Με ανυπόγραφο δημοσίευμα, που εν προκειμένω δεν πρέπει να ξαφνιάζει διότι συνιστά δείγμα του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί μία σύγχρονη εφημερίδα που διατηρεί και ιστοσελίδα, η εφημερίδα ‘Πρώτο Θέμα’ αναφέρεται στην περίπτωση του πολιτικού κόμματος το οποίο φέρει την επωνυμία ‘Νίκη.’ Πιο συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για το εύρημα της δημοσκόπησης της εταιρείας ‘Metron Analysis,’ που δίνει στον συγκεκριμένο πολιτικό φορέα ποσοστό 1%.
Κάτι που σημαίνει πως το κόμμα σε αυτή την δημοσκόπηση της ‘Metron Analysis,' αποκτά την επιθυμητή πολιτική-εκλογική ορατότητα[1], χωρίς όμως αυτή η εξέλιξη να προοικονομεί το τι θα συμβεί στις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαϊου.
Επικεφαλής του κόμματος ‘Νίκη’ είναι ο θεολόγος το επάγγελμα Δημήτρης Νατσιός.[2]
To κόμμα φαίνεται πως αυτο-τοποθείται[3] στον εθνικο-πατριωτικό χώρο (είναι προδήλως εσφαλμένο να σπεύσουμε να το χαρακτηρίσουμε ως ‘ακροδεξιό’), απορρίπτοντας την διάκριση μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, και αποκλίνοντας τόσο από «γενικόλογους «πατριωτισμούς» αμφίβολων ηθικών αξιών», όσο και από «κύκλους ιδεών ασυμβίβαστων με τις χριστιανικές ηθικές αξίες».[4]
Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε, στρεφόμενοι στην τυπολογική προσέγγιση του Van Kessel, με την εμφάνιση στο πολιτικό προσκήνιο ενός «κόμματος αμφισβητία»[5] (challenger party).
Κόμμα που επενδύει συμβολικούς και πολιτικοϊδεολογικούς πόρους στην «κριτική στις κυρίαρχες ιδεολογίες», σε μία «αντι-κατεστημένη ρητορική» («Η ΝΙΚΗ αποκλείει, υπό οποιεσδήποτε προϋποθέσεις, τη συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία, τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, αλλά και όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα που κατέστρεψαν την πατρίδα ψηφίζοντας εθνοκτόνους νόμους»), σε ένα corpus παραδοσιακών ιδεών από τις οποίες ξεχωρίζει η ‘τιμιότητα’ ως ύψιστη ηθική αρετή.
Το ότι στην πλατφόρμα της γίνεται αναφορά σε «χριστιανικές ηθικές αξίες», οφείλεται ξεκάθαρα στην επαγγελματική ταυτότητα του επικεφαλής της, Δημήτρη Νατσιού.
Μία τέτοια αναφορά δεν σημαίνει όμως πως το κόμμα θα προσανατολισθεί αποκλειστικά στην παραγωγής ενός θρησκευτικής χροιάς λόγου, επιδιώκοντας να καταστεί ‘θρησκευτικό’ κόμμα. Ή αλλιώς, αμιγώς θρησκευτικό-χριστιανικό κόμμα.
Αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να προσθέσει στην ταυτότητα του τον χαρακτηρισμό ‘χριστιανοδημοκρατικό’ επιθυμώντας έται την διαφοροποίηση του από συγκεκριμένη πολιτική οικογένεια. Στο δημοσίευμα της ιστοσελίδας του ‘Πρώτου Θέματος’ διαβάζουμε πως «Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το κόμμα ανιχνεύθηκε στη δημοσκόπηση αμέσως μετά τον αποκλεισμό από τον Άρειο Πάγο του κόμματος Κασιδιάρη, αλλά και άλλων κομμάτων στο δεξιό φάσμα, όπως αυτό των Εμφιετζόγλου – Μπογδάνου ή της κ. Λατινοπούλου».[6]
Άρα, εν είδει υποθέσεως εργασίας, μπορούμε να επισημάνουμε πως βασικός λόγος για την εκλογική του ανίχνευση, για την πρώτη εκλογική του ανίχνευση, καθίσταται η ελαφριά μετακίνηση ατόμων που σκόπευαν να ψηφίσουν ‘Έλληνες’ και τα κόμματα των Εμφιετζόγλου-Μπογδάνου και της Αφροδίτης Λατινοπούλου
. Η δεύτερη όμως υπόθεση εργασίας η οποία μπορεί να ερμηνεύσει σε ικανοποιητικό βαθμό αυτή την εξέλιξη, είναι το γεγονός πως η ‘Νίκη’ έχει καταφέρει να καταρτίσει συνδυασμούς σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες της χώρας, με την κινητικότητα των υποψήφιων βουλευτών της να έχει αρχίσει ήδη να αποδίδει καρπούς.
