Μετά τον τυφώνα

Χριστίνα Πουλίδου 31 Οκτ 2012

Οι άνθρωποι συνηθίζουν να ζητούν προληπτικά μέτρα, όταν έχουν ήδη συμβεί καταστροφές. Αυτή την επίγνωση αναδεικνύουν αμερικανοί αναλυτές που τονίζουν, ότι η γεωγραφική θέση της Νέας Υόρκης και τα μηνύματα που εξέπεμπαν οι μετεωρολογικές μεταβολές, προειδοποιούσαν εδώ και καιρό ότι επίκεινται καταστροφές, αλλά η αδράνεια κατάπινε τις αντιδράσεις.

Σήμερα, οι πάντες αντιλαμβάνονται ότι οι μετρήσεις που έδειχναν ότι η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει στις παράκτιες περιοχές κατά 15 πόντους τη δεκαετία, δεν είχαν απλό ενημερωτικό περιεχόμενο. Οι κάτοικοι των νότιων περιοχών του Μανχάταν το έζησαν, όταν είδαν τη θάλασσα να πλημμυρίζει ανεμπόδιστα τους σιδηροδρομικούς σταθμούς και τις σήραγγες. Οι αρχές της Νέας Υόρκης το διαπίστωσαν όταν τα δύο κεντρικά αεροδρόμια της πόλης – το JFK και το LaGuardia – έκλεισαν, καθώς βρίσκονται σε παραθαλάσσιες περιοχές. Κάτοικοι του Μανχάταν και της ευρύτερης περιοχής της Νέας Υόρκης το βίωσαν, καθώς με κλεισμένες τις σήραγγες του Holland, του Queens, του Brooklyn και τις γέφυρες του Rockaways, η κίνηση στο Μανχάταν ήταν περιορισμένη – επειδή οι εργαζόμενοι δεν μπορούσαν να πάρουν τον υπόγειο να πάνε στις δουλειές τους, αλλά και όσοι κατέφευγαν στα αυτοκίνητά τους, δεν είχαν πρόσβαση στο «νησί» του Μανχάταν.

Οι πάντες σήμερα αναγνωρίζουν ότι ο τυφώνας δεν ήταν τόσο ισχυρός όσο προβλεπόταν, παρά ταύτα οι καταστροφές που προκάλεσε ήταν μεγάλες. Και θα ήταν ανυπολόγιστες, αν δεν είχε αναληφθεί πολύ έγκαιρα μία τεράστια επιχείρηση προστασίας, αν δεν είχαν κλείσει την κατάλληλη ώρα όλες οι δημόσιες και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις που βρίσκονταν σε ευπαθή σημεία. Οι πόλεις που χτυπήθηκαν από τον τυφώνα είναι ευάλωτες στα στοιχειά της φύσης, έχουν χτιστεί πάνω στο κύμα, έχουν υποδομές που εύκολα αποδιαρθρώνονται (από ένα δένδρο ή το αλμυρό νερό της θάλασσας) και βρίσκονται σε μιαν αλληλοδιάδοχη εξάρτηση, καθώς συνιστούν ένα συνεχές οικιστικό φαινόμενο.

Σήμερα η πόλη της Νέας Υόρκης προσπαθεί να επανέλθει στη ρουτίνα της, αλλά όλα γίνονται σταδιακά και με δυσκολίες. Η απουσία της μεγάλης μάζας των εργαζομένων – που συνήθως ζούν έξω απ΄το Μανχάταν και δεν μπορούν να το προσεγγίσουν – κάνει την πόλη να υπολειτουργεί. Κάποια μουσεία λειτουργούν, κάποιες τράπεζες δουλεύουν, ορισμένα θέατρα προσπαθούν να λειτουργήσουν, η αποκριάτικη παρέλαση του Halloween στο Greenwich Village ακυρώθηκε, το χρηματιστήριο προσπαθεί να πάρει μπρος, τα ταξί παίρνουν πολλούς επιβάτες στην ίδια διαδρομή, οι New York Times έκαναν δωρεάν την πρόσβαση στην ιστοσελίδα τους, τα λεωφορεία κυκλοφορούν δωρεάν.

Κατεβαίνοντας από το κέντρο της πόλης προς τα νότια, οι διαφορές είναι φανερές. Η διακοπή ρεύματος εξαιτίας της έκρηξης ενός μετασχηματιστή (για λόγους που δεν είναι βέβαιο ότι συναρτώνται με τον τυφώνα) έκανε τον κόσμο να βγεί από τα σπίτια του – ουρές έξω από τα λίγα Deli που λειτουργούν, για ζεστό καφέ ή φαγητό. Ουρές έξω από τα αστυνομικά κέντρα για να φορτίσει ο κόσμος τα κινητά του. Ουρές στις πιάτσες για ταξί. Και τελικά περπάτημα, πολύ περπάτημα, καθώς οι δρόμοι έχουν εμπόδια από πεσμένα δένδρα ή λιμνάζοντα νερά, καθώς οι πλατείες και τα πάρκα έχουν κλείσει, καθώς με κορδέλλες η αστυνομία έχει περιφράξει επικίνδυνα σημεία και οι διαβάτες πρέπει συνέχεια να παρακάμπτουν.

Την «επόμενη μέρα» ο κόσμος είναι ακόμη μουδιασμένος, αλλά όχι οργισμένος. Αντιμετωπίζει με περίσκεψη τα προβλήματά του, με αυτογνωσία διακρίνει τις αδυναμίες του, προβληματίζεται και δεν καταγγέλλει. Ο κόσμος σήμερα αναγνωρίζει ότι πολλοί σκοτώθηκαν γιατί τους έπεσε ένα δένδρο στο κεφάλι, γιατί έπαθαν ηλεκτροπληξία, γιατί έβγαλαν βόλτα τον σκύλο τους… Οι άνθρωποι σήμερα καταλαβαίνουν ότι έπρεπε να είχαν μεριμνήσει για τα γερασμένα δένδρα – 7.000 ξερριζώθηκαν απ΄τον αέρα σκοτώνοντας κόσμο, πέφτοντας σε γέφυρες, σε δρόμους, στα ηλεκτροφόρα καλώδια του ρεύματος. Όλοι θυμούνται ότι πέρσυ, ο τυφώνας Irene, είχε προειδοποιήσει – και τότε είχε πλημμυρίσει ο υπόγειος (σε μικρότερη όμως έκταση) και με την αποκατάσταση των ζημιών, η μνήμη χαλάρωσε. Αναλυτές σήμερα σημειώνουν, ότι για να αντιμετωπισθεί η άνοδος της στάθμης του νερού – δεδομένου ότι η παράκτια γραμμή της πόλης απλώνεται σε 1126 χλμ. – θα πρέπει να κατασκευαστούν οχυρωματικά έργα, τεράστιοι κυματοθραύστες και ειδικές κινούμενες κατασκευές εντός της θαλάσσης, ανάλογες των οποίων έχουν γίνει στην Ευρώπη. «Το κόστος τους είναι υψηλό, μπορεί να ξεπεράσει τα 10 δις.δολ.» λένε, «όμως η αδράνεια μπορεί να είναι τελικά πολύ ακριβότερη».

Αυτή την αδράνεια προσπαθούν σήμερα να καταπολεμήσουν οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης με την επίγνωση ότι σ΄αυτήν οφείλεται η σημερινή τους ταλαιπωρία. Διότι, όπως αναγνωρίζουν «ωσότου συμβούν τα πράγματα, κανείς δεν είναι πρόθυμος να πληρώσει για να προστατευθεί προληπτικά».