Συμπληρώνονται πέντε χρόνια από το (αντι)ευρωπαϊκό δημοψήφισμα του ΄15. Τότε που ο ελληνικός λαός, βουτηγμένος στην αντιμνημονιακή αγανάκτηση της πλατείας, επικρότησε, ουσιαστικά, με ένα βροντερό ΟΧΙ την κυβερνητική ανευθυνότητα που, σε συνδυασμό με την τυχοδιωκτική τακτική του Βαρουφάκη, λίγο έλειψε να οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από την Ενωμένη Ευρώπη. Αποδείχτηκε, ευτυχώς, ότι το ΟΧΙ εκείνο δεν ήταν παρά ένα επικοινωνιακό χαρτί εντυπωσιασμού στα χέρια του Τσίπρα, προκειμένου να υπογράψει στη συνέχεια το «δικό του» αριστερό μνημόνιο. 

Το δημοψήφισμα αυτό, κάθε άλλο παρά ανώδυνο αποδείχτηκε για την ελληνική κοινωνία. Οι πολίτες, θολωμένοι από την κρίση και τις σκληρές συνέπειές της, διχάστηκαν ως προς την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Η συνωμοσιολογία, ο λαϊκισμός και ο ευρωσκεπτικισμός εμφανίστηκαν για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση, διαπερνώντας οριζόντια το πολιτικό σκηνικό. Ο επικίνδυνος αυτός διχασμός επιχειρήθηκε στη συνέχεια και σε μια σειρά άλλα κρίσιμα ζητήματα αφήνοντας το αποτύπωμά του στην πολιτική και κοινωνική ζωή.

Η αποφασιστική στάση της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θέμα της αντιμετώπισης των καταστροφικών συνεπειών της πανδημίας, έρχεται να θυμίσει, πέντε χρόνια μετά, πόσο ανεύθυνη κι επικίνδυνη ήταν η προκήρυξη του δημοψηφίσματος και πόσο ακριβά θα μπορούσε να πληρώσει τις συνέπειές του η χώρα. Αποδεικνύεται, για μια ακόμη φορά, ότι η ευρωπαϊκή πορεία αποτελεί μονόδρομο για τη χώρα μας. Το δυναμικό ΝΑΙ και ο αγώνας των μενουμευρωπαίων δεν πήγαν ευτυχώς χαμένα.