«Μπαρπαρός» στη Κύπρο: Πως το αντιμετωπίζουμε;

Παναγιώτης Ιωακειμίδης 03 Αυγ 2020

Η Τουρκία παραβιάζει κατάφωρα  το διεθνές δίκαιο – δίκαιο της θάλασσας με την αποστολή του ερευνητικού σκάφους “Μπαρμπαρός” στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα/ ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη). Και η Λευκωσία διαμαρτύρεται ως οφείλει να κάνει. Ζητάει και λαμβάνει την καταδίκη της έκνομης αυτής τουρκικής ενέργειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και διάφορους άλλους. Και επαναφέρει το αίτημα για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εμφανίζεται να πιστεύει ότι οι κυρώσεις θα λύσουν το πρόβλημα της τουρκικής παραβατικότητας, γι αυτό και επιμένει με προσήλωση σ αυτές. Μόνο που οι κυρώσεις δεν πρόκειται να λύσουν το πρόβλημα. Πρώτον, γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρόκειται να υιοθετήσει πράγματι αυστηρές και εφαρμόσιμες κυρώσεις απέναντι στην Τουρκία. Δεν υπάρχει τέτοια διάθεση από πλευράς της πλειοψηφίας των κρατών μελών. Βρίσκονται σε άλλο μήκος κύματος – της κάποιας εξομάλυνσης της σχέσης με την Τουρκία (όπως έχουμε αναλύσει από τη θέση αυτή). Δεύτερον, ακόμη κι αν ακόμη υιοθετηθούν οι αυστηρές κυρώσεις, η Τουρκία δεν πρόκειται να υποχωρήσει, να αλλάξει στρατηγική απέναντι στην Κύπρο.  Γενικότερα οι κυρώσεις, όσο σημαντικές κι αν είναι, σε ελάχιστες περιπτώσεις φαίνεται να αποδίδουν τα προσδοκώμενα και καλό θα είναι η Λευκωσία να το σταθμίζει αυτό προσεκτικά. Δυνατότητα άλλης πλέον αποφασιστικής αντίδρασης βεβαίως δεν υπάρχει ούτε από την ίδια την Κύπρο ούτε φυσικά από την Ελλάδα. Και, όπως ορθά δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, “η Ελλάδα δεν δικαιούται και δεν πρέπει – και εδώ είναι μια τεράστια παγίδα – να υποκαταστήσει την Κυπριακή Δημοκρατία στην άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της κυριαρχίας της...”.

          Κάτω από τις συνθήκες αυτές, ποιά θα μπορούσε επομένως να είναι η αποτελεσματική απάντηση στην τουρκική παραβατικότητα; Η απάντηση – νομίζω – είναι μια και απλή: η (επιτέλους) επίλυση του κυπριακού προβλήματος στη λογική της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Η μη επίλυση του προβλήματος αποτελεί την πηγή για πολλά δεινά για την ίδια την Κύπρο, την Ελλάδα και τα προβλήματα στην Αν. Μεσόγειο. Η Λευκωσία – η οποία διέπραξε δυστυχώς σημαντικά λάθη τόσο στη διαδικασία επίλυσης όσο και στη διαχείριση της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας από το 2004 και μετά – οφείλει να επενδύσει περισσσότερες προσπάθειες για την επίλυση στη βάση του “πακέτου Γκουτιέρες” (που ουσιαστικά προσφέρει έτοιμη  κατά μεγάλο ποσοστό τη λύση).  Και καθώς δεν φρόντισε νωρίτερα να ξεκινήσουν οι σχετικές συνομιλίες, θα πρέπει να ξεκινήσουν μετά τις εκλογές στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα στις 11 Οκτωβρίου. Με την ελπίδα βέβαια ότι θα επανεκλεγεί ως πρόεδρος ο Μουσταφά Ακιντζί τον οποίο υπονομεύει με κάθε μέσο η Άγκυρα (και δυστυχώς δεν φαίνεται να βοηθάει ως όφειλε με το δικό της έμμεσο τρόπο η Λευκωσία).  Στο μεταξύ η ιδέα του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ J. Borell για ένα κοινό μηχανισμό διαχείρισης των ενεργειακών πόρων καλό θα είναι να προχωρήσει ως ένα βήμα στη διαδικασία επίλυσης.

          Πέρα από τις εκλησεις για   κυρώσεις, χρειάζεται και στρατηγκή και πρωτοβουλίες  επίλυσης του προβλήματος...

Πηγή: www.tanea.gr