Η Ελιά γεννήθηκε στην Ελλάδα, στον αστερισμό των ευρωπαϊκών αυτών εκλογών, γιατί η συγκυρία είναι τέτοια, αλλά και γιατί η σημασία αυτών των εκλογών είναι τόσο σημαντική που δεν πρέπει να το ξεχνάμε, γιατί δεν ακούσαμε πολλά για τις ευρωεκλογές, ελπίζω ότι θα μας δοθεί η ευκαιρία στο επόμενο διάστημα να το κάνουμε.

Και νομίζω ότι πρέπει να σκεφτούμε επίσης ποιοι θα είναι αυτοί που θα εκπροσωπήσουν το καινούριο σχήμα, τόσο εάν κι εφόσον εκλεγούν στην Ευρωβουλή, αλλά και πιο πριν στη διάρκεια αυτής της πολιτικής αναμέτρησης που θα ξεκινήσει σε λίγο διάστημα.

Πιστεύω ότι αυτοί που θα εκπροσωπήσουν δεν πρέπει να εκπροσωπούν τον εαυτό τους, πρέπει να εκπροσωπούν κάτι γενικότερο, κάποιες αρχές που εγώ θα έλεγα και θα σας πω τρία λόγια ότι πρέπει να πάνε και λίγο πιο πέρα από τις ωραίες, όπως τις ονομάζω εγώ τις ευγενικές γενικότητες, τόσο της ιδρυτικής διακήρυξης της Ελιάς, όσο και του προγράμματος του ευρωπαϊκού σοσιαλιστικού, που έχει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία αλλά που πρέπει νομίζω να πάμε πολύ παραπέρα.

Και πρέπει επίσης αυτοί οι άνθρωποι που θα κληθούν να το πω έτσι λίγο αθλητικά να εκπροσωπήσουν τα χρώματά μας, να μπορούν να μιλήσουν και στον ελληνικό λαό γι΄ αυτά τα πάρα πολύ δύσκολα ζητήματα, πώς να συμφιλιωθεί ένας λαός που έχει δεχτεί τόσα μεγάλα χτυπήματα πέντε τώρα χρόνια από την κρίση, με την ιδέα μιας Ευρώπης η οποία ήταν κατώτερη των περιστάσεων, γιατί πρέπει να το πούμε νομίζω όπως πραγματικά είναι.

Πώς να μιλήσεις στην Ευρώπη όντας φιλευρωπαϊστής, γιατί νομίζω ότι το στίγμα δόθηκε καθαρά και θα σας πω και την προσωπική μου άποψη, είναι σε αυτή την πλευρά της ιστορίας να το πω έτσι, πώς να μιλήσεις ως φιλευρωπαϊστής πρώτον κρατώντας τη διαφορά σου, τη διαφορά από τη Δεξιά, τη διαφορά από τους φανατικούς αντιευρωπαϊστές.

Και δεύτερον όντας ειλικρινής και πείθοντας ξαναλέω ένα κόσμο που ζει στη διπλή μέγγενη της κρίσης και της ύφεσης και στο τριπλό κοινωνικό τεράστιο ζήτημα, αυτά που ονομάζω τα τρία τρομερά 30, δηλαδή σχεδόν 30% απώλεια εθνικού εισοδήματος, σχεδόν 30% ανεργία και σχεδόν 30% φαινόμενο φτώχειας δίπλα μας σήμερα.

Πως μιλάς, τι λες, πως πείθεις, τι Ευρώπη είναι αυτή για την οποία μπορείς να μιλήσεις; Χρειάζονται λοιπόν πιστεύω αρκετά ειδικά προσόντα, ειδικές ικανότητες, ειδικές γνώσεις κι ελπίζω από καρδιάς να βρούμε πραγματικά αυτούς τους ανθρώπους που θα μας εκπροσωπήσουν.

Σύντομα κατά τη γνώμη μου είπαμε πηγαίνοντας πέρα από τα πολύ επίσημα κείμενα τέσσερις κατά τη γνώμη μου σκέψεις βασικά ζητήματα που ενώνουν ακριβώς τις μεγάλες ευρωπαϊκές προκλήσεις με τις προκλήσεις της Κεντροαριστεράς, γιατί αυτό πρέπει να κάνουμε, αυτό προσπαθεί να κάνει η Ελιά νομίζω ή τουλάχιστον εγώ θα ήθελα να κάνει.

