Μεταρρυθμίσεις ναι αλλά για ποιους και με ποιους;

Χάρης Τσιόκας 02 Αυγ 2012

Η χρήση του όρου «μεταρρύθμιση», γίνεται πλέον από όλο το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό φάσμα, ως το αναγκαίο «εργαλείο» με το οποίο θα διαμορφωθούν οι όροι υπέρβασής της.

.

Στην πολιτική, όμως, οι λέξεις δεν είναι ουδέτερες και το περιεχόμενο με το οποίο φορτίζονται, άρα και οι αλλαγές που επιδιώκει η χρήση τους, εκφράζουν διαφορετικές ανάγκες, ανάλογα με αυτόν που έχει τη δύναμη να τις μετατρέψει σε ασκούμενες πολιτικές.

.

Με απλά λόγια, αναφέρομαι σε μια διαχρονική αντιπαράθεση που υπάρχει ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση, στις επιδιώξεις των λίγων ή των πολλών και προφανώς ανάμεσα στα συντηρητικά ή τα προοδευτικά κόμματα.

.

Στην πολιτική επιστήμη αναφέρεται ότι σε περιόδους κρίσης ή αλλαγής των παραγωγικών σχέσεων, η βασική επιδίωξη των ομάδων που ανταγωνίζονται είναι η στόχευσή τους να διευρύνουν την οικονομική και την πολιτική επιρροή.

.

Η πολύπλευρη κρίση στη χώρα μας, προσφέρεται για επιδιώξεις ανακατανομής της διοικητικής, οικονομικής και πολιτικής εξουσίας.

.

Για παράδειγμα, δεν αρκεί κανείς να διαπιστώνει την παθογένεια της δημόσιας διοίκησης, την άδικη και στρεβλή λειτουργία της οικονομίας, την απαξίωση του κοινωνικού κράτους, την κρίση αντιπροσώπευσης κ.λπ. …

.

Το ερώτημα είναι, οι αναγκαίες αλλαγές-μεταρρυθμίσεις, θα αφορούν τους πολλούς ή τους λίγους; Θα σχετίζονται με την πραγματική οικονομία, ή με τον παρασιτισμό, δηλαδή θα εκποιούν άνευ όρων μερίδια αγοράς, στρεβλώνοντας τον ανταγωνισμό και φορτώνοντας στο κράτος τα βάρη; Θα αξιοποιούν ή θα εκποιούν τον δημόσιο πλούτο, θα εμπορευματοποιούν δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, ή θα τολμούν επιτελικές και αξιολογημένες λειτουργίες για όλους; Τα παραδείγματα των συγκρούσεων που αναπτύχθηκαν πρόσφατα με τα κλειστά επαγγέλματα, την απαξίωση της δημόσιας υγείας, τα «ταξί» και την «Ολυμπιακή», δείχνουν το εύρος των αντιφάσεων και των συμφερόντων που οι ρυθμίσεις μπορεί να υποκρύπτουν.

.

Ακριβώς αυτό το πρόβλημα καλούνται να διαχειριστούν τα κόμματα. Ανακατανομές/αλλαγές/μεταρρυθμίσεις, ναι, αλλά για ποιους και με ποιους;

.

Το βέβαιο είναι ότι το εκλογικό σώμα, πολιτικά κονιορτοποίησε την κεντρώα εκδοχή της ουδέτερης διαχείρισης της κρίσης και προσδιορίστηκε ανάμεσα σε δύο δρόμους.

.

Ο ένας σχετίζεται με την ταύτιση της «μεταρρύθμισης», μόνο με δημοσιονομικούς στόχους. Γι’ αυτό και μεταξύ των άλλων επιλέγει οριζόντιες πολιτικές, επιδιώκει την αυτορρύθμιση της αγοράς (άρα και της ανάπτυξης) από τις αχαλίνωτα κερδοσκοπικές δυνάμεις της, εμπορευματοποιεί βασικά δημόσια αγαθά και ορίζει ότι το κοινωνικό κριτήριο πρόσβασης αντικαθίσταται από το οικονομικό μέγεθος

.

Ο άλλος είναι ο δρόμος που εμπεριέχει μεν τη δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά έχει στον κεντρικό πυρήνα στόχευσης την ανάπτυξη, με ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης και δίκαιη συμμετοχή στους κινδύνους και τις ευκαιρίες των δυνάμεων που παράγει η κρίση.

.

Με βάση τα προηγούμενα, γίνεται προφανές ότι το δημόσιο συμφέρον και η πραγματική οικονομία, είναι σε ευθεία αντιπαράθεση τόσο με το συντεχνιασμό, που προκειμένου να διασφαλίσει κεκτημένα θυσιάζει την οικονομία και τους πολίτες στην κρίση, όσο και με τον παρασιτισμό που αξιοποιεί τις παθογένειες που παράγουν την κρίση για να διευρύνει την αθέμιτη κερδοσκοπία και την πολιτική του επιρροή.

.

Η «μεταρρύθμιση» καλείται να αποκτήσει περιεχόμενο και με κοινωνικούς υποστηρικτές και αποδέκτες. Σ’ αυτήν την αντιπαράθεση, εκ των πραγμάτων θα είναι διαφορετικές οι επιδιώξεις του συντηρητισμού, από την κεντροαριστερά. Και οι προοδευτικοί πολιτικοί φορείς, θα αξιολογούνται γιατί:

.

Η μεταρρύθμιση στην αριστερή εκδοχή έχει και οικονομικό και κοινωνικό όφελος ταυτόχρονα! Διαφορετικά, ρυθμίσεις που γίνονται για τους λίγους, λέγονται μετάλλαξη!