Μετά τον ΣΥΡΙΖΑ

Κώστας Καρακώτιας 11 Μαϊ 2016

Παλιά, ο κόσμος για την Αριστερά ήταν λιγότερο περίπλοκος. Στην Ανατολική Ευρώπη υπήρχαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα, ενώ στην καπιταλιστική Δύση το πρόταγμα της Αριστεράς, με όλα τα συμπαρομαρτούντα, φάνταζε ακόμα ως απελευθερωτικό. Στην επιφάνεια όμως αυτής της φαντασιακής πραγματικότητας εμφανίζονταν σποραδικά κάποιες ρωγμές. Από τις πιο συνήθεις ήταν η ύπαρξη των αντιφρονούντων στις ανατολικές χώρες και η αντιμετώπισή τους που έφθανε έως και την ψυχιατρική καταστολή. Ο λόγος δε των περισσότερων διαφωνούντων προκαλούσε στη δυτική Αριστερά τουλάχιστον αμηχανία. Οσα αντιμάχονταν και προσπαθούσαν να ανατρέψουν οι δυτικοί αριστεροί αποτελούσαν διεκδικήσεις και στόχους των ανατολικών αντιφρονούντων. Προσέβλεπαν στην αστική δημοκρατία, αγωνίζονταν για ανθρώπινα δικαιώματα και ποθούσαν τον δυτικό τρόπο ζωής. Ηταν δε σφόδρα αντικομμουνιστές και απέρριπταν με πάθος τις αριστερές θεωρίες και αναλύσεις. Η αιτία ήταν βέβαια προφανής. Η δομή και οι ανελεύθερες πρακτικές των καθεστώτων αυτών, η κυρίαρχη ιδεολογία τους, η ανέχεια και η πολλαπλή καταπίεση, η καταθλιπτική και καταπιεστική γενικά εξουσία ήταν επενδυμένες με τη σοσιαλιστική ρητορική.

Το κομμουνιστικό όραμα ήταν ο λόγος της εξουσίας και μοιραία ο δικαιολογημένος αντικαθεστωτικός αγώνας ενσωμάτωνε και νομιμοποιούσε και πολλές αντιδραστικές θεωρίες και πρακτικές. Τα αποτελέσματα αυτής της ιδεολογικής και πολιτικής αντιστροφής των πραγμάτων είναι σήμερα εμφανή στις κοινωνίες των πρώην, τώρα, «σοσιαλιστικών» κρατών. Κάτι τέτοιο, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, συμβαίνει τώρα και στην εγχώρια κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αφού κατέκτησε την εξουσία με τον τρόπο που την κατέκτησε, αδυνατεί, όπως ήταν φυσικό, να διαχειριστεί την οδυνηρή πραγματικότητα. Τα αποτελέσματα σε όλους τους τομείς είναι τραγικά, τα προβλήματα διογκώνονται και λύση δεν φαίνεται από πουθενά. Παρόλο δε που η κυβέρνηση κινείται στις ράγες ενός υβριδικού εθνολαϊκισμού, ο λόγος της είναι ακόμα αριστερόστροφος.

Επιπλέον έχει ενταθεί η διαδικασία ένταξης του λόγου αυτού στους ιδεολογικούς και πολιτιστικούς μηχανισμούς του κράτους, όπως στο υπό «δημόσιο» έλεγχο πλέον Μέγαρο Μουσικής. Η αριστερή ρητορική όμως, με την οποία επενδύονται η τρομακτικά αποτυχημένη διακυβέρνηση, η αιτιολόγηση των επάλληλων νέων μέτρων και οι παράπλευρες εκδηλώσεις φαινομένων όπως ο νεποτισμός, οι προκλητικοί διορισμοί, οι θεσμικές παραβιάσεις, οδηγείται στην παρώδηση και τη διαπόμπευση. Μαζί της βέβαια απονομιμοποιείται η αριστερή θεώρηση των πραγμάτων, ενώ νομιμοποιείται και εκφέρεται, σχεδόν ηδονικά, ένας νέος, αλλά και τόσο παλιός, αντιαριστερός λόγος και επιχειρείται μια αντιδραστική επανάγνωση της Ιστορίας. Το νόημα της Αριστεράς και ό,τι αυτό σημαίνει διαχρονικά, μετά την εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ, θα έχει αιμορραγήσει πολλαπλά.