Μια οικονομία μεγεθύνεται με δύο τρόπους: Με την αύξηση του εργατικού δυναμικού και την αύξηση της παραγωγικότητας. Οσον αφορά το πρώτο, οι δημογραφικές εξελίξεις στη χώρα είναι αρνητικές, ο πληθυσμός γενικά και ιδιαίτερα όσοι θα είναι σε ηλικίες εργασίας, μειώνονται.
Εφόσον δεν αναστραφεί ριζικά αυτή η τάση, οικονομική μεγέθυνση μπορεί να προέλθει μόνο από την άνοδο της παραγωγικότητας. Η οποία είναι συνάρτηση (α) επενδύσεων σε σύγχρονες τεχνολογίες, (β) επαρκούς καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού που θα αξιοποιήσει αυτές τις επενδύσεις αποδοτικά.
Οσον αφορά το δεύτερο, δεν εμπνέουν αισιοδοξία τα μηνύματα που στέλνουν οι διαγωνισμοί PISA, που ανά τριετία διοργανώνει ο ΟΟΣΑ, αξιολογώντας περίπου 500.000 μαθητές, από 72 χώρες, σε τρεις δεξιότητες, κατανόηση κειμένου, μαθηματικά και φυσικές επιστήμες. Η Ελλάδα ποτέ δεν τα πήγαινε καλά, τα τελευταία χρόνια τα πηγαίνει όλο και χειρότερα. Το 2018 η βαθμολογία της δεν ήταν μόνον απαράδεκτα χαμηλή σε σύγκριση με άλλες, ήταν χαμηλότερη κι από το 2015. Το εκπαιδευτικό σύστημα αποτυγχάνει παταγωδώς στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των παιδιών, της ικανότητας αξιοποίησης γνώσεων κι επεξεργασίας εννοιών και πληροφοριών για τη λύση προβλημάτων. Απαιτείται βαθιά μεταρρύθμισή του – αλλά συνολικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο δεν υπάρχει ούτε ως σκίτσο.
Οσον αφορά τις επενδύσεις, απαιτούνται πόροι. Βεβαίως, πρέπει να προσελκύσουμε ξένα ιδιωτικά μακροπρόθεσμα κεφάλαια, αλλά δεν πρόκειται αυτά να καλύψουν τις επενδυτικές ανάγκες της χώρας. Για να καλυφθεί το επενδυτικό κενό, προϋπόθεση είναι η ενίσχυση της αποταμίευσης (η καθαρή αποταμίευση είναι αρνητική από το 2005). Για να ενισχυθεί, προϋπόθεση είναι να εισαχθεί ο κεφαλαιοποιητικός πυλώνας στο ασφαλιστικό σύστημα – αυτή είναι η κύρια μέθοδος αποταμίευσης σε όλη την Ευρώπη. Αυτή ήταν η προεκλογική θέση της κυβέρνησης, αλλά δεν άρεσε στον σημερινό υπουργό Εργασίας, που την πετά στα άχρηστα, ακυρώνει και τα βήματα που είχαν γίνει προς ένα ενιαίο Ασφαλιστικό και εισηγείται ένα ανορθολογικό και άδικο σύστημα που επιβραβεύει εισφοροδιαφυγή/πελατειασμό – εις βάρος της αποταμίευσης.
«Μετά τα επόμενα λίγα χρόνια, που αναμένεται μια βελτίωση, τα θεμελιώδη της οικονομίας μας δεν την τραβούν μεσοπρόθεσμα από το 2% προς το 3%, αλλά την υποβιβάζουν προς το 1% ετήσια πραγματική μεγέθυνση» –προειδοποίησε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής κ. Ν. Βέττας (στον οποίο, μαζί με τον κ. Πισσαρίδη, ο πρωθυπουργός ανέθεσε την ευθύνη εκπόνησης του νέου 10ετούς σχεδίου ανάπτυξης...) κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης του Ιδρύματος, την Τετάρτη. Αυτό, ακριβώς, είναι το θέμα!
Η οικονομία θα σέρνεται αν δεν κατανοηθεί η ανάγκη μεγάλων μεταρρυθμίσεων και δεν συγκεντρωθούν ικανές δυνάμεις για την υλοποίησή τους. Ισως, φέτος, η μεγέθυνση φτάσει το 2,5%, ίσως ελαφρά το ξεπεράσει. Αν, όμως, η οικονομία δεν αλλάξει τροχιά, πλησιάζουμε στην ώρα που αυτό θα φανεί ως μια στατιστική μέτρηση άνευ ουσίας για την ισχύ της χώρας, την ευημερία του λαού και το σφρίγος της δημοκρατίας μας. Κι αν η αλλαγή τροχιάς δεν γίνει κατορθωτή τώρα, δεν βλέπω να γίνεται στο άμεσο μέλλον – όχι, τουλάχιστον, πριν από την επόμενη κρίση.
Πηγή: www.kathimerini.gr