Πρώτο μεγάλο ζήτημα και όλα αυτά τα ζητήματα κατά τη γνώμη μου απαιτούν ρήξεις, απαιτούν σπασίματα φαύλων κύκλων, γιατί η Ευρώπη έφτασε εδώ που έφτασε και νομίζω αυτό θα ακουστεί αν το πούμε έτσι στην ελληνική κοινωνία, ακριβώς γιατί έπεσε στην παγίδα αλλεπάλληλων φαύλων κύκλων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών.

Πρώτος φαύλος κύκλος λοιπόν και πρώτη ρήξη που πρέπει να γίνει, ο φαύλος κύκλος της λιτότητας. Το είπαν αρκετοί, είναι όμως σχεδόν μια νομοτέλεια σήμερα να θεωρούμε ότι τα προβλήματα του ελλείμματος και του χρέους λύνονται με έναν αυτόματο τρόπο μέσα από τη διαρκή λιτότητα, όχι μόνον των χωρών υπό μνημόνιο, αλλά σας θυμίζω και άλλων χωρών εκτός μνημονίου.

Είναι πολύ κρίσιμη και ενδιαφέρουσα πολιτική εξέλιξη αυτό που έγινε προχτές με την προειδοποίηση κατά κάποιο τρόπο σε Γαλλία και Ιταλία «κάντε κάτι γρήγορα γιατί» από πλευράς ευρωπαϊκών οργάνων και νομίζω την πολιτικά πολύ περήφανη στάση, θα δούμε τι θα γίνει και στην πράξη, ότι εμείς έχουμε το δικό μας τρόπο να λύσουμε τα προβλήματά μας.

Κι αυτό είναι επίσης ένα ζήτημα που άπτεται, δε θα πω παραπάνω, του πολύ μεγάλου θέματος της λεγόμενης πολιτικής όχι εθνικής κυριαρχίας, γιατί η εθνική κυριαρχία κατ΄ ουσίαν μέσα σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που μοιράζει αυτή την κυριαρχία αλλάζει νόημα, αλλά η πολιτική κυριαρχία, ο τρόπος δηλαδή να λαμβάνονται οι αποφάσεις και σε εθνικό επίπεδο είναι ένα μεγάλο ζητούμενο.

Πρώτον λοιπόν πως πάμε το φαύλο κύκλο της λιτότητας και βέβαια πως πείθουμε τη Γερμανία, έτσι; Το πολιτικό ζήτημα σε αυτό είναι πως πείθουμε τη Γερμανία, όχι μία χώρα, εδώ χρειάζεται ένας πολιτικός συνασπισμός που να πηγαίνει πολύ πέρα και από τις χώρες του μνημονίου, για να μπορέσει ακριβώς η Γερμανία να αλλάξει λίγο την αντιμετώπιση σε αυτά τα πράγματα.

Δεύτερος φαύλος κύκλος πως πάμε το φαύλο κύκλο της αδιαφορίας των πολιτών για τα πολιτικά πράγματα και ιδίως τα ευρωπαϊκά πολιτικά πράγματα. Είναι ένα ζήτημα που είτε με τον τίτλο του ευρωπαϊκού ελλείμματος, είτε με τον τίτλο της διαρκώς ογκούμενης αδιαφορίας, έρχεται κι επανέρχεται, κάθε πενταετία που έχουμε ευρωεκλογές συζητάμε τα ίδια ζητήματα και κάθε φορά βρισκόμαστε σε χειρότερη κατάσταση.

Δεν το συζητάμε πολύ φέτος, αλλά μην ξεχνάτε ότι προερχόμαστε από ευρωπαϊκές εκλογές, οι προηγούμενες, που είχαμε για πρώτη φορά στην ιστορία πάνω από 50% αποχής, περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες απείχαν παρά συμμετείχαν στις ευρωπαϊκές εκλογές.

