Το 2004 τον είχαν ξεγραμμένο. Το 2013 εξελέγη πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας καταλαμβάνοντας, στον δεύτερο γύρο, το «βροντερό» ποσοστό του 57,48%. Το μεγαλύτερο ποσοστό εκλογής προέδρου στην Κύπρο στη μετά τον Μακάριο εποχή. Ο Νίκος Αναστασιάδης αναλαμβάνει, λοιπόν, πρόεδρος της Κύπρου με μια πραγματικά ισχυρή εντολή.
Το υψηλό ποσοστό που συγκέντρωσε δείχνει ότι κατάφερε να συσπειρώσει γύρω από την υποψηφιότητά του δυνάμεις πέραν της Κεντροδεξιάς και της παραδοσιακής Δεξιάς. Κέρδισε τη στήριξη δυνάμεων της Κεντροαριστεράς και της παραδοσιακής Αριστεράς. Αυτό του επιτρέπει να κινηθεί με μεγαλύτερη άνεση και ευελιξία. Κυρίως, έχει τώρα τη μεγάλη ευκαιρία να προχωρήσει στην εφαρμογή ρηξικέλευθων πολιτικών και τομών.
Ως ηγέτης του Δημοκρατικού Συναγερμού κατάφερε να μεταμορφώσει ένα συντηρητικό κόμμα με χαρακτηριστικά λαϊκής Δεξιάς, σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκού τύπου κεντροδεξιό κόμμα με φιλελεύθερες απόψεις σε πολλά κοινωνικά θέματα. Ακόμα πιο σημαντικό, πήρε και εφάρμοσε πολύ δύσκολες αποφάσεις σε κρίσιμες στιγμές: το 2004 υποστηρίζοντας το «ναι» στο Σχέδιο Άνναν, το 2008 δίνοντας ισχυρή στήριξη στον πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια για να προχωρήσει τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού (κάτι που, δυστυχώς, ο τέως πρόεδρος δεν αξιοποίησε) και το 2012 στηρίζοντας την κυβέρνηση Χριστόφια για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και ψηφίζοντας τα «μνημονιακά» νομοσχέδια που κατατέθηκαν στη Βουλή. Όλα αυτά κόντρα, πολλές φορές, στις διαθέσεις της βάσης του κόμματός του. Ωστόσο, η στάση του αυτή ενίσχυσε την αξιοπιστία του, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σήμερα είναι ο νέος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλά τα καλά νέα για τον Νίκο Αναστασιάδη τελειώνουν εδώ. Διότι από την επομένη της εκλογής του βρίσκεται αντιμέτωπος, ως πρόεδρος πια, με τη σκληρή πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης στο νησί. Η Κύπρος είναι στα πρόθυρα της οικονομικής κατάρρευσης και της χρεοκοπίας. Αυτό δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι η ωμή πραγματικότητα. Εάν δεν υπογραφεί σύντομα η δανειακή σύμβαση με την τρόικα και εάν δεν ληφθούν τα αναγκαία μέτρα, η Κύπρος κινδυνεύει να κατρακυλήσει στον γκρεμό. Η νέα κυβέρνηση, επομένως, δεν έχει ούτε δευτερόλεπτο για χάσιμο. Ο νέος πρόεδρος δεν θα έχει καν περίοδο ανοχής.
Είναι φυσικό, η τραγική κατάσταση της οικονομίας να έχει καθορίσει την ατζέντα της προεκλογικής εκστρατείας. Για πρώτη φορά στην κυπριακή πολιτική ιστορία, το Κυπριακό δεν ήταν το κυρίαρχο θέμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία διαφόρων δημοσκοπήσεων, οι πολίτες ιεραρχούν ως πρώτο θέμα την οικονομία με διακριτή διαφορά από το Κυπριακό που έρχεται δεύτερο. Εάν, δε, προσθέσουμε τα ποσοστά ανησυχίας για την ανεργία και άλλα θέματα οικονομίας, τότε η διαφορά μεγεθύνεται. Δεν είναι έκπληξη επομένως ότι στην τελευταία τηλεμαχία μεταξύ των δύο μονομάχων, που κράτησε δύο ώρες, το Κυπριακό συζητήθηκε λιγότερο από δεκάλεπτο. Το μήνυμα είναι σαφές: η κυπριακή κοινωνία αγωνιά να βρει διέξοδο από την κρίση. Γι’ αυτό η πλειοψηφία των πολιτών (52% έδειξε η δημοσκόπηση της εταιρείας RAI στις 4 Φεβρουαρίου) αποδέχονται ότι η υπογραφή Μνημονίου και η εφαρμογή των μέτρων είναι η μόνη λύση για να ξεπεραστεί η κρίση. Η καθαρή προεκλογική στάση Αναστασιάδη υπέρ της γρήγορης υπογραφής μιας συμφωνίας με την τρόικα λειτούργησε ενισχυτικά για την υποψηφιότητά του.
Το Κυπριακό, βεβαίως, παραμένει στην ατζέντα. Η μη λύση του προβλήματος περιπλέκει την κατάσταση και ενισχύει τον κίνδυνο νομιμοποίησης του διχοτομικού στάτους κβο μέσα από την «ταϊβανοποίηση» των κατεχομένων. Η προσέγγιση του νέου προέδρου στο Κυπριακό είναι βασισμένη στην πολιτική του Γλαύκου Κληρίδη και του «διεκδικητικού ρεαλισμού». Της εξεύρεσης, δηλαδή, μιας συνολικής συμβιβαστικής λύσης το συντομότερο δυνατό, αμοιβαία αποδεκτής από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, η οποία θα αποτρέπει τη διχοτόμηση και θα εξασφαλίζει την ομαλή συμμετοχή της επανενωμένης Κύπρου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μετά την εκλογή του νέου προέδρου, αναμένεται βεβαίως ότι θα υπάρξει κινητικότητα και στο Κυπριακό. Από τη μια η διεθνής κοινότητα περιμένει θετικά δείγματα γραφής ως προς τις προθέσεις του Νίκου Αναστασιάδη. Από την άλλη, η τουρκοκυπριακή πλευρά βλέπει με θετικό μάτι την εποικοδομητική στάση του όλη την προηγούμενη περίοδο. Παράλληλα, τόσο οι διεθνείς αλλά κυρίως οι ευρωπαϊκές και περιφερειακές εξελίξεις δημιουργούν συνθήκες για νέες πρωτοβουλίες.
Όλα τα πιο πάνω συνθέτουν ένα δύσκολο και πολύπλευρο περιβάλλον μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθεί ο Νίκος Αναστασιάδης. Οι δηλώσεις του πριν και μετά την εκλογή του δείχνουν ότι συνειδητοποιεί αυτή τη σκληρή πραγματικότητα καθώς και την κρισιμότητα των στιγμών. Αλλά για να πετύχει χρειάζεται να διασφαλίσει ένα αρραγές εσωτερικό μέτωπο. Είναι θετικό ότι τόσο ο νέος πρόεδρος όσο και οι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης μίλησαν συναινετικά. Είναι προφανές ότι ο κατακερματισμός του εσωτερικού μετώπου μόνο ζημιά μπορεί να κάνει. Η ισχυρή πλειοψηφία των Κυπρίων θεωρεί ότι ο Νίκος Αναστασιάδης έχει τα εχέγγυα για να ηγηθεί της Κυπριακής Δημοκρατίας σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Έδειξε ότι έχει και την τόλμη. Οι προσδοκίες, λοιπόν, είναι μεγάλες.
.
Δημοσιεύτηκε στο The Books? Journal, Τεύχος 29 (Μάρτιος 2013)