Με αφορμή την ομιλία του Βενιζέλου, για την εξωτερική πολιτική, για την οποία, εάν χρειαστεί, έχω να κάνω κάποιες παρατηρήσεις, τι οποίες θα συζητήσουν ίσως εν καιρώ. Προς το παρόν, να έρθουμε στην εκτίμηση πως δεν συνεννοούμαστε, με τίποτε, κατά πως πρέπει μεταξύ μας.
Ο Παναγιώτης Ιωακειμίδης, τον οποίο υπολήπτομαι βαθιά και σέβομαι την γνώση και την προσπάθειά του, σημείωσε μιαν απολύτως ορθή παρατήρηση, στην ομιλία του Ευάγγελου, για την εγκατάλειψη, απ την Νέα Δημοκρατία, της συμφωνίας του Ελσίνκι. Ναι, η ΝΔ εγκατέλειψε, για λόγους ακατάληπτους, τη συμφωνία του Ελσίνκι και ήταν μία από τις πρώτες παρατηρήσεις, στο Πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο συνεργασίας Ελλάδας –Τουρκίας, που έγινε στο Χίλτον, με Έλληνα Πρωθυπουργό τον Παπανδρέου και Τούρκο Πρωθυπουργό τον Ταγίπ Ερντογάν.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας, πως η επιλογή του Γιώργου Παπανδρέου, να ακολουθήσει πιστά τη συμφωνία του Ελσίνκι και κυρίως την προτροπή, για τον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας, ήταν πολύ σωστή σαν επιλογή αλλά και σαν μέθοδος, εκείνη τη στιγμή, γιατί και ο Ισμαήλ Τζεμ Ιπεκτσί από την άλλη πλευρά, αλλά και τα φωτισμένα στελέχη της πρώτης κυβέρνησης Ερντογάν, με το περίφημο δόγμα «ακόμη και εάν δεν μας είχαν ζητηθεί οι αλλαγές, με το σχέδιο της Κοπεγχάγης, θα έπρεπε να τις εφεύρουμε από μόνοι μας και να τις υλοποιήσουμε», έδειχναν με κάθε τρόπο, πως εξευρωπαϊσμός και αν αυτό το θεωρείτε βάρβαρο, η προσέγγιση της τούρκικης κοινωνίας, σε ευρωπαϊκές αρχές και αντιλήψεις, ήταν πράγματι προτεραιότητα, για εκείνη τη στιγμή. Αλλά και για σήμερα επιμένω εγώ…
Όταν το ποσοστό φιλοευρωπαϊκών διαθέσεων, του τούρκικού λαού, είχε ξεπεράσει το 70%, ήταν υποχρέωση δική μας, όπως και των υπολοίπων ευρωπαίων, φυσικά, να συνδράμουμε, με κάθε τρόπο, προς αυτή την κατεύθυνση.
Δεν το κάναμε φυσικά και χάθηκε πολύτιμος χρόνος, κυρίως όμως χάθηκε, μια πολύ μεγάλη ευκαιρία δημιουργίας ενός μόνιμου ρεύματος φιλοευρωπαϊσμού, στη γειτονική χώρα.
Η επιλογή της προσέγγισης, με τα θέματα χαμηλής πολιτικής, είναι προφανές ότι δεν ήταν αρεστή, αλλά επί της ουσίας απολύτως κατανοητή, στους Έλληνες διπλωμάτες.
Γιατί, άλλοι θα έπρεπε να έχουν την ευθύνη, σε αυτού του τύπου την προσέγγιση και όχι διπλωμάτες καριέρας, που φυσικά τους ήταν πάρα πολύ δύσκολο να καταλάβουν τις προτεραιότητες και τις ανάγκες μιας τέτοιας πολιτικής. Οι Ιταλοί όμως, δυστυχώς για μας, στον τομέα που λέγεται γεωργία, στον τομέα που λέγεται διοικητική μεταρρύθμιση και τοπική αυτοδιοίκηση, Γάλλοι , Ισπανοί και Ολλανδοί στον τομέα του τουρισμού, διέπρεψαν και είναι πλέον εγκατεστημένοι εκεί. Και ναι, σπυρί –σπυρί, δουλεύουν για την προσέγγιση της Τουρκίας, σε θέματα πρακτικά και καθημερινά.
Η Τουρκία βρέθηκε πολύ μακριά από όλες αυτές στις εξελίξεις και αργούσε να αντιληφθεί, προφανώς, το τι συμβαίνει γύρω της . Οι δικοί μας διπλωμάτες ,γνώριζαν ότι η πολιτική του Σαρκοζί, ήθελε την Τουρκία εκτός γηπέδου.
Αυτό φαινόταν φυσικά, σε όλες τις επιμέρους επιλογές και κυρίως αυτές που φαινόντουσαν πολύ καθαρά, στην τούρκικη κοινωνία. Έτσι για παράδειγμα, με τελείως υποθετικά νούμερα η υποψήφια Βουλγαρία, με 6 εκατομμύρια πληθυσμό, έπαιρνε 1000 ευρώ προϋπολογισμό για το πρόγραμμα προβολής της Ευρώπης στο βουλγάρικο πληθυσμό και η Τουρκία, με τα 70 εκατομμύρια της, έπαιρνε 1500 ευρώ.
Οι φιλοευρωπαίοι φορείς, που έβλεπαν την αδικία και αστοχία των ευρωπαίων, διαμαρτύρονταν… Φωνή βοώντος εν τη ερήμω, λόγω του ότι δεν έβρισκαν ευρωπαϊκή σύμπραξη και βοήθεια. Φοβόμασταν θα μου πείτε τις ισορροπίες, τι είναι αυτό που έχει προτεραιότητα, όμως, ως χώρα και ως μέλλον, θα το κρίνει ο ιστορικός όταν θα συζητάει τις προτεραιότητες και τις ισορροπίες.
Εκείνη την ίδια εποχή, με νύχια και με δόντια, προσπαθούσαν κάποιοι που αντιλαμβάνονταν το τι συμβαίνει γύρω μας, να περισώσουν κάποια προσχήματα και κυρίως να περισώσουν τα 80 εκατομμύρια του INTERREG, που είχε προγραμματιστεί ονοματισμένο, για να χρηματοδοτήσει δράσεις μόνον μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Βούλιαξε κι αυτό, γιατί οι Τούρκοι το θέλαν διαπεριφερειακό, άρα, σκέψη ηλίθια προφανώς, ελληνική παραδοχή ότι δεν υπάρχουν σύνορα, στην οποία μπήκαν και οι δικοί μας, που θέλαν να το πουν διασυνοριακό. Αποτέλεσμα, μετά από έναν περίπου χρόνο, 80 εκατομμύρια ευρώ στο βρόντο. Χαθήκαν και για τις δυο πλευρές.
Πείτε εσείς αν τα είχε πιο πολύ ανάγκη η ελληνική νησιωτική πλευρά και η παραμεθόριος του Έβρου, ή τούρκικη παραλιακή ζώνη.