Και δε βλέπω πολλά σημάδια, ίσως η χώρα μας λόγω συγκυρίας και λόγω πολιτικού συστήματος είναι μια εξαίρεση, αλλά δε βλέπω πάρα πολλά ευρωπαϊκά σημάδια ότι αυτό πρόκειται να αλλάξει, πως τη σπάμε λοιπόν αυτή την κίνηση που φαίνεται σχεδόν νομοτελειακή, με θεσμικές μόνο αλλαγές;

Σας θυμίζω τις προτάσεις για περισσότερα δημοψηφίσματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για αλλαγή στα όργανα, για εκλογή του Προέδρου ας πούμε της Commission απευθείας από τους Ευρωπαίους πολίτες, για πράγματα που υπάρχουν γραμμένα και δεν έχουν γίνει, όπως σας θυμίζω την πολύ ωραία ιδέα του οριζόντιου ευρωπαϊκού ψηφοδελτίου, δηλαδή ενός ψηφοδελτίου που θα εκπροσωπεί πολιτικές τάσεις και στο οποίο θα συμμετέχουν πολίτες από διάφορες χώρες και που δεν έχει γίνει.

Μόνο με τέτοιο τρόπο θα μπορέσουμε να σπάσουμε αυτό το φαύλο κύκλο της αδιαφορίας και της απομάκρυνσης, της συνειδητής απομάκρυνσης των Ευρωπαίων από την ευρωπαϊκή πολιτική; Δε νομίζω, δε νομίζω ότι μόνο με θεσμικές αλλαγές, νομίζω ότι απαιτείται μία πολύ βαθύτερη αλλαγή και στα πρόσωπα.

Και είναι πολύ σημαντικό ότι σε αυτές τις εκλογές έχουμε εκπροσώπους πολιτικών τάσεων, μόνο που βλέπουμε στις περισσότερες περιπτώσεις ότι είναι τα παλιά παραδοσιακά πρόσωπα της ευρωπαϊκής πολιτικής, ο χώρος μας έχει την τύχη ένα τέτοιο παλιό παραδοσιακό πρόσωπο, θα τον ακούσουμε απόψε να είναι ένα πολύ ισχυρό πολιτικό πρόσωπο, αλλά δεν είναι κάτι που θα φέρει την επανάσταση μέσα σε αυτό το χώρο.

Την επανάσταση ποιος θα τη φέρει, πρόσωπα τύπου Τσίπρα που εκπροσωπεί μια άλλη τάση; Θα μπορούσαν, αλλά ο συγκεκριμένος Τσίπρας νομίζω ότι έχει τόση σχέση με την Ευρώπη, όση έχει ο φάντης με το ρετσινόλαδο, δεν μπορούμε και με τέτοια πρόσωπα να φέρουμε την ανανέωση είτε νοοτροπίας είτε ιδεών, που είναι νομίζω απαραίτητη.

Το τρίτο που πρέπει να δούμε ή ο τρίτος φαύλος κύκλος που πρέπει νομίζω να σπάσουμε, είναι ο φαύλος κύκλος του εθνικισμού. Η απάντηση άραγε στα προβλήματα της Ευρώπης, μέσα στην κρίση, με τα ελλείμματα που δείχνει η Ευρώπη μέσα από την κρίση, είναι να ξαναγυρίσουν οι χώρες η κάθε μία στο καβούκι της;

Κάτι που επίσης φαίνεται νομοτελειακό και φυσικά εμείς εδώ όλοι θα απαντήσουμε όχι, αλλά πως σπάει αυτό, με τι τρόπο μπορεί να σπάσει αυτό, με τη μεγάλη και ευγενή ιδέα του φεντεραλισμού, της ομοσπονδιοποίησης, αλλαγών προς μία πολιτική Ευρώπη με διαφορετική τέτοια κατεύθυνση;

Εγώ ξέρετε και σχεδόν από επαγγελματική διαστροφή και από τη σχολή σκέψης από την οποία προέρχομαι, είμαι μαθητής του Τσάτσου, είμαι αρκετά συγκρατημένος, μάθαμε να είμαστε αρκετά συγκρατημένοι απέναντι στην ιδέα της Ομοσπονδίας, γιατί;

Γιατί η Ευρώπη είναι συγχρόνως και αυτό αποτελεί την ομορφιά του πολιτικού της σχεδίου, είναι συγχρόνως ένωση λαών και ένωση κρατών και αυτή η διπλή ιδιαιτερότητα χάνεται κατά κάποιο τρόπο μέσα από την ιδέα της Ομοσπονδίας, δηλαδή του πλήρους μοιράσματος και της μείωσης του λόγου του διαφορετικού των κρατών και των λαών.