[1] Η πολιτική-εκλογική ορατότητα έχει δύο όψεις: Η πρώτη όψη σχετίζεται με το ό,τι έστω και με αυτό το ποσοστό γίνεται πλέον αντιληπτό από τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα και κυρίως από τα εξω-κοινοβουλευτικά που διατηρούν κάποιες μικρές πιθανότητες στο να καταφέρουν (ας θυμηθούμε την περίπτωση της οργάνωσης της Χρυσής Αυγής στις απαρχές της βαθιάς κοινωνικοοικονομικής και πολιτικής κρίσης) να υπερβούν το εκλογικό ‘κατώφλι’ του 3% και να εισέλθουν στο Κοινοβούλιο. Και, δεύτερον, η δεύτερη όψη συνδέεται με ό,τι η παρουσία του γίνεται αντιληπτή από τους ψηφοφόρους και ιδίως από αυτούς που σκέφτονται ποιο εξω-κοινοβουλευτικό και όχι κοινοβουλευτικό κόμμα θα ψηφίσουν, προκειμένου να δείξουν πως είναι ‘εναλλακτικοί,’ κάτι που συνεπάγεται πως πλέον καθίσταται ‘κόμμα προς πιθανή επιλογή.’ Το 1% που είναι το υψηλότερο ποσοστό που έχει λάβει το κόμμα ‘Νίκη’ σε όλες τις δημοσκοπήσεις που έχουν διενεργηθεί εν όψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών της 21ης Μαϊου, μπορεί να προσδώσει μία μικρή κοινωνική δυναμική στο κόμμα, ώστε αυτό να καταφέρει να αποσπάσει ένα ποσοστό της τάξης του 1-2 % (είναι εκ προοιμίου δύσκολο το ενδεχόμενο εισόδου στην Βουλή, δίχως όμως να μπορεί να αποκλειστεί εκ των προτέρων αυτό το ενδεχόμενο).
[2] Αυτή από μόνη της είναι μία εξόχως ενδιαφέρουσα εξέλιξη πολιτικά και θεωρητικά, καθότι δεν έχει υπάρξει άλλος αρχηγός γνωστού κοινοβουλευτικού κόμματος, εν καιρώ Μεταπολίτευσης που να ασκούσε το επάγγελμα του θεολόγου. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τους αρχηγούς κομμάτων που κατάφεραν τελικά να αποκτήσουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση (Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός, παλαιότερα Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα του Δημήτρη Τσοβόλα, Χρυσή Αυγή, Ελληνική Λύση): Κανείς εξ αυτών δεν ήσαν θεολόγος στο επάγγελμα. Φρονούμε, δίχως να χρειαστεί να καταφύγουμε στις μελέτες της Μανίνας Κακεπάκη, πως το ποσοστό των θεολόγων στην επαγγελματική σύνθεση του κοινοβουλίου της περιόδου 2019-2023, υπήρξε μηδαμινό. Κάτι παρόμοιο συνέβαινε και με την επαγγελματική σύνθεση κοινοβουλίων παλαιότερων ετών. Σύμφωνα με την Μανίνα Κακεπάκη, «μετά το 2012, όμως, είναι ορατός ένας μετασχηματισμός: η κομματική πολυσυλλεκτικότητα της Βουλής έχει αντανάκλαση και στην επαγγελματική σύνθεση των μελών της καθώς αυτές προέρχονται από περισσότερες επαγγελματικές κατηγορίες, ιδιαίτερα οι