Τα καρτούν και τα κινούμενα σχέδια μας γοητεύουν, γιατί ξυπνούν μνήμες από τα χρόνια της αθωότητας και της ανεμελιάς μας. Τι γίνεται όμως, όταν τα πάσης φύσεως καρτούν κυκλοφορούν ανάμεσά μας, έχουν βήμα και τρόπους προβολής και καθορίζουν τις εξελίξεις στη χώρα, μάλιστα σε μια περίοδο κρίσιμη και καθοριστική για το μέλλον όλων μας; Πρόκειται για μαϊντανούς από όλους τους χώρους, που βρίσκουν θέση σε μια οθόνη, σε ένα τηλεοπτικό πάνελ ή σε μερικές αράδες που αφιερώνονται γι’ αυτούς οπουδήποτε. Είναι πρώην ή εν ενεργεία κομματικά στελέχη, βουλευτές, υπουργοί, εκπρόσωποι πολιτικής εξουσίας γενικότερα, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες, που είτε έχουν αποτύχει σε δοκιμή άσκησης εξουσίας, είτε έχουν κατασπαταλήσει δημόσια χρήματα και έχουν διαπράξει παρανομίες και αδικήματα κραυγαλέα.
Τα χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά τους είναι κοινά: δυνατή φωνή, αγένεια και ειρωνικό ύφος, βερμπαλισμοί ανούσιοι, παραγλώσσα που προκαλεί το γέλιο (ξέρουν καλά να κουνούν το δάχτυλο και να κάνουν διδαχή, αφού διεκδικούν το αλάθητο πάντα), προσπάθεια εκνευρισμού του συνομιλητή, συμπεριφορές επικίνδυνες για την ψυχική μας υγεία. Η αντικειμενικότητα στην προβολή των γεγονότων χάνεται ύπουλα και προκλητικά στα ανασηκωμένα μαλλιά και τα γουρλωμένα μάτια πάνω στην ένταση των συζητήσεων. Οι οθόνες μας εξελίσσονται κατά κανόνα σε αρένα και ξυπνούν τα άγρια και απολίτιστα ένστικτα όλων, που απογοητευμένοι και φορτισμένοι από το ανελέητο σφυροκόπημα της κρίσης δεν αντιδρούμε στους δημαγωγούς, που προσπαθούν να πείσουν ότι ενδιαφέρονται για τη χώρα και ότι είναι αδιάφθοροι και έντιμοι. Παράλληλα χτυπάνε με προσποιητή κατανόηση το φτωχό βιοπαλαιστή στην πλάτη και πονάνε για το δράμα του, κι ας μην έχουν πληρώσει ποτέ ούτε ένα ευρώ στο κράτος.
Η οθόνη δίνει προβολή και λάμψη ικανή να επισκιάσει κάθε ανομία και έχει μετατραπεί σε σανίδα ασυλίας για τους »επαναστάτες» και αυτόκλητους υπερασπιστές του δικαίου. Είναι φανερό ότι η χρεοκοπία δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και χρεοκοπία ήθους, παιδείας και πολιτισμού. Έτσι ο λαός μαζοποιείται από το συνεχή βομβαρδισμό και παραπαίει ανάμεσα στην άκριτη αποδοχή ή στην ανεξέλεγκτη αμφιβολία για αναζήτηση της αλήθειας. Κατά κανόνα κυριαρχεί θολό τοπίο αξιών και πρακτικών που προβάλλονται χωρίς αιδώ μέσα από συζητήσεις και παρεμβάσεις ανούσιες και προτάσεις κατασκευασμένης ιδεολογικής σκοπιάς. Η αλήθεια τεχνηέντως διαστρεβλώνεται και παραμορφώνεται με τη γνωστή φόρμουλα ιδεολογικού αποπροσανατολισμού. Προβάλλονται αδαείς και εμπλεκόμενοι με στόχο τον εντυπωσιασμό και την αποσιώπηση του σημαντικού και ουσιώδους.
