Μετα την ολοκλήρωση της διαδικασίας στα Σκόπια , το «μπαλάκι» πέρασε  τώρα στη πλευρά  της Αθήνας. Η Συμφωνία των Πρεσπών, κρινόμενη απο διαπραγματευτική/κατασκευστική αλλά και πολιτική άποψη ,  είναι συνολικά   μια  κακή συμφωνία παρά τα όποια θετικά στοιχεία της.   Ένα απλό παράδειγμα από  τις  κατασκευαστικές ατέλειες της : Το άρθρο 1 της Συμφωνίας καλύπτει περισσότερες από πέντε (5!) σελίδες. Είναι ένα άρθρο αχταρμάς. Κέραμοι και πλίνθοι. Δεν υπάρχει προηγούμενο διεθνούς συμφωνίας που ένα και μόνο άρθρο να καλύπτει τέτοια έκταση και ως εκ τούτου να είναι δυσανάγνωστο. Στις διαδοχικές διαπραγματεύσεις  Συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις οποίες συμμετείχα οι οδηγίες ήσαν ότι κανένα άρθρο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει σε έκταση τη μία (1) σελίδα μάξιμουμ.  Αλλά βεβαίως αυτό δεν είναι το κύριο πρόβλημα . Το   πρόβλημα το οποίο έχει προκαλέσει και τον πολιτικό διχασμό    βρίσκεται στο γεγονός ότι η Συμφωνία περιέχει τουλάχιστον δύο πρόνοιες που δεν υπήρχε κανένας λόγος να συμπεριληφθούν    στο κύριο σώμα της : την πρόνοια για τη γλώσσα (“η επίσημη γλώσσα…. θα είναι η ‘Μακεδονική’ γλώσσα”) και η πρόνοια για την ιθαγένεια με την ερμηνεία της εθνότητας. Για την απόδοση του όρου “ιθαγένεια” θα έπρεπε  να χρησιμοποιηθεί στο αγγλικό και αυθεντικό κείμενο ο όρος citizenship όπως χρησιμοποιείται στις Συνθήκες της ΕΕ για να περιγράψει την ιθαγένεια της Ένωσης και όχι nationality, όρος που ως γνωστόν έχει διττή σημασία. Και αυτά  ανεξάρτητα από την ουσία, εάν δηλαδή υπάρχουν Μακεδονική γλώσσα ή εθνότητα (που υπάρχουν,  το λένε ΟΗΕ και Συμβούλιο της Ευρώπης , μετξύ άλλων) αλλά για να αποφευχθούν οι παρερμηνείες και να διευκολυνθεί η δημιουργία ευρύτερης πολιτικής συναίνεσης.  Οι οποιεσδήποτε θεμιτές ανησυχίες της γειτονικής χώρας θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν με άλλα μέσα (π.χ.προσάρτηση μεμονωμένων δηλώσεων, κλπ.).  Και με  “εποικοδομητική αμφισημία” (constructive ambiguity) ίσως  η  οποία πολλές φορές  λύνει προβλήματα και διευκολύνει συναινέσεις. Η Συμφωνία των Πρεσπών προέκυψε με τόσες ατέλειες  όχι λόγω κάποιας… προδοσίας αλλά λόγω   της άγαρπης πολιτικής εργαλειοποίησης που επιχείρησε η κυβέρνηση  και της εντελώς πλημμελούς διαπραγματευτικής μηχανικής για την κατασκευή  της.

Και το αναπόφευκτο  δίλημμα : να επικυρωθεί από την Ελλάδα ή όχι αυτή η κακή συμφωνία ; Η  εντελώς προσωπική απάντηση μου είναι ότι    έστω και ως κακή με πολλαπλά ελλείμματα και ατέλειες  θα πρέπει να επικυρωθεί και να τεθεί σε ισχύ ώστε μεταξύ άλλων να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ( αφού  επικυρωθεί και το σχετικό πρωτόκολλο)  αλλά και για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη ( στο απώτερο μέλλον) στην Ευρωπαϊκή Ένωση.  Η ενσωμάτωση της Β. Μακεδονίας   και όλων των χωρών της περιοχής στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς αποτελεί   προϋπόθεση (α)για την εδραίωση της σταθερότητας, δημοκρατίας και   ευημερίας στα Δ. Βαλκάνια, (β) για  να αποφευχθούν τοξικοί ανταγωνισμοί  δημιουργίας  “σφαιρών  επιρροής” στην περιοχή ανάμεσα σε δυνάμεις όπως Ρωσία, Κίνα αλλά και Τουρκία. Και κυρίως  η επικύρωση θα κλείσει μια επώδυνη περίοδο ( ένα φιάσκο)  για την Ελληνική εξωτερική πολιτική και διπλωματία κυνηγώντας πολλές φορές “ένα πουκάμισο αδειανό”.  Δαπανήσαμε πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο ιδιαίτερα στις αρχικές φάσεις της διαδικασίας με ακατανόητες για  την Ευρωπαϊκή και διεθνή κοινότητα θέσεις και επιδιώξεις. Θα πρέπει τέλος  να επικυρωθεί  σταθμίζοντας και  τον Ευρωπαικό και διεθνή περίγυρο και τις αντιδράσεις του.

Με την επικύρωση  τώρα,  στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις για την ΕΕ θα υπάρξουν  ευκαιρίες  “να τη διορθώσουμε de facto” εάν ,  εφόσον και ο,τι κρίνουμε ότι θα πρέπει να διορθωθεί. Και βεβαίως ,   ευθύς μετά την επικύρωση θα πρέπει να ακολουθήσουν εκλογές για να απαλλαγούμε απ’αυτή την σημερινη διακυβέρνηση.