Μέρκελ εναντίον Θάτσερ;

Χριστίνα Πουλίδου 22 Σεπ 2013

Και οι δύο εμφανίστηκαν στο διεθνές στερέωμα ως δύο ευγενείς, συγκρατημένες και συγκροτημένες, συντηρητικής εμφάνισης κι αισθητικής, μεσόκοπες κυρίες. Στην ιστορία κατεγράφησαν τελικά ως δύο σκληρές προσωπικότητες, προσκολλημένες στην πολιτική των περικοπών και της λιτότητας. Η Μάργκαρετ Θάτσερ και η Άνγκελα Μέρκελ.

Η σύγκριση απασχολεί χρόνια τώρα τα διεθνή ΜΜΕ και η άσκηση είναι ενδιαφέρουσα, καθώς πρόκειται για δύο ισχυρά πρόσωπα που σφράγισαν με το πέρασμά τους όχι μόνο τις τύχες της χώρας τους, αλλά (σε κάποιο βαθμό) και της Ευρώπης. Εξάλλου, αν η Μέρκελ κερδίσει άλλη μία θητεία, αποκτά προβάδισμα έναντι της Μάργκαρετ Θάτσερ: η Σιδηρά Κυρία της Γηραιάς Αλβιώνος έμεινε 11 χρόνια στη Ντάουνινγκ Στριτ, ενώ η Καγκελάριος της Γερμανίας έχοντας ήδη 8 χρόνια θητείας, θα έχει τη δυνατότητα να κρατήσει τα ηνία της χώρας της για 12 χρόνια.

Ένα δημοσίευμα του «Guardian» συγκρίνει ορισμένα δεδομένα: η Μάργκαρετ Θάτσερ πήρε πτυχίο χημείας, η Άνγκελα Μέρκελ σπούδασε φυσική, πήρε όμως και διδακτορικό. Η μία αποφοίτησε απ΄ το Παν/μιο της Οξφόρδης, η άλλη απ΄ το Παν/μιο της Λειψίας κι εν συνεχεία του ανατολικού Βερολίνου. Η αύξηση του ΑΕΠ επί την ημερών της Θάτσερ έφτασε στο 29,4%, επί των ημερών της Μέρκελ στο 22,9%. Η Θάτσερ είχε μια γυναίκα στο υπουργικά της συμβούλια, η Μέρκελ 8. Η χειρότερη στιγμή της ανεργίας στη Βρετανία, στα χρόνια της Θάτσερ είχε φτάσει το 11,9%, επί των ημερών της Μέρκελ στη Γερμανία, δεν ξεπέρασε το 11%. Η Σιδηρά Κυρία έγινε πρωθυπουργός στα 53 της χρόνια, η Μέρκελ Καγκελάριος στα 51 της. Η πρώτη απέκτησε 2 παιδιά και 2 εγγόνια, η δεύτερη δεν απέκτησε παιδιά.

Αυτά είναι τα νούμερα. Υπάρχουν όμως και άλλα συγκρίσιμα χαρακτηριστικά – και οι δύο δεν διακρίθηκαν για τη διπλωματική τους γλώσσα. Η Θάτσερ έγινε διάσημη για το «no, no, no» στις προτάσεις Ντελόρ για ευρωπαϊκή ενοποίηση, ενώ η Μέρκελ φημίζεται για την αμφίσημη γλώσσα της, που προτάσσεται για να της δίνει το περιθώριο πλοήγησης στο δρομολόγιο που έχει χαράξει. Η Θάτσερ αγαπούσε τις συγκρούσεις, η Μέρκελ έχει αμπαλάρει το κοφτερό της μυαλό και τη σιδερένια της θέληση σε ένα μαλακό περιτύλιγμα. Η Θάτσερ σνομπάρισε την ΕΟΚ, η Μέρκελ είναι στο στερέωμα της ΕΕ χωρίς ωστόσο να δημιουργήσει σταθερές στενές σχέσεις με κάποιους εταίρους – ούτε καν με τη Γαλλία. Το «πατρονάρισμα» της πολιτικής, το μήνυμα δηλαδή πως «εγώ ξέρω ποιο είναι το σωστό», αποτελεί κοινό γνώρισμα και των δύο. Η Θάτσερ προκαλούσε δέος, η Μέρκελ δεν προκαλεί φόβο, έχει πείσει ότι τη «χρειάζονται». Η Θάτσερ αιφνιδίαζε, η Μέρκελ ποτέ δεν θα ξαφνιάσει το εκλογικό σώμα, είναι υπομονετική και δεν προωθεί μέτρα που προκαλούν δυσαρέσκεια στη γερμανική κοινωνία. «Καβαλάει το ρεύμα» λένε οι συμπατριώτες της, ακόμη κι αν αυτό απαιτεί στροφή 180 μοιρών, όπως συνέβη στην περίοδο της Φουκουσίμα – όταν ανέτρεψε την πυρηνική πολιτική της χώρας της, προτάσσοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επειδή είχε αλλάξει η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στη Γερμανία.

Και οι δύο άφησαν/αφήνουν το αποτύπωμά τους στην Ιστορία. Η Μέρκελ φαίνεται ότι θα αποδειχθεί μακροβιότερη πολιτικά της Θάτσερ – αν όμως η Θάτσερ συστηματικά έκτισε τον διαχωρισμό της Βρετανίας από την «ήπειρο», η Μέρκελ σμιλεύει την ΕΕ. Α λα γερμανικά.