Να μη ναυαγήσει ο διάλογος με Τουρκία

Παναγιώτης Ιωακειμίδης 10 Αυγ 2020

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και ειδικότερα η Γερμανία ως (και) προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών έχει αυτή τη στιγμή επιδοθεί - με τη δυνατότητα που έχει – σε προσπάθεια διάσωσης  της διαδικασίας βελτίωσης των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας και ιδιαίτερα την έναρξη του διερευνητικού διαλόγου που είχε προγραμματισθεί για  τέλη  Αυγούστου. Η  Τουρκία, ως γνωστόν,  δήλωσε ότι αποσύρεται από το διάλογο μετά την υπογραφή της συμφωνίας μερικής οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Πρόκειται  για μια καθ όλα νόμιμη συμφωνία που συνήφθη σύμφωνα με τους κανόνες της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας. Διεμβολίζει το παράνομο μνημόνιο οριοθέτησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης αλλά βεβαίως τυπικά δεν το καταργεί. Οι συμφωνίες μεταξύ κρατών, όσο αμφιλεγόμενες κι αν είναι, δεν καταργούνται με τον τρόπο αυτό. Υπάρχουν άλλες διαδικασίες, μεταξύ αυτών και η παραπομπή τους στη διεθνή δικαιοσύνη (Διεθνές Δικαστήριο Χάγης, κλπ.). Και το πιθανότερο σενάριο είναι ότι τελικά και οι δύο συμφωνίες, η παράνομη Τουρκίας – Λιβύης και αυτή Ελλάδας – Αιγύπτου, θα καταλήξουν κάποια στιγμή στη διεθνή δικαιοσύνη.

          Ωστόσο  ο χρόνος υπογραφής (timing) της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου δεν ήταν ίσως ο πλέον κατάλληλος στο μέτρο που, ως φαίνεται, εκτροχιάζει (;) τη διαδικασία προσέγγισης (διαλόγου) μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας που είχε κάπως δρομολογηθεί.  Ίσως η ελληνική πλευρά  να προχώρησε  στην υπογραφή τώρα εκτιμώντας ότι με τον τρόπο αυτό ενισχύει τη (διαπραγματευτική) θέση της στο πλαίσιο του διαλόγου, με την προϋπόθεση όμως ότι ο διάλογος πραγματοποιείται. Και αυτή τη στιγμή φαίνεται να ναυαγεί. Είναι  ωστόσο βέβαιο ότι η Γερμανία δεν “θα επιτρέψει” στον Ερντογάν, αντιδρώντας στην ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, να ακυρώσει την προσπάθειά της για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Δεν θα ήθελε το θέμα “Τουρκία” να πάει στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών (Gymnich) στο Βερολίνο στις 27-28 Αυγούστου, πολύ περισσότερο στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο τέλος Σεπτεμβρίου με νέα όξυνση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

          Σε μια στιγμή που η Ευρώπη (και Ελλάδα) θέλει να περάσει στη “νέα εποχή” (New Generation) κάτω από την πίεση και της πανδημίας, θα αποτελούσε έσχατη απρονοησία, μέγιστο οξύμωρον, να αφήσει να σέρνεται μια επικίνδυνη, δυνητικά συγκρουσιακή κατάσταση στα σύνορά της που μια απρόβλεπτη εξέλιξή της θα μπορούσε να έχει πολλαπλές ζημιογόνες συνέπειες. Δεν είναι επομένως και τόσο παράλογο για την καγκελάριο Α. Μέρκελ να επιδιώκει (ή και απαιτει ακόμη) την έναρξη της διαδικασίας του διαλόγου για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων ως πρώτο αναγκαίο βήμα για την “κανονικοποίηση” και των ευρωτουρκικών σχέσεων. Η Γερμανία – που σε σύμπραξη με τη Γαλλία προσέφεραν ουσιαστικά στην Ευρώπη την προοπτική της “νέας εποχής” με το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 750 δις ευρώ   – δεν θα αφήσει το εξάμηνο της προεδρίας της στο Συμβούλιο της Ένωσης να πέσει σε ακινησία σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά.

          Για την Ελλάδα θα πρέπει να είναι σαφές ότι, όσο σημαντική κι αν είναι η συμφωνία με την Αίγυπτο, η κρίσιμη οριοθέτηση που παραμένει ως  μείζον ζήτημα ειναι  αυτή με την Τουρκία. Και προς  την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε “παράθυρο ευκαιρίας”. Και η ευκαιρία για την έναρξη των διερευνητικών επαφών δεν πρέπει να χαθεί. Όχι αλλη μακρόσυρτη αναβολή. Αυτό το μήνυμα στέλνει και  η Ευρώπη. 

Πηγή: www.tanea.gr