Νέα αρχή;

Κώστας Μποτόπουλος 26 Ιουν 2013

Κάθε νέα κυβέρνηση είναι και μια νέα αρχή. Γι’ αυτήν που ορκίστηκε χτες, ισχύει ίσως λιγότερο από κάθε άλλη. Η δύσκολη εξίσωση έχει πολλά δεδομένα κι αρκετούς αγνώστους.

Ζητούμενο πρώτο και ενδοκυβερνητικό: μια διαφορετική, πιο αποτελεσματική και συγχρόνως πιο συνεργατική λειτουργία. Στα χαρτιά είναι όχι μόνο δυνατή, αλλά και λόγος ύπαρξης του νέου σχήματος: όλοι γνωρίζουν πως δεν θα υπάρξουν άλλα περιθώρια «συνασπισμού εξουσίας» χωρίς εκλογές. Αλλά και όλοι, θεωρητικά, αντιλήφθηκαν ότι η προηγούμενη κυβέρνηση έπεσε με αφορμή μεν την ΕΡΤ, βασική όμως αιτία τις όλο και πιο αποκλίνουσες «φιλοσοφίες» στο εσωτερικό της –ειδικά όσον αφορά τις λεγόμενες, και πάντα χρωστούμενες, «μεταρρυθμίσεις». Θα συνυπάρξουν αρμονικότερα στο εσωτερικό ενός απελπιστικά πολυπληθούς σχήματος (ακόμα μία φορά μπήκε στις καλένδες όχι μόνο το 15μελές σχήμα, που όλοι λένε ότι ταιριάζει στη χώρα μας, αλλά και το 25μελές, που αποτελεί το ακραίο όριο του λειτουργικά ανεκτού) δύο αρχηγοί κομμάτων και πρόσωπα πολύ διαφορετικών απόψεων, καταβολών και δυνατοτήτων; Θα μπορέσει ο Πρωθυπουργός -γιατί σε αυτόν ανήκει η συγκεκριμένη ευθύνη- να προσδώσει σε αυτό το σχήμα (στο οποίο μάλιστα τα περισσότερα μέλη του δεν είναι καινούργια) την ομοιογένεια και την πνοή που έλειπε από το προηγούμενο;

Ζητούμενο δεύτερο και πολιτικό: η πορεία των μεταρρυθμίσεων. Με εύθραυστη αλλά σχετικά σταθερή τη «μεγάλη εικόνα» (θέση στην Ευρωζώνη, στάση εταίρων, βελτίωση ορισμένων μακροοικονομικών μεγεθών), αναμένονται οι αλλαγές εκείνες που θα δώσουν μια αίσθηση εσωτερικής πολιτικής στροφής, σε αντιδιαστολή με την έξωθεν και καταναγκαστική στασιμότητα. Οι μεταρρυθμίσεις, οι πραγματικές και αναγκαίες, θα έπρεπε να αποτελέσουν το αντικείμενο της νέας προγραμματικής συμφωνίας των δύο πια κομμάτων, και όχι συγκερασμοί περί του φύλου των (ιδεολογικών) αγγέλων. «Διοίκηση» και «ανάπτυξη» είναι οι δύο έννοιες-κλειδιά. Λογικές και αξιοκρατικές αποφάσεις με διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, εκμετάλλευση των ωφελημάτων της «μεγάλης εικόνας» προς όφελος της πραγματικής οικονομίας, να οι δύο τετραγωνισμοί του κύκλου, που όλοι αναμένουν και όλοι γνωρίζουν πόσο δύσκολοι είναι. Πρώτη δοκιμασία εδώ, και πρώτη γεύση, η εξέλιξη της υπόθεσης της ΕΡΤ, που μπορεί να έριξε την προηγούμενη κυβέρνηση, δεν έχει όμως ακόμα φανεί πώς (και πόσο γρήγορα: οι δικαστικές αποφάσεις επιτάσσουν ταχύτητα) θα την αντιμετωπίσει η διάδοχός της.

Τρίτο ζητούμενο, πιο μακροπρόθεσμο, αλλά βάση για τα πάντα: η σταθερότητα. Μόνο με παραγωγή έργου -αυτή είναι η προσωπική μου άποψη- θα μπορέσει να εκτονωθεί η διαρκής, ιδίως μετά το καλοκαίρι, συζήτηση για τον ορίζοντα αυτής της κυβέρνησης. Μόνο με άμεσα και διαφορετικά από τα ως τώρα, δείγματα γραφής, θα κατασιγάσει μια διάχυτη κοινωνική αίσθηση ανακύκλωσης και τακτικισμού. Μόνο με επίγνωση ότι όλα για την κυβέρνηση, ίσως και για τη χώρα, θα παιχτούν αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές και μόνο με ανάληψη πρωτοβουλιών για μια ήπια και συμφωνημένη αναδιαμόρφωση της δανειστικής μας θέσης (που να δίνει αναπνοή στην ελληνική οικονομία, αλλά και να επιτρέπει στους εταίρους, και ιδίως στη Γερμανία, να ισχυριστούν πως αλλάζουν μέθοδο, όχι αρχές) θα μπορέσει να κερδηθεί -ουσιαστικά και κυβερνητικά- η χρονιά.

Τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν είναι βέβαιο. Τίποτα δεν είναι εύκολο. Όλα όμως, στην κόψη του ξυραφιού, είναι απαραίτητα.