νεοεισερχόμενοι/-ες, με μια- σχετική πάντα-ισοκατανομή στις επαγγελματικές κατηγορίες». Η σημαίνουσα αυτή εξέλιξη δεν αρκούσε για την συμμετοχή θεολόγων (εδώ οφείλουμε να προβούμε σε μία απαραίτητη διευκρίνηση: Έχουμε κατά νου τον εν στενή εννοία θεολόγο, αυτόν που αποφοιτά από κάποιο πανεπιστημιακό τμήμα θεολογίας και όχι τον θεολόγο που μπορεί να εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση ως καθηγητής), στις εκλογές, πολλώ δε μάλλον για την είσοδο τους στην Βουλή. Από τον κανόνα αυτόν δεν παρεκκλίνουν και οι ευρωβουλευτές που απέκτησαν έδρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μπορεί να διαθέτουμε βουλευτή που οδεύει προς την κατάκτηση και τρίτης συνεχόμενης θητείας (Θοδωρής Ζαγοράκης), όχι όμως και θεολόγο. Ο Δημήτρης Νατσιός, δεν εκπροσωπεί κάποια υπαρκτή και ισχυρή «διαιρετική τομή», σύμφωνα με την διατύπωση των Best & Cotta. Βλέπε σχετικά, Κακεπάκη, Μανίνα., ‘Υπάρχει πολιτική χωρίς επαγγελματίες πολιτικούς; Μεταβολές και συνέχειες στα χαρακτηριστικά των μελών του Κοινοβουλίου, 1996-2015,’ στο: Γεωργαράκης, Ν.Γ.,-Δεμερτζής, Ν., (επιμ.), ‘Το Πολιτικό Πορτραίτο της Ελλάδας. Κρίση και η αποδόμηση του πολιτικού,’ Εκδόσεις Gutenberg, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2015, σελ. 182-183. Και, Best, H., & Cotta, E., (επιμ.), ‘Parliamentary representatives in Europe, 1848-2000. Legislative recruitment and careers in Eleven Countries,’ Oxford, Oxford University Press, 2000.
[3] Η αυτο-τοποθέτηση του δεν γίνεται μεταξύ των ήδη υφιστάμενων πολιτικών κομμάτων που έχουν καταλάβει μία θέση μέσα στο κομματικό-πολιτικό spectrum. Άλλως πως, η αυτο-τοποθέτηση του δεν είναι στενά χωροταξική, όσο πολιτικοϊδεολογική, με διακύβευμα το να διαφανεί εναργώς (η ορατότητα του 1% προσφέρει ένα πλεονέκτημα στον αρχηγό του: Το πλεονέκτημα της πιθανής κλήσης του σε κάποια τηλεοπτική εκπομπή, προκειμένου αυτός να καταθέσει τις απόψεις του και να αναφερθεί στο τι εκπροσωπεί το κόμμα του), το για ποιους λόγους διαφοροποιείται από τα κοινοβουλευτικά κόμματα. Η μεγαλύτερη πρόκληση για το κόμμα και για τον επικεφαλής του, είναι το να καταφέρει να υπερβεί όχι έναν ορίζοντα χαμηλών έως πολύ χαμηλών προσδοκιών, αλλά, εκείνη την διαδεδομένη αντίληψη που θέλει πολλά εκ των μη-κοινοβουλευτικών κομμάτων που κατέρχονται στις βουλευτικές εκλογές να στερούνται σοβαρότητας. Εάν το επιτύχει αυτό, θα διαμορφώσει τις βάσεις για μία καλύτερη εκλογική επίδοση στο μέλλον και δη στο άμεσο μέλλον.
