. Πιστεύοντας όμως ότι τα πάντα είναι αλλού.
Ένας νέος πατριωτισμός ανθρώπων που αγαπούν αυτή την πατρίδα, που είναι αποφασισμένοι και όχι καταδικασμένοι να το παλέψουν. Δημιουργώντας στερεες νησίδες ασφαλείας και κτιζοντας γέφυρες συνεννόησης στην τωρινή κατάρρευση, αυτός ναι ,μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Μπορεί να αντισταθεί σθεναρά στο παρωχημένο-που όλο αναδύεται ζητώντας να συνεχίσει -.Μπορεί να διεκδικήσει μιας ανοιχτή δικαία κοινωνία , μια κοινωνία προσώπων και σχέσεων και όχι μόνο ανταλλαγών και ανταγωνισμών . Μπορεί επιτέλους να κινητοποιήσει το τεράστιο , σχολάζον τώρα ,δυναμικό αυτής της χώρας στην απαραίτητη προσπάθεια ανοικοδόμησης αλλά και καθημερινής μεταμόρφωσης. Όσοι ζωντανοί…