Η πλήρης αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού, ως άμεση συνέπεια όχι μόνο της οικονομικής κρίσης αλλά και της ίδιας της αδυναμίας των πολιτικών κομμάτων να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της κοινωνίας, είναι γεγονός πλέον σε όλα τα επίπεδα. Είναι εμφανής σε κάθε τομέα της πολιτικής δραστηριότητας και αποτυπώνεται βέβαια απερίφραστα στα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα. Η πολυδιάσπαση του πολιτικού τόξου σε μικρότερες δυνάμεις είναι μια από τις βασικότερες πτυχές αυτής της αναδιαμόρφωσης. Ένα φαινόμενο όχι καινούργιο, όχι πρωτότυπο, οπωσδήποτε όμως σε μεγαλύτερη έκταση και δυναμική από κάθε άλλη φορά. Ελέγχοντας όμως το πολιτικό αυτό φαινόμενο, δεν πρέπει να διαφεύγει από τη σκέψη μας το αυτονόητο, ιδιαίτερα για τον κεντροαριστερό χώρο:
– οι κομματικοί αυτοί σχηματισμοί δεν προέρχονται από παρθενογένεση. Αφενός μεν στελεχώνονται στην συντριπτική τους πλειοψηφία από στελέχη και πρόσωπα που προέρχονται από παλαιότερους κομματικούς μηχανισμούς, αφετέρου δε αντλούν την υποστήριξή τους από ψηφοφόρους παλαιότερων κομμάτων, και κυρίως βέβαια από το Πασόκ.
– οι κομματικοί αυτοί σχηματισμοί, ακόμα κι αν έχουν σαφές ιδεολογικό στίγμα και προγραμματικό λόγο, που συνήθως δεν έχουν, δεν συνιστούν για τους πολίτες νέα πρόταση διακυβέρνησης, αλλά προτιμώνται από αυτούς με τη λογική της συμπάθειας, της εφήμερης δημοσιότητας, της ψήφου διαμαρτυρίας.
– ήδη μεσούσης ακόμα της κρίσης, έχει αποδειχθεί το θνησιγενές τέτοιων μικρών κομματικών σχηματισμών, που σε μια εκλογική αναμέτρηση μπορεί να ευνοήθηκαν από τους ψηφοφόρους, στην επόμενη όμως κατακρημνίστηκαν. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα των Οικολόγων και της ΔΗΜΑΡ.
Δεν μπορεί ο κεντροαριστερός χώρος να πορευθεί με αυτή τη λογική. Είναι μια αδιέξοδη προσπάθεια, χωρίς καμιά κυβερνητική προοπτική, ακόμα και με την υπόθεση ότι μια χαρισματική προσωπικότητα θα αναλάβει τα ηνία να οδηγήσει ένα μικρό κόμμα στην εξουσία, όπως οδήγησε ο Α. Παπανδρέου το Πασόκ στην αρχή της μεταπολίτευσης. Αυτό ανήκει ιστορικά σε μια άλλη εποχή που έχει παρέλθει οριστικά.
Η δημιουργική λύση είναι η συνένωση και η συμπόρευση των κεντροαριστερών δυνάμεων σε ένα ενιαίο σχήμα. Το κάθε κόμμα που θα συμμετέχει σαφώς θα διατηρήσει την αυτοτέλειά του, σαφώς θα προστατεύσει τα στοιχεία που το διαφοροποιούν. Με τη λογική όμως της ενότητας, της συμπόρευσης σ’ έναν νέο δρόμο προοδευτικής διακυβέρνησης που δεν θα επιτρέψει στην πάντα πιο συμπαγή Δεξιά να μονοπωλήσει την εξουσία. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από οργανωμένο και ουσιαστικό διάλογο, με ειλικρίνεια, αντικειμενικότητα και προσήλωση στην ιδέα μιας ανανεωμένης σοσιαλδημοκρατίας, απαλλαγμένης από στεγανά και εμμονές του παρελθόντος, αλλά και προστατευμένης από τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού.
Ο νέος αυτός δρόμος δεν προβάλλει ως μια δίοδος για την ανακατάληψη της εξουσίας. Είναι επιτακτική ανάγκη για την ουσιαστική απεμπλοκή της κοινωνίας από τις οδυνηρές συνέπειες της κρίσης, που ξεπερνούν τα στενά οικονομικά πλαίσια και αγγίζουν ως και την ίδια την ποιότητα και τη συνοχή της Δημοκρατίας μας. Μπροστά σε τέτοιες προκλήσεις δεν είναι δυνατόν με μικροψυχία να αντιμετωπίζουμε τα κόμματά μας σαν μαντριά της δεκαετίας του ’80, που κάποια στιγμή ως δια μαγείας θα συγκινήσουν το Πανελλήνιο. Τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα αποτυπώνουν μια σαφή τάση νίκης για την Κεντροαριστερά. Πρέπει τώρα, με σημαντικές, με καθαρές πρωτοβουλίες να δράσουμε ώστε στις επόμενες εκλογές ο κεντροαριστερός χώρος να έχει μια συμπαγή, δυνατή κυβερνητική πρόταση εξουσίας.