Ο Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, ενώ εδώ και μία εβδομάδα «ώδινεν όρος», τελικά «έτεκεν μυν»… Αφού δημιούργησε υψηλές προσδοκίες στις αγορές, με τη δήλωσή του ότι «θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να στηρίξει το ευρώ», τις οδήγησε πάλι σε απογοήτευση, μετά το πέρας της συνεδρίασης του ΔΣ της ΕΚΤ, την περασμένη Πέμπτη, καθώς με τις «γενικόλογες» δηλώσεις του παραπέμπει τα πράγματα για αργότερα, πιθανώς τον Σεπτέμβριο…
Οι γερμανικές ενστάσεις υπερίσχυσαν, για μία ακόμα φορά, των πιέσεων της Αμερικής, αλλά και άλλων Ευρωπαίων ηγετών, για μια γρήγορη και ριζοσπαστική λύση του προβλήματος του δανεισμού που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Ιταλία κ.λπ.). Ο Ντράγκι δεν είχε «άσο στο μανίκι». Κόλλησε στο τρίγωνο Βερολίνου – Φρανκφούρτης (Μπούντεσμπανκ) – Καρλσρούης (Συνταγματικό Δικαστήριο). Εχουν «στυλώσει τα πόδια» οι Γερμανοί, τουλάχιστον, μέχρι το Συνταγμα-τικό τους Δικαστήριο να αποφανθεί, για τη συνταγμα-τικότητα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM). Ετσι, η μεγάλη αυγουστιάτικη πρωτοβουλία για την προστασία του ευρώ… πάλι ανεβλήθη. Η άμεση αρνητική αντίδραση των αγορών, μας προϊδεάζει για μια νέα περίοδο «νευρικότητας» και απρόβλεπτων εξελίξεων… Στα «απρόβλεπτα θετικά» είναι ότι… αναβάλλεται προς το παρόν και η περίφημη θεωρία της… θυσίας της Ελλάδας, ως «άλλοθι» αλλαγής πολιτικής από τη Γερμανία, για τη διάσωση της Ιταλίας και της Ισπανίας, καθώς τα «λεφτά είναι πολλά» για τη διάσωση και η μεγάλης έκτασης πολιτική αναδίπλωση που απαιτείται από τη Γερμανία, έχει μεγάλο πολιτικό κόστος για τη Μέρκελ… Το συμπέρασμα είναι ότι είμαστε πάλι στα ίδια. Η Ευρώπη εξακολουθεί να ακροβατεί επικίνδυνα, καθυστερώντας μέχρι -ελπίζουμε- να βρει πιο ρεαλιστικές ισορροπίες ή δυστυχώς να… «σπάσει το σχοινί». Σ’ αυτό το εξαιρετικά ρευστό ευρωπαϊκό περιβάλλον, η Ελλάδα «κοιλοπονάει» το πρόγραμμα των 11,5 δισ.!
Το κεντρικό όμως ζητούμενο είναι άλλο: Το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα επιχειρηθεί η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή.
Γιατί, λ.χ., άλλο πράγμα είναι να «μαζεύεις» 11,5 δισ. σε δύο χρόνια, με την ύφεση στο 7% και την ανεργία στο 25%, και άλλο σε τέσσερα. Αλλο πράγμα είναι να έχουν προχωρήσει οι μεταρρυθμίσεις και οι διαρθρωτικές αλλαγές και άλλο τα «μέτρα» να σχεδιάζονται χωρίς αυτές. Αλλο πράγμα είναι να έχει «μπει χρήμα» στην ελληνική αγορά και άλλο να επιχειρείται μιας τέτοιας έκτασης «μάζεμα», με «στεγνή» την αγορά κ.ο.κ.
Μόνο αν αλλάξουν το «πλαίσιο», το «μείγμα», οι «χρόνοι» και οι «προτεραιότητες, είναι δυνατή η ολοκλήρωση μιας δημοσιονομικής προσαρμογής, χωρίς να «αποτελειω-θούν» η οικονομία και η κοινωνία.
Δυστυχώς τα «μέτρα» (ελπίζουμε να αποφευχθούν ακρότητες) λαμβάνονται χωρίς να υπάρχει ο «ζωτικός οικονομικός χώρος» που περιγράψαμε. Και αυτό έχει τον κίνδυνο, εάν δεν «κουμπώσουν» γρήγορα, με ένα διαφορετικό «οικονομικό περιβάλλον», η ύφεση να εξακοντιστεί σε καταστροφικά επίπεδα, αποδιαρθρώνοντας πλήρως τη χώρα.
Κατά βάση, η ανακοίνωση του προγράμματος των 11,5 δισ., διαπραγματευτική αξία έναντι των δανειστών μας μπορεί ενδεχομένως να έχει μεσοπρόθεσμα, παρά αποτελεί ρεαλιστικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της κρίσης, χωρίς άλλους σημαντικούς συνδυασμούς. Διαπιστευτήριο «καλής θέλησης» είναι. Ας μην υπάρχουν αυταπάτες. Η απόφαση για την Ελλάδα, έτσι όπως δυστυχώς έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, θα είναι κυρίως πολιτική και δεν θα εξαρτηθεί από ένα οικονομικό πρόγραμμα που όλοι γνωρίζουν -κυρίως οι δανειστές μας- ότι εάν δεν «αναθεωρηθεί» χρονικά και ουσιαστικά, δεν «βγαίνει»… Τουλάχιστον, η δέσμευση των 11,5 δισ. ας χρησιμοποιηθεί ως «εμβρυουλκός» για μια γρήγορη «επανατοποθέτηση» του ελληνικού προβλήματος.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο «Έθνος της Κυριακής» στις 5/8/2012