Η δυναμική Ελλάδα είναι η χώρα, στην οποία οι πολίτες προτάσσουν το συμφέρον της κοινωνίας και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η χώρα μας διαθέτει τεράστιο αναξιοποίητο αποθεματικό, όσον αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό της και στις υλικές της δυνατότητες.
Ταυτοχρόνως όμως, χτίσαμε μια κοινωνία, στη λογική της έκπτωσης από το δημόσιο καλό και της διαμεσολάβησης προς το ιδιαίτερο και το πρόσκαιρο. Αυτή η κοινωνία βρίσκεται σήμερα σε μια διαρκή κρίση και διακινδύνευση. Το ελληνικό κράτος και το πολιτικό σύστημα δεν κατόρθωσαν ιστορικά να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και άφησαν την ελληνική κοινωνία εκτεθειμένη σε κάθε είδους δεινά, οικονομικά, πολιτικά και εθνικά. Η σχέση ανάμεσα στο δημόσιο αγαθό και το ιδιωτικό συμφέρον πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. H κυριαρχία του κρατισμού, στο όνομα μάλιστα του δημόσιου συμφέροντος, δημιούργησε μεγάλες ανισότητες ως προς τους κοινωνικούς και οικονομικούς πόρους, αλλά και πολλά προνόμια για μερικούς, που υπονόμευσαν την κοινωνική συνοχή. Το κοινωνικό μας κράτος χτίστηκε ασκώντας επιδοματικές πολιτικές, σε συνδυασμό με μια υποτυπώδη ανάπτυξη υπηρεσιών, αναποτελεσματικό και στους δύο τομείς. Στο όνομα του δημόσιου χαρακτήρα διαμορφώθηκε το πιο «ιδιωτικοποιημένο» σύστημα υγείας και παιδείας στην Ευρώπη. Κοινωνική δικαιοσύνη υπάρχει εκεί όπου επικρατεί η αξιοκρατία, η διαφάνεια και ο υγιής ανταγωνισμός. Εκεί όπου προωθούνται πολιτικές επιβράβευσης αυτών, που προσπαθούν και εργάζονται σκληρά και στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα. Εκεί που ευνοούνται πολιτικές ενίσχυσης όσων προέρχονται από χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, για να εκπληρώσουν τις προσδοκίες τους. Σύγχρονη ριζοσπαστική πολιτική πρόταση είναι η δημιουργία ενός λειτουργικού δημόσιου τομέα βασισμένου στις ανάγκες, που ευνοεί πολιτικές ενίσχυσης όσων προέρχονται από χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα για να εκπληρώσουν τις προσδοκίες τους. Χρειαζόμαστε ένα παραγωγικό μοντέλο ανοιχτό στην καινοτομία, το οποίο θα στηρίζεται στην έρευνα και την αξιοποίηση των ευρημάτων της, εστιάζοντας τις προσπάθειές μας σε συγκεκριμένους τομείς αιχμής. Αν το πολιτικό σύστημα συνεχίσει να μην αλλάζει και να μην ανανεώνεται, αν συνεχίσει να λειτουργεί με αδιαφανείς διαδικασίες αυτοαναπαράγοντας τις παθογένειες του, σύντομα θα υπάρξει πρόβλημα δημοκρατικής λειτουργίας των θεσμών στη χώρα. Επιβάλλεται, τα κόμματα να γίνουν ανοιχτά στα μηνύματα της κοινωνίας, μέσω της διαφάνειας στα οικονομικά τους και του τακτικού απολογισμού των ηγεσιών στα μέλη και τους φίλους. Χρειάζεται ένας εκλογικός νόμος, ο οποίος όμως θα λαμβάνει υπόψη του την ανάγκη δημιουργίας κυβερνητικών πλειοψηφιών, αλλά θα κάνει απαγορευτική και περιττή τη χρήση του «μαύρου πολιτικού χρήματος». Τα σημερινά κόμματα τείνουν να μαραθούν, καθώς δεν ανανεώνονται με ιδέες και πρόσωπα από την ίδια τη δημιουργική κοινωνία. Είναι απαραίτητο, να ενεργοποιηθούν άμεσα οι υγιείς και δραστήριες δυνάμεις όλης της κοινωνίας. Η χώρα μας δεν χρειάζεται να περιμένει θαύματα, αλλά ένα εμπνευσμένο σχέδιο ανόρθωσης. Στην κατεύθυνση μιας δυναμικής Ελλάδας.
* Ο Ορέστης Καλογήρου είναι καθηγητής του ΑΠΘ
.
Δημοσιεύτηκε στην εφ. «Μακεδονία» στις 06/09/2012