Το ερώτημα του ενδεχόμενου «μετασχηματισμού» του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα άλλο κόμμα, σε κάποιο ας πούμε, sui generis, ελληνικής κοπής, κεντροαριστερό-σοσιαλδημοκρατικό, πλανάται εδώ και πάρα πολύ καιρό στην πολιτική σκηνή. Ο κ. Δραγασάκης μιλούσε πάλαι ποτέ για κάποια «βίαια ωρίμανση». Τι φρούτο δεν είχε διευκρινίσει. Ήταν μάλλον αποκύημα της φαντασίας του. Το ενδιαφέρον ανακινήθηκε εκ νέου με τις φραξιονιστικές φυλές εντός του κόμματος όντας πλέον στην Αντιπολίτευση. Τονώθηκε δε από κάποιες ιδέες συγκυβέρνησης αυτο-αποκαλούμενων «προοδευτικών δυνάμεων» κατόπιν πρόσφατων δηλώσεων του πρώην Π/Θ κ. Γιώργου Παπανδρέου και αντίστοιχες αμφίσημες της προέδρου του ΚΙ.ΝΑΛ κας Γεννηματά.
Μπορεί, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει κάτι άλλο από αυτό που είναι, δηλαδή ένα ανερμάτιστο και χυδαίο αριστερό λαϊκιστικό συνονθύλευμα και υπό ποιές προϋποθέσεις;
Υπάρχουν 2 γενικοί και κρίσιμοι όροι που πρέπει να εκπληρωθούν για να μετεξελιχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε ένα «κανονικό» κόμμα εξουσίας στο πλαίσιο της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Πρώτον, η αποκήρυξη της πολιτικής βίας με απόλυτη κατηγορηματικότητα και σαφήνεια χωρίς παρενθέσεις και διάφορα αλλά.., χωρίς θωπεία της δήθεν «δίκαιας βίας» του λαού και τα συναφή.
Δεύτερον, η απερίφραστη αποδοχή των κανόνων και των θεσμών του φιλελεύθερου και δημοκρατικού κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, το οποίο περιφρονητικά αποκαλούν «αστική δημοκρατία». Διαπιστώθηκε ο σεβασμός που έθρεψαν προς τους θεσμούς της με την άθλια σκευωρία της Novartis, ποινικό αδίκημα εσχάτης προδοσίας για απόπειρα αλλοίωσης των θεσμών.
Η εκπλήρωση της πρώτης προϋπόθεσης απαιτεί ως όρο εκ των ουκ άνευ (sine qua non) την αναγνώριση ότι στα δημοκρατικά καθεστώτα το μονοπώλιο της βίας ανήκει αποκλειστικά στο κράτος και ασκείται όπως καθορίζεται από το Σύνταγμα και τους νόμους της Πολιτείας. Ο «Νόμος και η Τάξη» δεν είναι κάποιο δόγμα της «Δεξιάς» αλλά βασική συστατική αρχή και θεμελιώδες στοιχείο του Κράτους Δικαίου, της δημοκρατικής Πολιτείας. Σημαντικό κομματικό και εκλογικό τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν συμμερίζεται μια τέτοια παραδοχή. Δεν είχε κανένα πρόβλημα όταν ο Κουφοντίνας έκανε βόλτες στην Αθήνα, στους τόπους των τρομοκρατικών εγκλημάτων του. Σε ποιους κοινωνικούς χώρους πολιτικοποιούνται άραγε τα αρρωστημένα νεανικά μυαλά που ανάρτησαν αυτό το χυδαίο πανώ για τον δολοφονημένο πατέρα του Κώστα Μπακογιάννη; Ποιοι εκτρέφουν αυτό το μίσος και τον κανιβαλισμό; Μήπως δεν είναι χαρακτηριστικές οι αντιδράσεις για τη νομοθεσία περί καταπολέμησης της βίας στα Πανεπιστήμια, όπου αλωνίζουν οι μασκοφόρες δυναμικές μειοψηφίες; Το φασιστικό και ανατριχιαστικό σκίτσο στην Εφημερίδα των Συντακτών (18/11/2021) που θυμίζει κάποιο αντίστοιχο βουλευτού των ΑΝΕΛ για το ΝΑΙ στο Δημοψήφισμα του 2015, μας δείχνει τις στάσεις και νοοτροπίες μιας φασίζουσας Αριστεράς. Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ και των συμμάχων του στο πεδίο αυτό είναι καθοριστικής σημασίας. Ο εξευτελισμός πανεπιστημιακών και δημοκρατίας πρέπει οριστικά να τερματιστεί. Μηδενική ανοχή. Είναι βασικό θέμα ελευθερίας, κύρους, τιμής και αξιοπρέπειας θεσμών και προσώπων. Καθένας και πρωταρχικά το πανεπιστημιακό προσωπικό και οι αρχές των πανεπιστημίων θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Η εκπλήρωση της δεύτερης προϋπόθεσης απαιτεί ως όρο εκ των ουκ άνευ την αποδοχή του «συστήματος», το οποίο φυσικά δεν εμπόδισε το ΣΥΡΙΖΑ να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας με την ψήφο των πολιτών στην επάρατη «αστική δημοκρατία». Το αντίθετο μάλιστα. Η αντι-συστημική ρητορεία και το ρητό ή υπόρρητο αντι-καπιταλιστικό παρακολούθημά της υπόσχεται εσχατολογικά, με την επίκληση κάποιας ανύπαρκτης ιστορικής νομοτέλειας, κάποιον Επίγειο Παράδεισο. Κι αυτή η ρητορεία, τα διάφορα «οράματα» και «όνειρα που δήθεν κλέβει το σύστημα», έχει μεγάλο κομματικό και εκλογικό ακροατήριο.
Είναι φανερό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εκπληρώνει ουδεμία εκ των ανωτέρω προϋποθέσεων «δημοκρατικής κανονικότητας». Ούτε θέλει ούτε μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι άλλο, για προφανείς λόγους. Αν εγκαταλείψει το λαϊκισμό του θα χάσει σημαντικό και δυναμικό μέρος της εκλογικής του βάσης που συγκροτήθηκε στα χρόνια της κρίσης και τον εκτόξευσε στην εξουσία.
Το στελεχικό κομματικό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ έχει συγκεκριμένη ηλικιακή σύνθεση, πολιτική μήτρα, πολιτική παιδεία και κουλτούρα. Τις ρίζες του και τα δικά του βιώματα. Βασικά την κομμουνιστική αριστερά σε διάφορες εκδοχές της. Οι αξίες της δεν συνάδουν με τις αρχές και αξίες της «αστικής δημοκρατίας». Ούτε οι νεότερες κομματικές γενιές πλασμένες κατ? εικόνα και καθ? ομοίωση με τις παλαιότερες ούτε η πραιτωριανή προεδρική φρουρά έχουν ουσιαστικά διαφορετικές πεποιθήσεις, διαφορετική πολιτική κουλτούρα και αξίες. Εβδομήντα χρόνια μετά τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου Υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ υμνούσαν τον Βελουχιώτη. Η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ βρήκε να κατασκηνώνει στο Γράμμο και στο Μάλι Μάδι. Το ιδεολογικό και πολιτικό υπόστρωμα παραμένει αντιδημοκρατικό, αντι-δυτικό και αντι-ευρωπαϊκό. Κάποια βουλευτής μάλιστα του κόμματος απεφάνθη πρόσφατα ότι ο Αλέξανδρος Σβώλος ήταν υποστηρικτής της Δεξιάς. Ο κ. Πολάκης παραμένει πολύτιμος και ασάλευτος.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι μετά τις αλλεπάλληλες ήττες του στις κάλπες το 2019 ο κ. Τσίπρας, ως γνήσιος και κυνικός λαϊκιστής, έσπευσε εκ νέου να χαρακτηρίσει τον εαυτό του ως «αντισυστημικό». Απέδωσε τις ήττες του στα ΜΜΕ και ξεμπέρδεψε μια και καλή. Τα «ή εμείς ή αυτοί», «ή θα τους τελειώσουμε ή θα μας τελειώσουν», ο εχθρικός διχασμός, παραμένουν φυσικά ως θεμελιώδεις «αρχές», κοινές άλλωστε στους φαιοκόκκινους λαϊκισμούς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί μια συμπαγή και σταθερή εκλογική βάση γύρω στο 20% με 25%, ποσοστό που θα χρησιμοποιεί ως εφαλτήριο για ένα νέο ρεσάλτο στην εξουσία. Η ηλικιακή και κοινωνική σύνθεση του ποσοστού αυτού διασφαλίζει τη διάρκεια και ισχυρή παρουσία του κόμματος στην πολιτική σκηνή. Δεν πρόκειται για συγκυριακό, παροδικό φαινόμενο. Είναι, όμως, χαρακτηριστικό από ιδεολογική και πολιτική σκοπιά ότι η βάση αυτή θα επιθυμούσε σε σημαντικό ποσοστό συγκυβέρνηση με το κόμμα του κ. Βαρουφάκη, σύμφωνα με πρόσφατη (12/1/2021) δημοσκόπηση της εταιρίας Opinion Poll. Ο ίδιος, σαν να μην πέρασε μια μέρα από το κίβδηλο και αντι-συνταγματικό Δημοψήφισμα τον Ιούλιο του 2015, στην επέτειο του οποίου χύνονται άφθονα «επαναστατικά» δάκρυα διάψευσης, χαρακτήρισε πρόσφατα όσους ψήφισαν ΝΑΙ «θλιβερούς μενουμευρωπαίους».
