Μεγαλώνει μήνα με τον μήνα ο κατάλογος των ζητημάτων τα οποία περιμένουν τις απαντήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ορισμένα από αυτά χρονίζουν εδώ και κάμποσο καιρό, ενώ άλλα έχουν προστεθεί σχετικά πρόσφατα. Ο Ιούνιος που διανύουμε είναι ο μήνας που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αρχίσει να επιχειρεί να δώσει αυτές τις απαντήσεις. Είναι όμως άγνωστο πότε θα καταλήξει να δώσει τις απαντήσεις αυτές και ακόμη πιο ασαφές είναι τα περιεχόμενο των απαντήσεων που τελικώς θα δώσει, πολύ περισσότερο που η επίλυση ορισμένων από τα προβλήματα προσκρούει στην αντιμετώπιση των υπολοίπων.
Αρχίζοντας από το σχέδιο Μπάϊντεν, που εκ των πραγμάτων απειλεί σοβαρά το μέλλον των επενδύσεων στην Ευρώπη, θα θυμίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποστηριζόμενη από σειρά κρατών-μελών μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, έχει εδώ και μήνες εξαγγείλει ως ευρωπαϊκή απάντηση τη δημιουργία ενός Ταμείου Ευρωπαϊκής Κυριαρχίας. Φιλόδοξα δε ο επίτροπος ΤιερίΜπρετόν προέβλεπε ότι το ταμείο αυτό θα προικοδοτηθεί με 300 δισεκατομμύρια ευρώ που θα προέρχονταν από ένα νέο κοινό δανεισμό της Ε.Ε. Έκτοτε όμως πολύ νερό κύλησε κάτω από τις γέφυρες του Σηκουάνα αλλά και του Ρήνου. Στο διάστημα αυτό, στο φάντασμα του πρωτοφανούς πληθωρισμού, που ειδικά για τους Γερμανούς αναβιώνει μνήμες Βαϊμάρης, προστέθηκε η ύφεση στη Γερμανία αλλά και γενικότερα στην ευρωζώνη. Οι εξελίξεις αυτές εξανεμίζουν την όποια ελπίδα να συναινέσει το Βερολίνο σε ένα νέο κοινό δανεισμό (παρ’ όλο που και η ίδια η γερμανική κυβέρνηση δεν φαίνεται να ομονοεί επ’ αυτού, με τον «πράσινο» αντικαγκελάριο και υπουργό Οικονομίας να εμφανίζεται πιο ελαστικός από τον υπουργό Οικονομικών). Την ίδια στιγμή βέβαια η χώρα αυτή χορηγεί θηριώδεις κρατικές ενισχύσεις στη βιομηχανία της, στρεβλώνοντας τις αρχές του ανταγωνισμού και διευρύνοντας το αναπτυξιακό χάσμα με πολλές από τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., οι οποίες αδυνατούν να χορηγήσουν ανάλογες ενισχύσεις στη δική τους βιομηχανία χωρίς ευρωπαϊκή ενίσχυση.
Εξ ίσου χλωμές είναι και οι προοπτικές να συμφωνηθούν ουσιαστικές αλλαγές στον πολυετή προϋπολογισμό της Ε.Ε. κατά την προβλεπόμενη διαδικασία αναθεώρησής του μέσα σε αυτή τη χρονιά. Κατά την άποψη ορισμένων πρωτευουσών η ύφεση δεν επιτρέπει αύξηση των εθνικών συμμετοχών στον προϋπολογισμό της Ε.Ε., τυχόν δε ιδέες για θέσπιση νέων πηγών εσόδων, που defactoισοδυναμούν με ενίσχυση της δημοσιονομικής ένωσης,δεν θα βρουν ευήκοα ώτασε χώρες του βορρά της Ένωσης.Η λύση για τις χώρες αυτές είναι «να συλληφθούν οι συνήθεις ύποπτοι» - κατά την περίφημη ατάκα στην «Καζαμπλάνκα»- , δηλαδή να χρησιμοποιηθούν πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και των Διαρθρωτικών Ταμείων, οι οποίοι βεβαίως δεν είναι ανεξάντλητοι και είχαν αποφασιστεί για να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες που, σημειωτέον, δεν έχουν εκλείψει.
Δεν είναι βέβαια μόνο το σχέδιο Μπάϊντεν που τροφοδότησε συζητήσεις για την ανάγκη μιας μεγάλη ευρωπαϊκής απάντησης. Ίδιοι προβληματισμοί είχαν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία και τη συνακόλουθη όξυνση της ενεργειακής κρίσης. Αλλά και τότε οι προβληματισμοί αυτοί κατέληξαν στην άτολμη απόφαση για το πρόγραμμα REPowerEU, σε συνδυασμό και πάλι με την αξιοποίηση πόρων των «συνήθων υπόπτων».
Ένα άλλο ζήτημα που έχει ανακύψει, πολύ σημαντικό επίσης, είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα πιο ευέλικτο Σύμφωνο Σταθερότητας, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας, που θα επιβάλλει δημοσιονομική συγκράτηση αλλά δεν θα οδηγεί σε ασφυξία. Η πρόταση χαιρετίσθηκε θετικά από τις περισσότερες χώρες, όχι όμως και από τη Γερμανία, που έσπευσε να προεξοφλήσει ότι δεν υπάρχει πεδίο συμφωνίας αυτή τη στιγμή. Έτσι, στο συμβούλιο Ecofinτης προσεχούς Πέμπτης δεν προβλέπεται, όπως άλλωστε ήδη αναμενόταν, να σημειωθεί κάποια πρόοδος, η οποία εν τούτοις κρίνεται αναγκαία, ειδικά στην παρούσα περίοδο ύφεσης κατά την οποία η εφαρμογή ενιαίων αυστηρών κανόνων θα οδηγούσε σε επιδείνωση των ήδη αναιμικών οικονομικών επιδόσεων σε πολλά κράτη-μέλη.
Οι επιφυλάξεις του Βερολίνου και άλλων πρωτευουσών του ευρωπαϊκού βορρά είναι οπωσδήποτε κατανοητές, τόσο σε ό,τι αφορά τον τυχόν νέο κοινό δανεισμό στην παρούσα οικονομική συγκυρίαόσο και ως προς τη δημοσιονομική αυστηρότητα. Η αμφισβήτησή τους όμως έγκειται στην, κατά την άποψη πολλών πρωτευουσών, εσφαλμένη από πλευράς Γερμανών στάθμιση του κόστους και του οφέλους των θέσεών τους και στην υποτίμηση του κινδύνου να διακυβευθεί από την τυχόν αποδοχή τους αυτή καθ’ εαυτήη ενότητα της Ε.Ε.
Ως εκ τούτου, το όλο ζήτημα αποκτά διαστάσεις μεγαλύτερες από το άθροισμα των επί μέρους συνιστωσών του. Δεν θα πρέπειεπομένως να αναζητηθούν αποσπασματικοί συμβιβασμοί σε επί μέρους συμβούλια υπουργών, ούτε να επιχειρηθεί να «συλληφθούν οι συνήθεις ύποπτοι» για μια ακόμη φορά. Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Κυριαρχίας, το Σύμφωνο Σταθερότητας, η αντιμετώπιση του πληθωρισμού και της ύφεσης αλλά και οι Κρατικές Ενισχύσεις πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ενός ενιαίου «πακέτου» που θα συζητηθεί στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 29-30 Ιουνίου.
Πηγή: www.kreport.gr