Αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, ένα μεγάλο κομμάτι ψηφοφόρων θεωρεί ότι πρέπει να υπάρχει ένα μεγάλο κόμμα μεταξύ της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Πάνω σ’ αυτό πατάνε οι «58», αλλά και άλλες κινήσεις και ομάδες ή και μεμονωμένα πρόσωπα, που φιλοδοξούν να εκφράσουν τον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Η ένσταση είναι προφανής. Σ’ αυτόν τον χώρο υπάρχουν σήμερα δυο κόμματα, το ΠΑΣΟΚ και η Δημοκρατική Αριστερά. Και τα δύο κινούνται μεταξύ της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Τι χρειάζεται ένα νέο κόμμα;
Ας δούμε τα δεδομένα. Με βάση τις σημερινές εκτιμήσεις, η δύναμη του ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εκλογές υπολογίζεται μεταξύ του 6% και του 8% και της ΔΗΜΑΡ μεταξύ του 3% και του 5% (ανάλογα με τη μέτρηση και τη μέθοδο). Τι ποσοστό μπορεί να διεκδικήσει ένα νέο κόμμα, το οποίο μπορεί να συμπεριλάβει αυτά τα δυο κόμματα και τις άλλες κινήσεις, ομάδες και πρόσωπα; Άγνωστο.
Είναι, πάντως, πολύ πιθανό αυτό το νέο κόμμα να κόψει ψήφους τόσο από τη ΝΔ όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ. Πώς προκύπτει αυτό; Σύμφωνα με τις μετεκλογικές έρευνες, στην κάλπη της ΝΔ κατευθύνθηκε ένα, σχετικά μικρό μεν, ποσοστό κεντρώων ή κεντροαριστερών ψηφοφόρων (ψήφιζαν ΠΑΣΟΚ), που ήταν, όμως, καθοριστικό στη διαμόρφωση του αποτελέσματος (πρωτιά της ΝΔ).
Αντίστοιχα, ένα μεγαλύτερο ποσοστό του εκλογικού σώματος (κι αυτοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ) κατευθύνθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί, μπορεί να του δώσει την εκλογική πρωτιά.
Είναι, λοιπόν, φανερό ότι ενδεχόμενη εμφάνιση ενός νέου κόμματος, μεγαλύτερου από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ, μπορεί να επηρεάσει τους συσχετισμούς των δυνάμεων και γι’ αυτό προκαλεί ανησυχία τόσο στη ΝΔ όσο και, κυρίως, στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτή, όμως, είναι η κομματική οπτική. Υπάρχει και μια άλλη, η οποία αξίζει να προσεχτεί. Αν στις επόμενες εκλογές κατεβούν τα κόμματα που και σήμερα εκπροσωπούνται στη Βουλή, το αποτέλεσμα φαίνεται προδιαγεγραμμένο. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ (με αυτή τη σειρά) θα είναι, πιθανότατα, τα δυο πρώτα κόμματα και τρίτη θα έλθει η Χρυσή Αυγή. Αν το πρώτο κόμμα δεν έχει αυτοδυναμία, τότε ο σχηματισμός κυβέρνησης θα είναι πολύ δύσκολος έως αδύνατος, με δεδομένο ότι κανένας δεν θα θέλει να συνεργαστεί με τους νεοναζιστές. Για την ακρίβεια, η μόνη δυνατή συνεργασία θα είναι μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Τίποτα δεν αποκλείεται, αλλά το σενάριο φαίνεται ακραίο.
Αν όλα αυτά είναι πολύ πιθανά, φτάνουμε στον ρόλο που μπορεί να παίξει ένα νέο κόμμα της Κεντροαριστεράς, υπό τον όρο ότι θα καταφέρει να εκτοπίσει από την τρίτη θέση τη Χρυσή Αυγή. Είναι προφανές ότι τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ θα προτιμήσουν να συνεργαστούν με ένα τέτοιο κόμμα παρά μεταξύ τους. Θα είναι ένας αναγκαίος συνεταίρος για το πρώτο κόμμα. Αυτός θα είναι ο ρόλος του, τουλάχιστον σ’ αυτή τη φάση. Και δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος
Ένα τέτοιο κόμμα δεν μπορεί παρά να συναποτελείται από τα υπάρχοντα και από άλλες δυνάμεις, που δεν εκφράζονται από αυτά. Όσοι (από τη ΔΗΜΑΡ) δεν θέλουν το «αμαρτωλό» ΠΑΣΟΚ απλώς υποκρίνονται. Δηλαδή, ο Κουβέλης φιλοδοξεί να εκφράσει η ΔΗΜΑΡ την Κεντροαριστερά μαζί με τον Λοβέρδο, αλλά όχι με τον Βενιζέλο; Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά.
Το ΠΑΣΟΚ, ακόμη και σήμερα, είναι το πιο μεγάλο και συμπαγές κομμάτι του χώρου. Χωρίς αυτό, νέο μεγάλο κόμμα δεν γίνεται. Η «άμωμη» ΔΗΜΑΡ, μόνη ή με επιλεκτικούς συνεταίρους, δεν φτάνει. Το νέο κόμμα θα έχει και ΠΑΣΟΚους (παπανδρεϊκούς, σημιτικούς, βενιζελικούς και όποιους άλλους). Θα έχει ΔΗΜΑΡίτες (κουβελικούς, λυκουδικούς και όποιους άλλους). Θα έχει και τους απέξω. Και ο ρόλος αυτών είναι κρίσιμος, καθώς θα αναλάβουν να φέρουν την ισορροπία μεταξύ παλαιών και νέων, κομματικών και ανένταχτων.
Πάνω απ’ όλα το νέο κόμμα, αν δημιουργηθεί, πρέπει να είναι κόμμα και όχι γκρουπούσκουλο. Πρέπει, δηλαδή, να απευθύνεται σε ευρέα στρώματα ψηφοφόρων. Και για να το κάνει πρέπει να τους πείσει ότι η ύπαρξή του είναι αναγκαία. Οτι έχει ρόλο να παίξει για μια διαφορετική διακυβέρνηση.
Το ξαναλέμε: σ’ αυτή τη φάση, ένα ισχυρό κόμμα της Κεντροαριστεράς πρέπει να μπει σφήνα ανάμεσα στη ΝΔ και στον ΣΥΡΙΖΑ, για να περιορίσει τον εμφυλιοπολεμικό διμέτωπό τους. Αλλιώς, θα μπει η Χρυσή Αυγή και το μετεκλογικό τοπίο θα γίνει (περισσότερο) εφιαλτικό.