Η πανδημία του κορωνοϊού είχε μια παράπλευρη, πλην σημαντική, επίπτωση στον κόσμο των ιδεών και των αντιλήψεων. Σήμανε την περαιτέρω αποδυνάμωση του διπόλου Αριστερά - Δεξιά, που για δεκαετίες ήταν η κυρίαρχη ερμηνεία των κοινωνικών φαινομένων και συγκρούσεων.
Για πολλά χρόνια ήταν μια παραδεδεγμένη σοφία ότι στην πολιτική η κυρίαρχη αντίθεση και η θεμελιώδης διαφοροποίηση ήταν ανάμεσα στις αντιλήψεις της Αριστεράς και σε εκείνες της Δεξιάς. Τα στρατόπεδα ήταν ευκρινή και σαφώς καθορισμένα.
Ομως αυτό το αναλυτικό εργαλείο άρχισε να ξεθωριάζει από τις αρχές της δεκαετίας του 90, με την εμφάνιση του λαϊκισμού που διαπερνούσε οριζόντια τις δύο μεγάλες παρατάξεις, χωρίς διακρίσεις και περιορισμούς. Εμφανίστηκαν φαιοκόκκινοι κυβερνητικοί συνασπισμοί λαϊκιστών, όπως στην Ελλάδα, και μετατοπίσεις ψηφοφόρων από τη Δεξιά στην Αριστερά, και αντιστρόφως.
Αυτό το ξεθώριασμα έγινε εντονότερο με την πανδημία. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι υπάρχει μια δεξιά και μια αριστερή απάντηση στον κορωνοϊό. Είναι άραγε αριστερή η υιοθέτηση της ανοσίας της αγέλης που υποστήριξαν οι σουηδοί σοσιαλδημοκράτες; Είναι άραγε δεξιά η διανομή έκτακτου επιδόματος ανεργίας σε εκατομμύρια Αμερικανούς που έχασαν τις δουλειές τους λόγω κορωνοϊού; Σε ποιο ερμηνευτικό σχήμα μπορεί να ενταχθεί η σύγκλιση των δύο άκρων που εναντιώνονται στην υποχρεωτική χρήση της μάσκας;
Αντίθετα, έχουμε παρατηρήσει στην εποχή του κορωνοϊού μια νέα, πολιτική και κοινωνική, διχοτομία ανάμεσα σ εκείνους που σέβονται τα γεγονότα και ακολουθούν τις υποδείξεις της επιστημονικής κοινότητας και σε εκείνους που υιοθετούν θεωρίες συνωμοσίας και αναπόδεικτους ισχυρισμούς για μυστικά κέντρα που κατασκεύασαν τον ιό και περιμένουν να πλουτίσουν από το εμβόλιο, που το έχουν έτοιμο, και τα μικροτσίπ που θα μας εγκαταστήσουν.
Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες ευρίσκονται μπροστά σε νέα διλήμματα, που δεν έχουν καμία σχέση με την τομή Αριστερά - Δεξιά. Η πρώτη πρόκληση είναι ο λαϊκισμός που υπονομεύει τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Η δεύτερη πρόκληση είναι η σύγκρουση ανάμεσα στον ορθολογισμό και τη συνωμοσιολογία.
Οι προκλήσεις αυτές αναδιατάσσουν το πολιτικό σκηνικό σε πολλές χώρες, διαλύοντας τα ιστορικά διαμορφωμένα πολιτικά στρατόπεδα. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί στην εμφάνιση νέων κομματικών σχηματισμών, δεδομένου ότι η κοινωνική ζήτηση για λαϊκισμό και ανορθολογισμό δημιουργεί εύφορο έδαφος για αντίστοιχη πολιτική προσφορά.
Ο λαϊκισμός και ο ανορθολογισμός είναι συγκοινωνούντα δοχεία, οι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. Είναι οι σκωληκοειδείς αποφύσεις της ανεκτικότητας και της ευρυχωρίας των φιλελεύθερων δημοκρατιών. Ο μόνος τρόπος να τα αντιμετωπίσουμε είναι με την υπεράσπιση των θεμελιωδών αξιών μας. Σε μια δημοκρατία που λειτουργεί με σεβασμό στο κράτος δικαίου, στη διάκριση των εξουσιών, στην ελευθερία του Τύπου, τα κηρύγματα του μίσους των λαϊκιστών και οι ασυναρτησίες των συνωμοσιολόγων δύσκολα θα βρουν κατάλληλες συνθήκες για να ευδοκιμήσουν.
Πηγή: www.tanea.gr