Η κοινή γνώμη οδηγείται σε πνευματική νάρκη και ίσως μόνιμη αμνησία για τους υπεύθυνους της σημερινής μας κατάστασης. Γελοιωδέστατες συμπεριφορές προβεβλημένων ατόμων έχουν αναλάβει το ρόλο του »υπνωτιστή» μέσω του φαινομενικού τους αυτοεξευτελισμού, που θα ήταν στα όρια του κωμικού, εάν δεν ήταν τραγικός. Απατεωνίσκοι και μεγαλοαπατεώνες, τσαρλατάνοι, ευκαιριακοί εραστές της εξουσίας έχουν πρόσβαση στα μίντια και αποκαλύπτεται με την παρουσία τους η δυσμορφία του συστήματος και η ατυχής οργάνωση των θεσμών σε μια χώρα ουσιαστικά πτωχευμένη και σκληρά αγωνιζόμενη να αντέξει. Συζητήσεις ατέρμονες και παρεμβάσεις για υποτιθέμενη εξεύρεση λύσεων σε καυτά ζητήματα οδηγούνται σε παρωδία. Κατά συνέπεια η κοινή γνώμη κατευθύνεται μέσα από ένα φαινομενικά αντικειμενικό διάλογο, που στο τέλος ξεπερνά τα εσκαμμένα και χωρίς να έχει πλήρη επίγνωση της συνενοχής της οδηγείται σε εκούσια και ακούσια ταυτόχρονα υποταγή.
Ο κόσμος παρακολουθώντας πλήθος απόψεων καθημερινά έχει την ψευδαίσθηση ότι συμμετέχει σε δημοκρατικό πλουραλισμό ενημέρωσης. Το μάτι του είναι συχνά πεινασμένο και αναπαύεται στην ευκίνητη εικόνα θεωρώντας ότι κρίνει και κατέχει την αλήθεια. Αλλά είναι αδύνατο να δει τους κινδύνους που ελλοχεύουν για μαζική αλλοτρίωση, πνευματική οκνηρία και παράλυση των μηχανισμών άμυνας.
Απαιτείται έλεγχος για αποφυγή μαζικής αποβλάκωσης, νόθευσης και προπαγάνδας αλλά και αποκάθαρση της ενημέρωσης από όσους την έχουν μετατρέψει σε όργανο καθημερινής τυραννίας, που καθιστά τους πολίτες άνοες. Επιβάλλεται στα μίντια προσεκτική προβολή και επιλογή ανθρώπων με εντιμότητα και λογική, που με καίριες παρεμβάσεις δε θα μας κάνουν να αμφιβάλλουμε για τη νοημοσύνη μας. Κυρίως όμως απαιτείται ο ηθικός εξοβελισμός όλων εκείνων που στρεβλώνουν την πραγματικότητα και παρασιωπούν την αλήθεια με υστεροβουλία και χωρίς τέλος σκοπιμότητες.
Η ιστορία θα πρέπει να μας κάνει να αναθεωρήσουμε και να αξιολογήσουμε πρόσωπα και συμπεριφορές. Σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε την ορθή κρίση, την ελεύθερη σκέψη και τη δημοκρατική οργάνωση της κοινωνίας. Γιατί γνωρίζουμε καλά και πόσο επικίνδυνη είναι η μαζοποίηση και πώς μπορεί να καταλήξει σε ολοκληρωτικές πρακτικές. Μόνο έτσι θα δοθεί οριστικό τέλος στο ομιχλώδες τοπίο της χώρας και στο σαθρό σύστημα αξιών και θεσμών, που μας οδήγησαν μέχρι εδώ. Και για το δραματικά επείγον αυτό έργο χρειάζεται συνειδητά συλλογική προσπάθεια, αλλά κυρίως ελεύθερες και άγρυπνες συνειδήσεις.