Νίκη του Τραμπ: «Αφήστε το δέντρο, κινδυνεύει το δάσος»

Αννα Ελευθεριάδου Γκίκα 14 Νοε 2016

Η κουλτούρα και τα δεδομένα (δημογραφικά, οικονομικά, ιστορικά και άλλα) είναι σαφώς διαφορετικά στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη. Για το λόγο αυτό, συμπεράσματα, αναγωγές και συγκρίσεις της επικράτησης του ακροδεξιού λαϊκιστή Τραμπ στο πολιτικό podium της μοναδικής πια υπερδύναμης παγκοσμίως, είναι παρακινδυνευμένες έως άστοχες. Παρόλα αυτά, έχοντας ζήσει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια την προεκλογική λαίλαπα ΣΥΡΙΖΑ, την γεμάτη λαϊκισμό, χοντροκομμένες υπερβολές, καταιγισμό ψεμάτων και υποσχέσεις εκ προοιμίου ανεδαφικές και καταδικασμένες, μοιραία στο μυαλό μας έρχονται συνειρμικά παραλληλισμοί.

Απαίδευτοι άνθρωποι, με ελλιπή έως ανύπαρκτη πληροφόρηση, παρά την πληθώρα που διατίθεται, είναι αυτοί που φέρνουν στο προσκήνιο και δίνουν δύναμη στους λαϊκιστές. Άνθρωποι που εμμονικά και εναγωνίως προσδοκούν να ακούσουν κάτι που θα τους χαϊδέψει τα αυτιά, κάτι να τους εμψυχώσει κι ας στερείται περιεχομένου και σοβαρότητας. «Ας κάνουμε και πάλι την Αμερική μεγάλη» είπε ο Τραμπ, και το απλοποιημένο μήνυμα έπιασε. Γιατί τα σύνθετα, τα επώδυνα και τα σοβαρά μηνύματα, προϋποθέτουν ευήκοα ώτα και δουλειά, συναίνεση και δυσάρεστες πολλές φορές παραδοχές. Απαιτούν κοινωνικές ευαισθησίες, ευριγώνια προσέγγιση, ανεκτικότητα στο διαφορετικό, ενσυναίσθηση και πράξεις αλληλεγγύης προς τις μειονότητες και τους λιγότερο ευνοημένους. Οι δημοκρατίες σαφώς και αποτελούν άγημα των  πλειοψηφιών, αλλά αν από πίσω η άγνοια, η μισαλλοδοξία και η στενομυαλιά βασιλεύουν, μην ξαφνιαστείτε οι Τραμπ κι οι Τσίπρες να γίνουν κατεστημένο. Πιο συγκεκριμένα, σε ότι φορά το Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι , εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η διαλυμένη ηθική υπόσταση και η πρακτικά ανύπαρκτη συνοχή  της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι λίπασμα  στο δέντρο του  λαϊκισμού. Ομοίως κι ο μόνιμος μπαμπούλας του ISIS, και οι ανεξέλεγκτες (μην κοροιδευόμαστε) μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη. Κι αν η Αμερικη έχει τρόπους να ελέγχει έναν λαϊκιστή ηγέτη, η Ευρώπη δεν έχει ανάλογους φραγμούς στα πολιτεύματα της. Ούτε και «καθαρό» μητρώο έχει η Ευρώπη. Ο φασισμός κάπως έτσι, με χυδαία θηριώδη ψέματα γιγαντώθηκε τον προηγούμενο αιώνα, με τα γνωστά αποτελέσματα,. Οπότε, το νου μας…