Ας αρχίσουμε από τα θετικά και τα αισιόδοξα. Το πρώτο αποφασιστικό βήμα για την ενιαιοποίηση του προοδευτικού χώρου έγινε με επιτυχία. Χρειάστηκαν βέβαια να προηγηθούν αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια και να εκδηλωθούν πρωτοβουλίες που είτε δεν καρποφόρησαν είτε έμειναν στη μέση. Το πρώτο κέρδος ήταν η καθαρή έκφραση της πρόθεσης όλων των υποψηφίων για ενότητα, και για συνδιαμόρφωση του «νέου φορέα» από όλες τις δυνάμεις που συμμετέχουν στο εγχείρημα. Το δεύτερο κέρδος ήταν η μαζική συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία που δεν πέρασε ασφαλώς απαρατήρητη από τις δυνάμεις του νέου δικομματισμού. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί πλέον να συνεχίσει να απλώνεται ανενόχλητος προς το κέντρο ούτε και η ΝΔ μπορεί να συνεχίσει να πιστεύει ότι το αίτημα να φύγει ο Τσίπρας είναι αρκετό για να της χαρίσει την εξουσία.

Στον αντίποδα όμως βλέπουμε πως οι ενωτικές διακηρύξεις δεν συνοδεύτηκαν, τις περισσότερες φορές, από οραματικές ιδέες, καθαρό πολιτικό λόγο και συγκεκριμένες προτάσεις. Η ενότητα της παράταξης, για να είναι σταθερή, πρέπει να κατακτηθεί μέσα από την πολιτική σύνθεση των υπαρκτών διαφορετικών απόψεων και όχι με ωραιοποιήσεις, συμψηφισμούς και στρογγυλέματα.

Στα αρνητικά προσμετράμε επίσης την  συμβολική σε αριθμό προσέλευση των νέων ανθρώπων στις κάλπες. Η μαζική συμμετοχή οφείλεται κυρίως στη γενιά του Πολυτεχνείου και της πρώτης «επαναστατικής» μεταπολίτευσης που, όσο σημαντική και αν είναι, δεν μπορεί να κρύψει το χάσμα που υπάρχει με τις επόμενες γενιές. Ο πολιτικός λόγος που εκφωνήθηκε και οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν δεν κατάφεραν όπως αποδείχθηκε να ενεργοποιήσουν τις νέες και τους νέους.

Τα επόμενα βήματα στην πορεία συγκρότησης της προοδευτικής παράταξης θα είναι ακόμα πιο κρίσιμα. Τόσο σε ότι αφορά στο πολιτικό της στίγμα και την προοπτική της, όσο και σε ότι αφορά στη δημοκρατική συγκρότηση και λειτουργία της. Η χώρα δεν έχει ανάγκη από μια «γεωγραφική» – εξισορροπιστική προοδευτική δύναμη. Έχει ανάγκη από μια δύναμη έτοιμη να τα βάλει με τον δεξιό κι αριστερό λαϊκισμό και να τον νικήσει. Μια δύναμη που θα παρουσιάσει το δικό της μεταρρυθμιστικό σχέδιο ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού της χώρας μέσα από ενα ριζικά ανανεωμένο πολιτικό σύστημα. Μια δύναμη που θα θέλει και θα μπορεί να βάλει τη δική της σφραγίδα στη διακυβέρνηση της χώρας, μακριά από τα «αντι» σύνδρομα και τις «ούτε-ούτε» προσχηματικές ιδεοληψίες.

Μια παράταξη που φιλοδοξεί ν’ αλλάξει το πολιτικό σύστημα, καλό θα είναι να ξεκινήσει θεραπεύοντας τις  δικές της διαχρονικές παθογένειες. Τα μέλη θα παραμείνουν μέλη και οι φίλοι θα γίνουν μέλη μόνον αν κρίνουν πως έχουν λόγο να το πράξουν. Κι ο λόγος δεν είναι άλλος από την δυνατότητα ουσιαστικής συμμετοχής στη διατύπωση των απόψεών τους και στη λήψη των αποφάσεων, με θεσμοθετημένες διαδικασίες, με παραδοσιακά και σύγχρονα εργαλεία. (βλ. internet). Η δημοκρατική λειτουργία επιβάλει για παράδειγμα, την συνεχή αξιολόγηση των στελεχών που προτείνονται για τα διάφορα δημόσια αξιώματα, την συνδιαμόρφωση των εκλογικών ψηφοδελτίων κλπ.

Οι υποψήφιοι για την αρχηγία φαίνεται να συμφώνησαν και στην πολυτασική δομή του «νέου φορέα» που θα αποτελέσει τη βάση της λειτουργίας του. Από την ιδιομορφία της συγκρότησής του άλλωστε είναι φανερό ότι οι εσωκομματικές τάσεις θα διαδραμματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της πορείας του. Αρκεί οι τάσεις αυτές να συγκροτηθούν σε καθαρά ιδεολογικοπολιτική βάση και να μην αποκτήσουν χαρακτήρα στήριξης ηγετικών φιλοδοξιών και κομματικών συμφερόντων. Η προοδευτική παράταξη θα χαράξει το δρόμο και την προοπτική της μέσα από τον διάλογο και τη σύνθεση των διαφορετικών πολιτικών απόψεων.

Η κάλπη των δύο περασμένων Κυριακών έδειξε ότι η συνδιαμόρφωση μιας ενιαίας παράταξης από τις δυνάμεις του προοδευτικού χώρου κινητοποίησε πολύ περισσότερο τους πολίτες που ανήκουν κυρίως στο ΠΑΣΟΚ. Η ανάδειξη της Φώφης Γεννηματά στην αρχηγία αλλά και η αναμέτρηση μεταξύ δύο κορυφαίων στελεχών του ΠΑΣΟΚ στο δεύτερο γύρο είναι η αδιαμφισβήτητη απόδειξη. Ένα σημαντικό μέρος κεντρώων μεταρρυθμιστικών δυνάμεων στάθηκε επιφυλακτικά απέναντι στο εγχείρημα προτιμώντας να κρατήσει στάση αναμονής είτε μη συμμετέχοντας είτε επιλέγοντας να δηλώσει την ιδιότητα του «φίλου». Με την απόφαση να προηγηθεί η εκλογή του αρχηγού από τη βάση, είναι φανερό ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης της πορείας προς το ιδρυτικό συνέδριο ανήκει στην εκλεγμένη αρχηγό. Από τη δική της στάση θα φανεί κατά πόσον ο στόχος της συσπείρωσης ολόκληρου του φάσματος των δυνάμεων του προδευτικού κέντρου παραμένει ζωντανός ή αν θα περιοριστεί στη διατήρηση των κεκτημένων μίζερων ποσοστών της κρίσης. Το δίλημμα είναι απλό. Μικρό ΠΑΣΟΚ ή μεγάλη εκσυγχρονιστική παράταξη;

Δημοσιεύεται και στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος»