Η κυβέρνηση ζητεί εύλογο χρόνο για να ολοκληρώσει την πρότασή της για μια νέα συμφωνία με τους εταίρους μας. Οι τελευταίοι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να τον δώσουν. Ποια είναι η κατάσταση;

Οι ελληνικές τράπεζες χρηματοδοτούνται μέσω του μηχανισμού έκτακτης χρηματοδότησης (ELA), από τον οποίο έχουν λάβει 59,8 δισ. ευρώ συνολικά (το 2012 είχαν φτάσει στα 123 δισ. ευρώ ) και θα λαμβάνουν όσα κι αν χρειαστούν, υπό την προϋπόθεση (α) ότι η χώρα θα βρίσκεται σε πρόγραμμα και (β) η ΕΚΤ θα δίνει, ανά 15νθήμερο, την έγκρισή της. Ομως, τα κρατικά ταμεία μπαίνουν στο κόκκινο περί τις 20 Φεβρουαρίου. Απαιτείται νέος δανεισμός, με έκδοση εντόκων γραμματίων. Μοναδικός αγοραστής, οι ελληνικές τράπεζες. Αλλά η ΕΚΤ τους απαγορεύει να ξεπεράσουν το πλαφόν των 15 δισ. ευρώ για αγορά εντόκων γραμματίων, επικαλούμενη το άρθρο 123 της Συνθήκης που απαγορεύει τη νομισματική χρηματοδότηση κρατών. Δηλαδή, τους απαγορεύει να δανείσουν περαιτέρω το ελληνικό Δημόσιο, επί ποινή διακοπής της χρηματοδότησής τους.

Βρισκόμαστε σε παγίδα ασφυξίας. Η απελθούσα κυβέρνηση, αρνούμενη πεισματικά να δεχθεί την 6μηνη παράταση που της προσφερόταν, επιμένοντας υπέρ μιας βραχύτατης, μόνο δίμηνης, παράτασης, φέρει μεγάλες ευθύνες για αυτήν την κατάσταση. Αλλά τώρα, το επείγον θέμα δεν είναι ο επιμερισμός ευθυνών, είναι η απεμπλοκή μας από την παγίδα. Μπορούμε; Είναι στο χέρι μας.

Απαιτείται ειλικρίνεια, αποφασιστικότητα και (ακραία!..) σύνεση.

(α) Το ελάχιστο, σύνεση στη συμπεριφορά: Θεατρινισμοί, αντιφατικές και αλληλοαναιρούμενες δηλώσεις, άχρηστη και αχρείαστη φλυαρία, παραβιάσεις κανόνων εμπιστευτικότητας των συζητήσεων με εκπροσώπους διεθνών θεσμών ή προβληματικές συνεννοήσεις με άλλους, προκαλούν μεγάλη ζημιά στη χώρα και στην αξιοπιστία της. Η μετριοπαθής και ψύχραιμη συμπεριφορά του πρωθυπουργού και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, ας γίνει ο κανόνας για όλους όσοι βρέθηκαν σε καίρια θέση. Και αντί να κάνουν «ντόπινγκ διαρροές», πολύ ηρωικές και ολίγον πένθιμες, ας επεξηγούν συστηματικά την πραγματική θέση της χώρας και τους πραγματικούς συσχετισμούς δυνάμεων.

(β) Το μείζον, σύνεση και αποφασιστικότητα στις πολιτικές κινήσεις και αποφάσεις, από σήμερα έως το Eurogroup την Τετάρτη, τη Σύνοδο Κορυφής, και το Eurogroup της μεθεπόμενης Δευτέρας, 16 Φεβρουαρίου. Ασφαλώς, είναι λάθος ότι «οι εκλογές δεν αλλάζουν τίποτα» – αλλάζουν. Με τις εκλογές αλλάζει το πολιτικό περιεχόμενο που τροφοδοτεί τους κανόνες της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης – αλλά όχι από τις εκλογές σε μία, μόνο, χώρα… Να το διατυπώσω αλλιώς: Οταν έγινε κατολίσθηση στα Τέμπη, οι οδηγοί δεν σκαρφάλωναν με τις νταλίκες στις πλαγιές ούτε περίμεναν εκεί πότε θα ανοίξει ο δρόμος – ακολουθούσαν παρακαμπτήριες και, έστω με κάποια καθυστέρηση, έφταναν στον προορισμό τους.

Ποιος είναι ο άμεσος προορισμός μας; Είναι η επίτευξη μιας νέας συμφωνίας με τους εταίρους μας, που θα διασφαλίζει τη στήριξή τους σε μια εθνική (δική μας) πολιτική που θα ανασυγκροτήσει την ελληνική οικονομία και την ίδια τη χώρα, να υπερβούν την κρίση. Δύο θα ήταν τα κεντρικά στοιχεία μιας τέτοιας συμφωνίας: (α) Εξασφάλιση πόρων για τη χρηματοδότηση των δομών ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, ενός εθνικού προγράμματος (δικού μας, γιατί αν δεν το φτιάξουμε εμείς, δεν θα το φτιάξει κανείς για εμάς…) για την ανάπτυξη, από το ΕΣΠΑ, από αυξημένα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και άλλους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και από εθνικούς πόρους. (β) Μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, επιμήκυνσή του, επιμήκυνση της περιόδου χάριτος για την έναρξη της πληρωμής χρεολυσίων και εξασφάλιση όσο χαμηλότερων επιτοκίων, προκειμένου να περιοριστούν αισθητά τα προβλεπόμενα (εξοντωτικά) πρωτογενή πλεονάσματα και να χαλαρώσει η δημοσιονομική πολιτική, χωρίς ελλείμματα.

Οι εταίροι μας, λίγο πολύ, θα συμφωνήσουν σε αυτά. Η επίτευξη τέτοιας συμφωνίας θα ήταν ένας έντιμος συμβιβασμός, που θα προωθούσε τα εθνικά συμφέροντα. Κι εφόσον επιτευχθεί, ανοίγει ο δρόμος για τον μεγάλο προορισμό, για να γίνει πράξη η (4ετούς διάρκειας) λαϊκή εντολή για ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις: Για την αποκατάσταση και διεύρυνση της δημοκρατίας, με τη διάλυση του πελατειακού κράτους, με τη συγκρότηση ισχυρών θεσμών, την εκτόπιση του κομματισμού υπέρ της αξιοκρατίας, για ένα φιλικό και σύγχρονο κράτος. Τη μεταφορά των πόρων από το τέλμα των χρεοκοπημένων δήθεν επιχειρήσεων και της κλεπτοκρατίας, προς τον καπιταλισμό της εξωστρέφειας, των μακροπρόθεσμων επενδύσεων και του ανταγωνισμού, που εκτιμά τη γνώση, την καινοτομία και σέβεται τον κόσμο της εργασίας. Την ολική επαναφορά της αλληλεγγύης, ισονομίας, του κράτους δικαίου. Για τον πόλεμο, με σαρωτικές αλλαγές, ενάντια στη διάχυτη διαφθορά στο (με την ευρεία έννοια…) πολιτικό σύστημα.

Ολα αυτά, είναι πάρα πολύ σημαντικά για να παιχτούν σε μια ζαριά…