Μεταρυθμιστικο?ς οι?στρος η? πολιτικη? απεμπλοκη?; Τι έδειξε η στα?ση των Γα?λλων ψηφοφο?ρων

Χλόη Αννα Βλασσοπούλου 07 Αυγ 2017

Ει?ναι αναμφισβη?τητο ο?τι το νεοεκλεχθε?ν γαλλικο? κοινοβου?λιο δεν ει?ναι πλέον ο?πως πριν. Το νεοσυ?στατο κο?μμα του Ε. Μακρο?ν Η Δημοκρατι?α Εμπρο?ς έλαβε 306 απο? τις 577 κοινοβουλευτικε?ς ε?δρες. Η δεξια? έλαβε 113 ε?δρες από 194 στην προηγου?μενη βουλη?. Ακο?μα πιο κραυγαλε?ες ει?ναι οι απω?λειες του Σοσιαλιστικου? κο?μματος το οποίο μαζι? με τους οικολο?γους πήρε 29 απο? 280 στην προηγου?μενη βουλη? ενω? ο γενικο?ς γραμματε?ας του κο?μματος, Ζ-Κ Καμπαντελι?ς, αποκλει?στηκε απο? τον πρω?το γυ?ρο. Η Ανυπο?τακτη Γαλλι?α του αριστερού Μελανσόν έλαβε 17 ε?δρες, και το Εθνικο? Με?τωπο της Λεπέν  (το μονο που αύξησε την εκπροσώπηση του) 8 έδρες.

 

Αυτο? το παλιρροιακο? κυ?μα που ση?κωσε η Δημοκρατι?α Εμπρο?ς αντικατοπτρι?ζει α?ραγε μια δια?θεση ανανε?ωσης και μεταρρυθμι?σεων απο? την πλευρα? των Γα?λλων ψηφοφο?ρων η? μη?πως πολιτικη? απεμπλοκη? και απαξι?ωση των πολιτικω?ν θεσμω?ν που δεν θεωρου?νται πλε?ον ο?τι ει?ναι σε θε?ση να παρε?χουν αποτελεσματικε?ς λυ?σεις στα αυξανο?μενα προβλη?ματα της κοινωνι?ας. Να υπενθυμίσουμε ότι το 2016 ο δει?κτης ανα?πτυξης η?ταν 1,1%, η ανεργι?α 10% και 14% του πληθυσμου? ζούσε κα?τω απο? το ο?ριο της φτω?χειας).

Μια πρω?τη παρατη?ρηση ει?ναι αναγκαι?α. Στο η?δη υψηλο? ποσοστο? αποχη?ς στις προεδρικε?ς εκλογε?ς (25,38% στον δευ?τερο γυ?ρο) ακολούθησε ε?να ρεκο?ρ αποχη?ς 51% στον πρω?το γυ?ρο των βουλευτικω?ν εκλογω?ν και 58% στον δευ?τερο. Με α?λλα λο?για, το νε?ο γαλλικο? κοινοβου?λιο αντιπροσωπευ?ει λιγο?τερο απο? το η?μισυ των ψηφοφο?ρων της χω?ρας! Στον τυ?πο η εξη?γηση που δι?νεται συχνα? ει?ναι ο?τι η συχνο?τητα των εκλογω?ν φε?τος δημιου? κου?ρασε τους ψηφοφο?ρους. Αυτη? η εξη?γηση ει?ναι ο?μως κα?πως εσπευσμε?νη καθω?ς δεν απαντα? στο ερω?τημα: γιατι? ο?λοι εκει?νοι που υποστη?ριξαν ε?νθερμα τους δια?φορους υποψηφι?ους των προεδρικω?ν εκλογω?ν μο?λις πριν απο? ενάμιση μη?να δεν κινητοποιη?θηκαν ξανα? για να υποστηρι?ξουν τον πολιτικό σχηματισμο? των υποψηφι?ων εξασφαλι?ζοντας του μια ισχυρη? κοινοβουλευτικη? παρουσι?α και περιορι?ζοντας τις πιθανο?τητες της Δημοκρατι?ας Εμπρο?ς να ε?χει κοινοβουλευτικη? πλειοψηφι?α;

Πριν επιχειρη?σουμε να απαντη?σουμε σ’αυτο? το ερω?τημα, να που?με πως η προσε?λευση στις βουλευτικε?ς εκλογε?ς η?ταν πα?ντα ασθενε?στερη απο? ο?, τι στις προεδρικε?ς, ιδι?ως μετα? τη συνταγματικη? μεταρρυ?θμιση του 2000 που κα?νει τις δυ?ο εκλογικε?ς αναμετρη?σεις να συμπι?πτουν. Αυτη? η διαφορα? στη συμμετοχη? εξηγει?ται απο? το γεγονο?ς ο?τι η εκλογη? του προε?δρου θεωρει?ται ως ο ακρογωνιαι?ος λι?θος των θεσμικω?ν οργα?νων της Πε?μπτης Δημοκρατι?ας. Οι Γα?λλοι υποστηρι?ζουν κυρι?ως ε?ναν υποψη?φιο προ?εδρο και λιγο?τερο ε?να πολιτικο? κο?μμα. Ως εκ του?του, μο?νο οι υποστηρικτε?ς του εκλεγε?ντος υποψηφι?ου κινητοποιου?νται μαζικα? στις βουλευτικε?ς εκλογε?ς για να του εξασφαλι?σουν μια κυβε?ρνηση υπο? τον ε?λεγχο? του. Οι οπαδοι? ορισμε?νων πολιτικω?ν κομμα?των που παραδοσιακα? χαρακτηρι?ζονται απο? υψηλο? επι?πεδο κινητοποι?ησης και δε?σμευσης, ο?πως το Εθνικο? Με?τωπο, κατε?φευγαν πα?ντα στη μαζικη? αποχη? μετα? τον αποκλεισμο? των υποψηφι?ων τους.

