Τον περασμένο μήνα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, έγινε μια συνάντηση που ίσως αποτελέσει σημείο καμπής για την αντιμετώπιση της κρίσης. Για πρώτη φορά συζήτησαν χωρίς δογματισμούς και αντεγκλήσεις οικονομολόγοι με πολύ διαφορετικές καταβολές, φιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες και μαρξιστές. Μερικοί ανήκουν σε επιτελεία κομμάτων, της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. Ήμουν και εγώ εκεί, με την ιδιότητά μου ως συμβούλου του επικεφαλής ενός σημαντικού παγκόσμιου οργανισμού, που δεν μου επιτρέπεται να αποκαλύψω το όνομά του.
Συμφωνώντας όλοι ότι οι γνωστές συνταγές έχουν αποτύχει, αναζητήσαμε κάτι ριζοσπαστικά καινούριο, που να σπάει τον φαύλο κύκλο της λιτότητας και της ύφεσης, αλλά και να ξεπερνάει το εμπόδιο των θεσμών της ευρωζώνης που αδυνατούν να πάρουν γενναίες πρωτοβουλίες. Με ειλικρινή διάθεση συνεισφοράς και σύνθεσης διαμορφώσαμε μια δέσμη ιδεών που προσφέρει διέξοδο. Όχι μόνο επειδή είναι τεχνικά άρτια, αλλά και επειδή υπερβαίνει τις διαχωριστικές γραμμές. Ικανοποιεί τις ανάγκες του κοινωνικού κράτους και τις ανάγκες των επιχειρήσεων ταυτόχρονα, βελτιώνει τον κοινωνικό μισθό, δεν πλήττει το διαθέσιμο εισόδημα και τονώνει την ανταγωνιστικότητα.
Για να επικοινωνηθεί σωστά το σχέδιο, αποφασίσαμε να το εντάξουμε τμηματικά στις ανακοινώσεις κομμάτων. Κάθε κόμμα ανακοινώνει το μέρος του σχεδίου που είναι πιο συμβατό με το πρόγραμμά του.
Τον πρώτο πυλώνα γνωστοποίησε ο ΣΥΡΙΖΑ προχθές, στο πλαίσιο των 11 προτάσεων για την Εναλλακτική Διακυβέρνηση. Συγκεκριμένα, ανακοίνωσε: Ορίζεται ότι οι κρατικές δαπάνες για υγεία, παιδεία, κατοικία εξαιρούνται από τον υπολογισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Και το κράτος παρέχει δωρεάν υπηρεσίες παιδείας, υγείας και περίθαλψης σε όλους ανεξαιρέτως τους κατοίκους της χώρας.
Όλες οι μεγάλες ιδέες είναι δύσκολες στη σύλληψη μέχρι να τις διατυπώσει κάποιος, αλλά μετά φαντάζουν προφανείς. Δεν χρειάζεται να αναλύσω τα πλεονεκτήματα από την εισαγωγή του μέτρου. Ξαφνικά έχουμε ένα 15% του ΑΕΠ που δεν χρειάζεται να χρηματοδοτηθεί από φόρους. Απελευθερώνονται πόροι για επενδύσεις σε υποδομές, ή για επιδόματα ανεργίας, ή εναλλακτικά για φορολογικές ελαφρύνσεις. Η χώρα μπορεί τώρα να συμμορφώνεται με το δημοσιονομικό σύμφωνο της ΕΕ, με μια απλή, ελάχιστη τροποποίηση στο λογιστικό σχέδιο του κράτους, και χωρίς να πλήξει τον κοινωνικό μισθό. Αντίθετα, μπορεί να τον ορίζει στα επίπεδα που επιλέγει η νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση, επανακτώντας την εθνική κυριαρχία. Η χώρα διατηρείται στην πρωτοπορία των κινημάτων για κοινωνική δικαιοσύνη.
Τον δεύτερο πυλώνα του σχεδίου, που αναφέρεται στις επιχειρήσεις, τον ανακοινώνω εγώ σήμερα. Αναγκάζομαι να το κάνω εγώ, παρ? όλο που δεν επιζητώ τη δημοσιότητα, επειδή τα κόμματα της συγκυβέρνησης που είναι υπέρ της επιχειρηματικότητας δεν μπορούν να συμφωνήσουν αν το μέτρο είναι σοσιαλδημοκρατικό, ώστε να ανακοινωθεί από το ΠΑΣΟΚ, ή φιλελεύθερο, ώστε να ανακοινωθεί από τον κ. Χατζηδάκη, ή λαϊκοδεξιό για να το πει ο κ. Παναγιωτόπουλος. Λοιπόν:
Ορίζεται ότι οι μισθοί και οι ασφαλιστικές εισφορές στον ιδιωτικό τομέα εξαιρούνται από τον υπολογισμό του κόστους των επιχειρήσεων.
Τι πετυχαίνουμε με αυτό; Πρώτο, πολλές επιχειρήσεις που ήταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας καθίστανται βιώσιμες. Δεύτερο, μπορούν να προσλάβουν αμέσως πολύ περισσότερους εργαζόμενους. Τρίτο, αυξάνονται τα κέρδη τους, άρα και η φορολογητέα ύλη. Συνεπώς το κράτος θα εισπράξει περισσότερα, άρα, σε συνδυασμό με τη δημοσιονομική ελάφρυνση που επιφέρει ο πρώτος πυλώνας, θα μπορεί να προσλάβει πολλές χιλιάδες άνεργους στους δήμους, στην αστυνομία και σε όσες άλλες υπηρεσίες συνεχίζουν να μην εξαιρούνται από τον υπολογισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Τέταρτο, και πολύ σημαντικό, οι μισθολογικές αυξήσεις δεν θα πλήξουν την ανταγωνιστικότητα, με αποτέλεσμα να αποκτήσουμε επιτέλους τη βιομηχανία που θέλαμε, σκανδιναβικού τύπου, δηλαδή εξωστρεφή, με υψηλές αμοιβές εργασίας.
Ο τρίτος πυλώνας αναφέρεται στον φυσικό πλούτο της χώρας, και θα ανακοινωθεί εντός των ημερών από τη Σπίθα. Το πλήρες κείμενο του σχεδίου, με την τεχνική ανάλυση που το συνοδεύει, θα εκδοθεί στη σειρά Μελέτες Οικονομικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Perpetuum Mobile που φιλοξένησε το σεμινάριό μας.