Ο κ. Τσίπρας, παρά τα όσα λέγονται και γράφονται, δεν έχει στην ουσία εσωκομματικούς αντιπάλους. Ουδείς είναι σε θέση να τον απειλήσει. Μπορεί να είναι αλαζών, αμαθής, αβαθής, θρασύς, αυθάδης, αστοιχείωτος, χυδαίος, κομπλεξικός κι άλλα τινα που αφειδώς του προσάπτουν και καταμαρτυρούν αντίπαλοι και άσπονδοι φίλοι, αλλά εξακολουθεί να είναι ένας ικανός, υπολογίσιμος και επικίνδυνος πολιτικός αντίπαλος. Μπορεί το άστρο του να έχει χάσει την αρχική του λάμψη, αλλά δεν έχει ακόμα σβήσει.
Το πιθανότερο ενδεχόμενο στη φάση αυτή είναι ο κ. Τσίπρας να παραχωρήσει μέρος της κομματικής εξουσίας ώστε άπαντες να ικανοποιηθούν. Για την θα βρει την ισορροπία. Δεν μπορεί να βγάλει τη μάχαιρα. Διότι, έχει ανάγκη το κόμμα ως προσωπικό του εργαλείο, μολονότι η σχέση του λαϊκιστή ηγέτη με «το λαό του» είναι άμεση, άνευ κομματικών ή άλλων θεσμικών διαμεσολαβήσεων. Γι αυτό και επιδιώχτηκε, ανεπιτυχώς, από την καμαρίλα του η άμεση εκλογή του από «το λαό».
Ο ίδιος ούτε θέλει ούτε μπορεί να αλλάξει ριζικά την ταυτότητα του κόμματος. Έχει απόλυτη ανάγκη από το «αριστερό άλλοθι». Όλα όσα τρέφουν τις παραδοσιακές και σύγχρονες αριστερές μυθολογίες. Ούτε ο ίδιος μπορεί να μεταλλαχτεί σε κάτι άλλο, σε έναν, ας πούμε, μετριοπαθή Κεντρώο ή καλό σοσιαλδημοκράτη, έστω με κάποιο ψευδεπίγραφο αριστερό πρόσημο. Δεν έχει την απαιτούμενη πολιτική παιδεία και κουλτούρα κι είναι αργά για να την αποκτήσει. Ούτε πιστεύει στη σοσιαλδημοκρατία. Δεν μπορεί να γίνε Μπίλλυ Μπραντ, όπως διακαώς αλλά ανοήτως επιθυμούν ορισμένοι.
Η ανεύθυνη, ευτελής, ανερμάτιστη, αλλοπρόσαλλη και επικίνδυνη αντιπολίτευση που ασκούν αρχηγός και κόμμα με όλη τη χυδαιότητα των κομματικών και φιλικών ΜΜΕ και τρολ, παρέχει και την απόδειξη περί το είδος της «στροφής» και της «ρεαλιστικής ριζοσπαστικότητας» (sic) περί της οποίας ξοδεύεται αφειδώς μελάνη. Ο ίδιος επιδιώκει να εμφανίζεται ως «παιδί του λαού» γι αυτό εκνευρίζεται και φωνασκεί όταν χαλάει η δημόσια εικόνα του με τα όσα κατά καιρούς αποκαλύπτονται περί του αντιθέτου, τα πούρα, τα κότερα κ.τ.λ. Στην Ελλάδα η «λαϊκή καταγωγή» μετράει ως άλλοθι. Κάποιος πλούσιος «αντι-συστημικός» λαϊκιστής τύπου Τραμπ δεν έχει ακόμα εμφανιστεί.
Η διαφορά με το παρελθόν έγκειται στο ότι τώρα δεν μπορεί να επικαλεστεί κάποιον πρότερο έντιμο βίο, την αξιοπιστία που τότε απολάμβανε και την ελπίδα που ενσάρκωνε πριν «σκίσει» τα Μνημόνια, πριν την kolotoumba και πριν κυβερνήσει.
Είναι φανερό ότι ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ παίζει τα ρέστα του μέχρι τις επόμενες εκλογές που θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Ο πολιτικός του χρόνος τελειώνει. Τότε θα προτείνει «προοδευτική κυβέρνηση» με ΚΙ.ΝΑΛ, ΚΚΕ και ΜΕΡΑ25. Επομένως, οι καθοριστικές εκλογές γι αυτόν είναι οι επόμενες. Δεν έχει άλλη επιλογή ούτε άλλη ευκαιρία. Διότι, σε δεύτερες εκλογές άμεσα και με πρώτο κόμμα τη ΝΔ ο κ. Τσίπρας και το κόμμα του θα μείνουν και πάλι εκτός κυβέρνησης. Με άλλες δυο αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες δύσκολα θα παραμείνει στην ηγεσία του ιδίου κόμματος.
Οι διάφοροι λαϊκισμοί αποτελούν καρκίνωμα και τη μεγαλύτερη απειλή ολοκληρωτικής φύσεως κατά της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Πράγματι, η βασική πολιτική τομή σήμερα βρίσκεται μεταξύ των υπερασπιστών της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και των εχθρών της. Η δημοκρατία δέχεται άγριες επιθέσεις και διαβρώνεται συστηματικά εκ των ένδον. Πρέπει να αμυνθεί αποτελεσματικά. Οι θεσμοί της δοκιμάζονται και πρέπει να αντέξουν. Η εγρήγορση απέναντι σε κάθε απόπειρα επιβολής ακροδεξιών στοιχείων είναι φυσικά επιβεβλημένη. Οι λαϊκιστές της Δεξιάς στην ΕΕ έχουν απήχηση και καραδοκούν. Αποτελούν θανάσιμη απειλή. Ουγγαρία και Πολωνία ήδη έχουν ανελεύθερα και αυταρχικά, κατ? επίφαση δημοκρατικά, καθεστώτα με λαϊκή συγκατάθεση. Στα καθ? ημάς, ο ακροδεξιός κίνδυνος δεν έχει βέβαια εκλείψει παρά την καταδίκη και διάλυση της «Χρυσής Αυγής». Η εγρήγορση πολιτών και Πολιτείας επιβάλλεται. Τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μόνιμη, δεδομένη κατάκτηση.
Ωστόσο, αποτελεί ειρωνεία της ιστορίας που, σε αντίθεση με τη δεκαετία του ΄60, θα χρειαστεί σήμερα, μετά από μισό και πλέον αιώνα, να δοθούν επίμονες και σκληρές ιδεολογικές και πολιτικές μάχες αυτή τη φορά εναντίον μιας καχεκτικής και άκρως επικίνδυνης λαϊκιστικής και χυδαίας Αριστεράς, με παρωχημένες ιδέες, για τον ιστορικό κάλαθο των αχρήστων.
Ανεμομαζέματα, διαβολοσκορπίσματα που έγραψε ο Ηλίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δανείστηκα τον τίτλο «Αλέξης Τραμπ» από παλιότερο σημείωμα-σχόλιο του δημοσιογράφου Γ. Παπαχρήστου στη στήλη του «Στίγμα» στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ. Το βρήκα πολύ εύστοχο όχι ως ύβρη αλλά ως πολιτικό χαρακτηρισμό που συμπυκνώνει τον λαϊκισμό όχι μόνο του αρχηγού αλλά και του κόμματός του.