[4] Βλέπε σχετικά, ‘Εκλογές 2023 - Ποιο είναι το άγνωστο κόμμα «Νίκη» που έφτασε το 1% στη δημοσκόπηση της Metron,’ Ιστοσελίδα εφημερίδας ‘Πρώτο Θέμα,’ 04/05/2023, Εκλογές 2023 - Ποιο είναι το άγνωστο κόμμα «Νίκη» που έφτασε το 1% στη δημοσκόπηση της Metron (protothema.gr) Αυτό το ιδιαίτερο «κόμμα αμφισβητίας» αμφισβητεί όχι το ‘σύστημα’ εν συνόλω, αλλά τα κοινοβουλευτικά κόμματα που συν-αποτελούν ένα ‘πολιτικό-κοινοβουλευτικό κατεστημένο απεχθές’ και ‘ανίκανο’ να ‘δώσει λύσεις στα προβλήματα της Ελλάδας και των Ελλήνων.’ Η ‘Νίκη’ ή αλλιώς, το ‘Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα’ όπως είναι ο πλήρης τίτλος του κόμματος, πρωτοπορεί και γλωσσικά, καθότι η ηγεσία του δεν διστάζει να υιοθετήσει τον όρο ‘Ρωμιοσύνη’, κάτι που δεν συναντάμε ιδιαίτερα συχνά από κόμματα που επικαλούνται συχνά την έννοια του ‘πατριωτισμού’ αυτο-προσδιοριζόμενα ως ‘πατριωτικά’ και μόνο ‘πατριωτικά.’ Συνήθως τέτοιου τύπου κόμματα ομνύουν στις έννοια ‘Ελλάδα’ και ‘Ελληνισμός,’ αποφεύγοντας να κάνουν γλωσσική χρήση του όρου ‘Ρωμιοσύνη’ (δεν νομίζουμε πως ο όρος είναι παρμένος από την ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου ‘Τα Δεκαοκτώ Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας’), για να μην προκαλέσουν πολιτική και διανοητική σύγχυση στις κατηγορίες ψηφοφόρων που απευθύνονται, για να μην κατηγορηθούν για την δημιουργία ή την ανακίνηση τυχόν ‘αλυτρωτικών’ τάσεων, γιατί βρίσκουν στις έννοιες του ‘Ελληνισμού’ και του ‘Ελληνικού’ αυτό που δεν μπορεί να προσδώσει εύκολα ο όρος ‘Ρωμιοσύνη’: Ταυτότητα και δη εθνική ταυτότητα. Η ‘Νίκη’ είναι από τα λίγα κόμματα που επιχειρεί την σύνδεση και την συμβολική-πολιτική οικειοποίηση ενός κατά βάση Βυζαντινού παρελθόντος, με διακύβευμα το να διαφανεί πως η Ρωμιοσύνη και μόνο η ‘Ρωμιοσύνη’ είναι κάτι πολύ ‘μεγαλύτερο’ και ‘ισχυρό’ από την ‘κομματοκρατία που μας περιβάλλει και η οποία έχει σκυλεύσει την έννοια, ασκώντας ‘εθνοκτόνες πολιτικές και υπονομεύοντας την βάση της Ρωμιοσύνης.’ Δηλαδή, τον ελληνο-χριστιανικό πολιτισμό.
[5] Βλέπε σχετικά, Van Kessel., S., ‘Up to the challenge? The electoral performance of challenger parties after their first period in power,’ COMPASS Working Paper Series Managing Editor, 2015. ‘Η Νίκη’ είναι προς ώρας τουλάχιστον, ένα μη-ευρωπαϊκό κόμμα. Όχι με την έννοια της αμφισβήτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των αξιών που την διέπουν, αλλά του μηδαμινού ενδιαφέροντος που επιδεικνύει για τα τεκταινόμενα εντός Ένωσης.
[6] Βλέπε σχετικά, ‘Εκλογές 2023 - Ποιο είναι το άγνωστο κόμμα «Νίκη» που έφτασε το 1% στη δημοσκόπηση της Metron….ό.π. Δίχως οποιαδήποτε άλλη υποβοηθητική αναφορά, η ρητορική περί «απλού ελληνικού λαού» (δηλαδή, υπάρχει και μη-‘απλός λαός’; Και αν, ποιος είναι; ), συνιστά ισχυρό τεκμήριο λαϊκιστικού λόγου, στον πυρήνα του οποίου υπεισέρχεται η απλοϊκή αντίθεση ‘λαού’ και κομμάτων, τα οποία ‘εκπροσωπούν ατζέντες τρίτων, όπως είναι η ΄ΛΟΑΤΚΙ Κοινότητα.’ Πως γίνεται όμως να υφίσταται και να λειτουργεί μία τέτοια αντίθεση, από την στιγμή όπου οι εκπρόσωποι των κομμάτων ψηφίζονται από τους πολίτες; Ποιος όμως μέσα σε μία τέτοια συγκυρία, αποδίδει έμφαση σε τέτοιες έντονες αντιφάσεις.