Όμως ειλικρινά σας το λέω και συνειδητά και είναι μία πορεία που σιγά-σιγά γίνεται μέσα μου, αρχίζω να πιστεύω ότι ναι, η πορεία για να δώσουμε μια απάντηση σε όλα αυτά τα προβλήματα και κυρίως στο τελευταίο, στο πως θα ξεπεράσουμε τους εθνικισμούς, είναι σιγά-σιγά να αρχίσουμε να χτίζουμε τους πραγματικά ομοσπονδιακούς θεσμούς μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που απαιτεί πολλή δουλειά και σε θεσμικό και σε πολιτικό επίπεδο.

Κι ένα τέταρτο και τελευταίο μεγάλο ζήτημα που έχει σχέση με την Αριστερά, είναι το ζήτημα αυτό που θα έχετε πολλές φορές ακούσει και που χτες ειπώθηκε ότι στην Ελλάδα είναι σχεδόν έτοιμο -το είπε ο Αντρέας- και γιατί δεν κάνουμε τίποτα, του νέου αναπτυξιακού παραγωγικού θα έλεγα εγώ μοντέλου, που μεγάλο ζήτημα της Αριστεράς για να είναι πειστική είναι πως παράγεις πλούτο ώστε να μπορέσεις να τον αναδιανείμεις δικαιότερα, ώστε να μπορέσεις να δικαιώσεις την ιδιαιτερότητά σου που είναι ακριβώς ότι μειώνεις τις ανισότητες κι ότι μοιράζεις διαφορετικά τον πλούτο.

Πως θα παράγουμε αυτόν τον πλούτο στην Ευρώπη σήμερα, με ωραία λόγια πάλι; Έχουμε πικρή εμπειρία από τα ωραία λόγια περί ανάπτυξης και βάλτε μπροστά ότι συνθετικό θέλετε στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Εδώ χρειάζεται επίσης ένα πολιτικό άλμα που δε βλέπω να είμαστε τόσο έτοιμοι να το κάνουμε. Κοινά σχέδια, κοινά πολιτικά-παραγωγικά σχέδια σε ορισμένους τομείς.

Αγαπητοί φίλοι η πολιτική, το λέω και το πιστεύω, δεν έχει πολλή απήχηση αλλά θα συνεχίσω να το πιστεύω, είναι η τέχνη της επιλογής. Δεν μπορεί να είσαι με όλους και με όλα, δεν μπορείς να μιλάς για ανάπτυξη και να θεωρείς ανάπτυξη τα πάντα και σε όλους τους τομείς.

Η Ευρώπη πρέπει να επιλέξει σε ποιους τομείς θα δώσει την έμφαση και κατά τη γνώμη μου αυτοί οι τομείς είναι οι τομείς του αύριο, η τεχνολογία, η έρευνα, η παιδεία, τα δίκτυα και κοινά, όχι βοήθεια στους Έλληνες για δίκτυα τα δικά τους. Χτίσιμο κοινών δικτύων, σε ευρωπαϊκό πεδίο, ώστε να ακουστεί η φωνή αυτής της νέας αναπτυξιακής Ευρώπης.

Πολλά λοιπόν τα διλήμματα, ερωτήσεις έθεσα μόνον σήμερα, όπως πιστεύω ότι πρέπει να αρχίσουμε να τις θέτουμε. Θα απαντηθούν; Δεν πιστεύω, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προσπάθεια που γίνεται και στην Ελλάδα και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Όπως σας είπα λείπει λίγο ο διάλογος της Ευρώπης στην Ελλάδα, δεν είμαστε οι μόνοι όμως, όπου πάω ακούω το ίδιο παράπονο «δε μιλάμε για την Ευρώπη». Ας μιλήσουμε λοιπόν για την Ευρώπη κι ας αφήσουμε ανθρώπους που ξέρουν και πονάνε την Ευρώπη να το κάνουν.