Νέο ψηφιακό πρότυπο Οικονομίας με πηγή υπεραξίας την Καινοτομία

Αντώνης Ζαΐρης 24 Ιουν 2021

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι την επόμενη μέρα της πανδημίας οι παράγοντες που θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη μεγέθυνση του ΑΕΠ προφανώς σχετίζονται με την εξέλιξη του υγειονομικού  προβλήματος δηλαδή αν υπάρξει  4ο  κύμα πανδημίας ή όχι ,την ταχύτητα παραγωγής και διάθεσης εμβολίων, τη στρατηγική αντιμετώπισης των μεταλλάξεων, τη βιωσιμότητα του δημόσιου (κεντρική διοίκηση) και ιδιωτικού χρέους που αριθμεί αντίστοιχα 380,79 δις  και 250 δις ευρώ, τις γραμμές πιστωτικής επέκτασης στην πραγματική οικονομία μέσω τραπεζικών χρηματοδοτήσεων και χορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και της Πολιτικής Αναπτυξιακής δυναμικής που θα εφαρμόσει η Κυβέρνηση και οι οποίες σχετίζονται με το νέο μοντέλο- πρότυπο Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας. Από την άλλη, τις προβλέψεις της Κομισιόν για ραγδαία μεσοσταθμική ανάπτυξη της τάξης του 6% το 2022 στο σύνολο της ευρωζώνης , μετά και την ενθαρρυντική  συρρίκνωση μόνο κατά 2,3% το α΄ εξάμηνο του 2021 αντί της πρόβλεψης ύφεσης κατά 7% έως 11,3%  και της θετικής εξέλιξης του δ?  τριμήνου του 2020 με άνοδο 4,4%, ακολουθεί ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τις προβλέψεις του 2023 με αύξηση κατά 2,4% και το 2024 κατά 1,7%.

Ωστόσο, η σταδιακή ομαλοποίηση και επιστροφή στην κανονικότητα από το φθινόπωρο θα πρέπει να προσεγγισθεί με τρείς (3) τρόπους:  πρώτον, μέσω αύξησης της εξαγωγικής δραστηριότητας της χώρας που προβλέπεται γύρω στο 10%-13% ( σημειωτέον η πτώση του 2020  ήταν κατακόρυφη της τάξης του 21,7%) δεύτερον, μέσω ενίσχυσης της ιδιωτικής κατανάλωσης της τάξης περίπου  του 3% (η πτώση του 2020 ήταν -4,7%, ενώ με την έλευση του 2021 ο δείκτης πχ όγκου λιανικού εμπορίου κινήθηκε αυξητικά και ανθεκτικά με θετικό πρόσημο στο 2,9% παρά την αυστηροποίηση μέτρων στο ήδη εξελισσόμενο 3ο  πανδημικό κύμα ) και τρίτον, μέσω αύξησης των επενδύσεων κατά 15% (η μείωση του 2020  ήταν της τάξης του 19%).

Ολα τα προηγούμενα βεβαίως εντάσσονται στο πλαίσιο σχεδίασης ενός νέου προτύπου οικονομίας στο πλαίσιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και των ψηφιακών προκλήσεων. Ένα νέο πρότυπο οικονομίας αρχίζει πλέον να ανατέλλει, φέρνοντας επαναστατικές αλλαγές στην οικονομική προσέγγιση, ανατρέποντας οικονομικά μοντέλα αιώνων. Σημαντικές πτυχές  του νέου αυτού  προτύπου που πρέπει να συνεκτιμηθούν και να τύχουν επισταμένης προσοχής είναι οι εξής :

1. Πηγή της υπεραξίας, της προστιθέμενης αξίας στο παραγόμενο προϊόν δεν θεωρείται πλέον η διαδικασία και η χρονική διάρκεια παραγωγής ούτε και η συμμετοχή των συντελεστών παραγωγής, έστω και αν αυτοί λειτούργησαν με όρους αυξημένης παραγωγικότητας. Πηγή υπεραξίας στην νέα Οικονομία είναι η αποτίμηση του δημιουργικού χρόνου ενασχόλησης για τη σύλληψη μιας καινοτομίας, μιας διαφορετικής ιδέας που αφορά π.χ. το σχεδιασμό ενός έξυπνου προϊόντος ή υπηρεσίας (επινόηση ενός αλγόριθμου, ενός νέου λογισμικού , μιας έξυπνης εφαρμογής κ.ά.). Το άυλο στοιχείο , το ευφυές, το δημιουργικό, «παίρνει» τώρα τη θέση της προστιθέμενης αξίας που αντανακλά στο κόστος του προϊόντος. Αυτό θα καθορίζει πλέον την ανταγωνιστικότητά του και όχι η παραγωγή του.

2.Η αξία μιας χρήσιμης πληροφορίας αξίζει πολύ περισσότερο αν αυτή η πληροφορία θα οδηγήσει στον σχεδιασμό π.χ. τεχνολογικού προϊόντος  με ιδιαίτερα ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν μοναδικό. Παλιότερα η πρόσβαση στην πληροφορία ήταν αγαθό που απευθυνόταν  σε λίγους, σε πολιτικές ή οικονομικές ελίτ ενώ σήμερα πολλοί περισσότεροι έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτήν. Ωστόσο το προνόμιο επεξεργασίας αυτής της πληροφορίας για άντληση χρήσιμων στοιχείων που θα βοηθήσουν στο σχεδιασμό ενός προϊόντος ή υπηρεσίας, ανήκει σε αυτούς που διαθέτουν εξειδικευμένη γνώση και προωθημένη τεχνοκρατική αντίληψη.

3. Η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο της νέας εποχής και αναμένεται να επιφέρει βασικές αλλαγές τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται για στρατηγικής σημασίας τεχνολογία στο πλαίσιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και την αναβάθμιση με καινοτόμα χαρακτηριστικά  των προσφερόμενων υπηρεσιών. Η χώρα μας βρίσκεται στην 23η θέση στην κατάταξη του σχετικού δείκτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Government Al Readiness Index), με το 3% μόνο των επιχειρήσεων να αξιοποιούν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης έναντι 45% παγκοσμίως.  Σύμφωνα με  έρευνα του ΣΕΒ οι επιχειρήσεις που υιοθετούν λύσεις τεχνητής νοημοσύνης εμφανίζουν περιθώρια κέρδους έως 17% μεγαλύτερα του ανταγωνισμού. Οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης επί παραδείγματι, είναι δυνατόν να επιτύχουν μείωση αποθεμάτων κατά 20%, μείωση του χρόνου αποθεματοποίησης κατά 30% και αύξηση online πωλήσεων κατά 30%.

4.  Η νέα τεχνολογία 5G συμπληρώνει τη βάση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας. Μεγαλύτερος όγκος δεδομένων στην κινητή τηλεφωνία, δυνατότητα για σταθερή, ασύρματη πρόσβαση και υψηλής ταχύτητας νέες καινοτόμες εφαρμογές, ευρύ φάσμα υπηρεσιών στη βιομηχανία, στις μεταφορές, στην υγεία, στο λιανεμπόριο.Δεν πρέπει επιπλέον να αγνοήσουμε και την κοινωνική διάσταση που έχει η τεχνολογία 5G, καθώς συμβάλλει στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, προσφέροντας τη δυνατότητα πρόσβασης για όλους, με μειωμένο κόστος σε τομείς όπως η υγεία και η παιδεία!