Γιατι? ο?μως ση?μερα, για πρω?τη φορα? στην Πε?μπτη Δημοκρατι?α, κινητοποι?ησαν λιγο?τερο από τους μισούς ψηφο?ρους; Πρω?τον, επειδη? οι οπαδοι? της Ανυπο?τακτης Γαλλι?ας,
ιδιαι?τερα κινητοποιημε?νοι πριν απο? μο?λις ε?να μη?να, υιοθε?τησαν την ι?δια συμπεριφορα? με τους ψηφοφο?ρους του Εθνικου? Μετω?που. Στη συνε?χεια, επειδη? η κατα?ρρευση του Σοσιαλιστικου? Κο?μματος δεν επε?τρεψε παρα? σε ε?να πολυ? μικρο? αριθμο? υποψηφι?ων να παραμει?νουν στο δευ?τερο γυ?ρο των εκλογω?ν (μόλις 65, ενω? η?ταν 416 το 2012). Σε αυτο? προστι?θεται η δυσπιστι?α ε?ναντι του νε?ου προε?δρου της Γαλλικής Δημοκρατίας και του κο?μματο?ς του που εκλαμβα?νονται απο? τους αριστερου?ς ψηφοφο?ρους ως ε?να ει?δος νε?ας δεξια?ς. Ως εκ του?του ε?μειναν επι?σης σπι?τι τους. Αντιθε?τως, οι ψηφοφο?ροι της παραδοσιακη?ς δεξια?ς προση?λθαν μαζικα? στις κα?λπες για να υποστηρι?ξουν τους 298 υποψηφι?ους τους που πε?ρασαν στο δευ?τερο γυ?ρο, ελπι?ζοντας ο?τι ο διορισμο?ς ενο?ς δεξιου? πρωθυπουργου? (E?douard Philippe) μπορει? να οδηγη?σει σε μια κυβε?ρνηση συνασπισμου? σε περι?πτωση που η Δημοκρατι?α Εμπρο?ς δεν πα?ρει την πλειοψηφι?α.

Στις απαντη?σεις αυτε?ς ει?ναι σημαντικο? να προστεθει? και μι?α ακο?μη ο?χι αμελητε?α παρα?μετρος. Το Συ?νταγμα της Πε?μπτης Δημοκρατι?ας εενισχυ?ει την εκτελεστικη? εξουσι?α ε?ναντι της νομοθετικη?ς (άρθρα 34 και 37 του Συντα?γματος), κα?τι που ση?μερα τι?νει να ενισχυθει? περαιτε?ρω. Απο? τη μι?α πλευρα?, η κατα?σταση ε?κτακτης ανα?γκης δι?νει υπερβολικε?ς εξουσι?ες στον υπουργο? εσωτερικω?ν και τους νομα?ρχες. Απο? την α?λλη πλευρα?, ο ι?διος ο Ε. Μακρο?ν ανακοι?νωσε την προ?θεσή του να επισπευ?σει τις μεταρρυθμι?σεις που υποσχε?θηκε με?σω κανονιστικω?ν αποφα?σεων, κα?νοντας χρη?ση του α?ρθρου 38 του Συντα?γματος, παρακα?μπτοντας το κοινοβου?λιο. Δεν ει?ναι λοιπο?ν λι?γοι αυτοι? που αναρωτήθηκαν γιατι? να μετακινηθου?ν στις κα?λπες για να εκλε?ξουν ε?να κοινοβουλι?ο ο ρόλος του οποίου δείχνει να περιορίζεται στην  καταγραφη? και επισφράγηιση της βου?λησης του προε?δρου της Δημοκρατίας και της κυβε?ρνηση?ς του.

Η απο?τομη αναδιαμο?ρφωση του πολιτικου? σκηνικου? που δημιουργει? αμφιβολι?α στους ψηφοφο?ρους για τις προθε?σεις και τις ικανο?τητες της κυβε?ρνησης Μακρο?ν, η τακτικη? ‘’ου?τε-ου?τε’’ των αυξανο?μενων ψηφοφο?ρων των α?κρων, δεξιω?ν και αριστερω?ν, και η προοπτικη? μιας διακυβε?ρνησης χωρι?ς – ή με περιορισμένη – κοινοβουλευτικη? συζη?τηση, προσθε?τουν στο 25% των απεχόντων στις προεδρικε?ς εκλογε?ς, ε?να επιπλε?ον 33% των πολιτω?ν που επέλεξαν την πολιτικη? απεμπλοκη?. Κατά συνέπεια, 58% των Γα?λλων που κλη?θηκαν στις κα?λπες απα?ντησαν ει?τε ‘’δεν ξε?ρω’’, ει?τε ‘’δεν θε?λω’’ και σε κα?θε περι?πτωση δεν συμμετε?χω. Πολυ? ανησυχητικο? μη?νυμα για τη Γαλλι?α αλλά και την Ευρω?πη. Ο πρόεδρος Μακρόν και η κυβέρνησή του έχουν μία πενταετία για να επανασυνδέσουν τους πολίτες με την πολιτική. Διαφορετικά η ενίσχυση των άκρων κινδυνεύει να αναδειχθεί ως η προσεχής επικρατούσα επιλογή.