Η φωτιά που ξέσπασε στη Μόρια ήταν η τελευταία πράξη στο χρονικό ενός προδιαγεγραμμένου εμπρησμού. Τέτοιες, μικρότερες ίσως, φωτιές ανάβανε καθημερινά τα τελευταία χρόνια στις διάφορες προσφυγικές δομές που φέρουν τον φιλόδοξο τίτλο Κ.Υ.Τ. (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης). Στην πραγματικότητα εξελίχτηκαν σε αποθήκες ψυχών και ανεκπλήρωτων ελπίδων.
Κανείς δεν μπορεί να προσποιηθεί ότι εξεπλάγη ή ότι δεν ήξερε. Η κυβέρνηση ήξερε. Είχε αρχικά ωραιοποιήσει την κατάσταση (δήλωση Χρυσοχοϊδη μετά την πρώτη του επίσκεψη στη Μόρια), στη συνέχεια πήρε αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση του τεράστιου αριθμού προσφύγων και μεταναστών αλλά μέχρις εκεί. Οι εξαγγελίες για δραστική μείωση του χρόνου απονομής ασύλου στους δικαιούμενους και για επαναπροώθηση των υπολοίπων δεν επιβεβαιώθηκαν στην πράξη. Κυρίως όμως η κυβέρνηση δεν βρήκε το θάρρος να προχωρήσει, κάτω από την σθεναρή αντίσταση της Τοπικής Αυτοδικοίκησης, στην κατασκευή της «κλειστής» δομής στη Λέσβο και αλλού.
Οι άλλες πολιτικές δυνάμεις ήξεραν κι αυτές, άλλες γιατί είχαν ήδη χειριστεί ανεπιτυχώς το προσφυγικό και άλλες γιατί είχαν ανεχθεί την απαράδεκτη αυτή κατάσταση. Ιδιαίτερα, η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση, με τις ιδεοληψίες περί «ανοιχτών συνόρων» και την αυταπάτη της «εξάτμισης», οδήγησε στην πρωτοφανή όξυνση της κρίσης και στα αδιέξοδα που συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
Γνώση είχε βέβαια και η Ευρώπη που, μετά τη συμφωνία με τον Ερντογάν, έκλεισε τα μάτια και τα σύνορά της. Έπρεπε οι εικόνες της φλεγόμενης Μόριας να γίνουν «breaking news » για να επιδείξει η Ευρώπη, για μια ακόμα φορά, την κατόπιν εορτής ευαισθησία της. Την κατάσταση γνώριζαν βέβαια καλά και από πρώτο χέρι οι ΜΚΟ, οι περισσότερες εκ των οποίων δεν ενδιαφέρονται παρά για την εξασφάλιση της συνέχισης της χρηματοδότησής τους, επομένως και την διαιώνιση της τραγωδίας.
Την ανθρώπινη τραγωδία ήξερε καλά και η ελληνική κοινωνία. Μόνο που η μεγάλη πλειοψηφία της αδιαφόρησε για την ανθρωπιστική - ακόμα και την υγειονομική - πλευρά του ζητήματος κοιτάζοντας μόνο πώς να ξεφορτωθεί ένα δυσάρεστο πρόβλημα. Οι νησιώτες αγωνίστηκαν για να τους διώξουν από τα μέρη τους και οι στεριανοί για να μην τους δεχθούν στα δικά τους. Με την πλήρη κάλυψη των τοπικών πολιτικών και αυτοδιοικητικών παραγόντων.
Η Μόρια είναι εδώ και χρόνια ο αμείλικτος καθρέφτης της κοινωνίας μας. Μακάρι να μπορέσουμε κάποτε να κοιταχθούμε μέσα του χωρίς να ντρεπόμαστε.