Ο κόσμος του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς ψήφισε. Πολλοί προσπαθούν να ερμηνεύσουν το μήνυμα. Διαβάζουμε και ακούμε διάφορα, αντιφατικά μεταξύ τους. Λογικό.
Πρώτον, διότι ο κάθε αναλυτής επενδύει στο αποτέλεσμα τις δικές του προσδοκίες και τους δικούς του στόχους. Δεύτερον, διότι πράγματι όσοι συμμετείχαν, δεν έστειλαν κοινό μήνυμα. Είχαν διαφορετικές επιθυμίες, ξεχωριστές εμπειρίες και άλλους λόγους προσέλευσης, ο ένας από τον άλλον. Αν δεν το κατανοήσουμε αυτό, δε θα μπορέσουμε να κεφαλαιοποιήσουμε ουσιαστικά την διεργασία αυτή.
Το γεγονός είναι ένα: η Ιδρυτική Πράξη του νέου ενιαίου φορέα της Προοδευτικής Δημοκρατικής Παράταξης υπογράφηκε. Από 210.000 πολίτες. Μια πολιτική πράξη μείζονος σημασίας. Εναπόκειται σε όσους ενεργοποιηθούμε στη συγκρότηση αυτού του νέου φορέα, να δώσουμε πνοή σε αυτό το πολύπλοκο μήνυμα. Να μεταπλάσουμε τις επιθυμίες σε υλική δύναμη, σε συλλογική πολιτική οντότητα. Με αλληλοσεβασμό. Με νεωτεριστική διάθεση. Με προγραμματική σαφήνεια. Με καινοτόμες ιδέες. Με ανανέωση δομών, πολιτικής και προσώπων. Με συνέχιση της προσπάθειας για διεύρυνση της Παράταξης.
Όλοι πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω. Όχι από τις ιδέες μας, αλλά από τις αρχικές επιδιώξεις μας. Μόνο με διάθεση συγκερασμού απόψεων, σύνθεσης ιδεών, ενωτικής προοπτικής θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα η ανασύνθεση και η αναμόρφωση του προοδευτικού μεταρρυθμιστικού χώρου, που είναι και το ζητούμενο. Το τι θα προκύψει, κανείς δεν το γνωρίζει ακριβώς. Θα είναι σίγουρα ένα καινούργιο τοπίο. Είναι κάτι που μπορεί να φοβίζει κάποιους, αλλά είναι και το πιο γοητευτικό στη νέα αυτή πραγματικότητα. Το πρώτο ζητούμενο, η απελευθέρωση μιας νέας δυναμικής έχει ήδη επιτευχθεί.
Όλοι οι υποψήφιοι για την ηγεσία, όλα τα κόμματα και οι Κινήσεις του χώρου, αλλά και όλοι όσοι συμμετείχαν, είναι συνιδρυτές – ο καθένας ατομικά. Αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Όχι στα λόγια, αλλά στην πράξη. Μονομερείς ενέργειες, από οποιαδήποτε πλευρά, θα συναντήσουν την αποδοκιμασία όσων ένωσαν τις ελπίδες τους στο πρωτόγνωρο αυτό πείραμα. Συλλογική λήψη αποφάσεων – δημοκρατική συγκρότηση – θεσμική λειτουργία – ανοιχτές διαδικασίες είναι προϋποθέσεις sine qua non.
Η στρατηγική σύλληψη είναι η δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου πολιτικού υποκειμένου. Όχι απλό άθροισμα δυνάμεων, αλλά μια νέα πολιτική σύνθεση, βασισμένη σε ένα συνολικό σχέδιο μεγάλων αλλαγών, ριζικών τομών και βαθιών μεταρρυθμίσεων στη χώρα. Αυτή είναι η γενεσιουργός αιτία όλης της διαδικασίας. Μεταβατικές περίοδοι θα υπάρχουν, αλλά όχι επ΄αόριστον. Με σαφές και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για κάθε βήμα. Χωρίς αδιέξοδες εμμονές σε δεδομένα σχήματα, σε γνωστές συνταγές και σε «κλειστά κουτάκια».
Ο νέος πολιτικός φορέας δε μπορεί παρά να ενθαρρύνει την ατομική, αλλά και την συλλογική έκφραση των διαφορετικών απόψεων. Οι διαφορετικές απόψεις, οι αντιρρήσεις και οι επιφυλάξεις είναι στοιχείο ενός γνήσιου δημοκρατικού διαλόγου. Η αγνόηση τους, η «αφ’ υψηλού» κριτική και η περιφρονητική αντιμετώπιση τους δεν συνάδουν με το ήθος της Παράταξης μας και βαθαίνουν τα χάσματα. Η δημιουργία εσωτερικών θεσμών -όπως ηλεκτρονική ψηφοφορία των μελών, ετήσιο Πολιτικό Συνέδριο, οριζόντια διακίνηση ιδεών- ώστε τα μέλη να συμμετέχουν αποφασιστικά στις κρίσιμες αποφάσεις, είναι απαραίτητη. Θα μπορούσαμε να πούμε, ένα διαδικτυακό κόμμα. Εξάλλου, η λειτουργία οργανωμένων τάσεων και ρευμάτων ιδεών στο εσωτερικό των κομμάτων είναι, εδώ και πολλά χρόνια, κατάκτηση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Δεν ανακαλύπτουμε εμείς την Αμερική.
Η κάλυψη του χώρου ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ θέλει δουλειά πολλή. Η προσπάθεια θα είναι πολύμηνη και κοπιώδης. Τόσο πριν, όσο και μετά το Ιδρυτικό Συνέδριο του νέου φορέα. Οι διεσπαρμένοι, ανένταχτοι του ευρύτερου χώρου μας κοιτούν με προσδοκίες αλλά και αγωνία. Οι ιδέες της ανανεωμένης σοσιαλδημοκρατίας, του πολιτικού φιλελευθερισμού και του προωθημένου ευρωπαϊσμού μπορούν να συντεθούν με συγκεκριμένες, σαφείς και λεπτομερείς προτάσεις για την δύσκολη ελληνική πραγματικότητα. Στις εκλογές θα γίνει το «ταμείο». Δεν βρισκόμαστε στην αρχή του τέλους της προσπάθειας, αλλά στο τέλος της αρχής.