Για μια ακόμα φορά ο δημόσιος διάλογος καταλαμβάνεται από πολλαπλές εκτιμήσεις επί διασταυρούμενων εξελίξεων, που προκαλούν μια χαοτική εικόνα για την προοπτική της οικονομίας και της χώρας. Είναι βιώσιμο το χρέος; Υπάρχει χρηματοδοτικό κενό; Τελειώνει το μνημόνιο; Θα βγούμε στις αγορές;

Ακόμα και εάν υιοθετήσουμε το αισιόδοξο σενάριο, που η χώρα επιτυγχάνει μικρό αλλά συμβολικά σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013, γεγονός παραμένει ότι μια σταθεροποιημένη αποκλιμάκωση του χρέους στο 110% του ΑΕΠ σε βάθος δεκαετίας απαιτεί ετήσιο εφεξής πλεόνασμα περί το 3-4% του ΑΕΠ.

Πόσο εύκολο είναι κάτι τέτοιο όταν η δυνατότητα περιορισμού των δαπανών εμφανίζεται ως οριακή κάθε χρόνο, ενώ η πιθανότητα αύξησης των εσόδων κοινωνικά και πολιτικά επισφαλέστατη; Πόσο εύκολο είναι να αρθούν οι αβεβαιότητες όταν ενισχύονται δραματικά από τις μέχρι σήμερα περιορισμένες «επιδόσεις» του πολιτικού συστήματος στις αποκρατικοποιήσεις ή στην προσπάθεια επίτευξης των αλλαγών και μεταρρυθμίσεων – που σε οποιαδήποτε περίπτωση δεν προέκυψαν καν από το ίδιο.

Είναι εύλογο ότι και το μέγεθος των απαιτήσεων μιας σταθεροποιημένης πορείας αλλά και οι αβεβαιότητες ενός ανυπέρβλητου πελατειακού πολιτικού συστήματος εγείρουν αμφιβολίες για τη δυνατότητα της Ελλάδας να προχωρήσει χωρίς οικονομική στήριξη στη μετά το μνημόνιο εποχή (όπως για παράδειγμα η Ιρλανδία), αλλά και χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη των διεθνικών συμβάσεων που συνετίζουν τους κυβερνώντες. Δυστυχώς, το παρελθόν όσο και το παρόν αποδεικνύουν ότι μόνο το άγχος της καταβολής κάποιων δόσεων προς κάλυψη βασικών λειτουργικών αναγκών του Δημοσίου ή τοκοχρεολυτικών υποχρεώσεων για την εξυπηρέτηση του δανεισμού, είναι δυνατό να διασφαλίζει τους δανειστές ότι η εκάστοτε κυβέρνηση της χώρας θα σέβεται τις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις της.

Λοιπόν: χρηματοδοτικό κενό υπάρχει και, ναι, η χρηματοδοτική κάλυψη που παρέχεται υπό το μνημόνιο εξαντλείται. Ωστόσο, τρόικα ή ΕΕ θα βρεθούν «εγγυητές» της σταθερής εξυπηρέτησης του ρυθμισμένου ή μη χρέους, ώστε να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη λειτουργία των διεθνών αγορών, αποκτώντας παράλληλα το δικαίωμα μιας νέας «μνημονιακής» συμφωνίας που θα εξασφαλίζει και την «απρόσκοπτη» προσπάθεια του πολιτικού συστήματος στην προώθηση των καθυστερημένων μεταρρυθμίσεων. Oμως το δημοσιονομικό κενό θα παραμείνει υπό την αποκλειστική ευθύνη της ελληνικής πλευράς. Και τότε οι αγορές θα στέρξουν να δανείσουν τη χώρα με κάποια λογικά επιτόκια. Θα ?ναι αυτό μια επιτυχία της κυβέρνησης;