Πριν από τον Τραμπ, μόνο σχετικά περιθωριακοί Αμερικανοί συντηρητικοί είχαν ανοιχτές σχέσεις με τη διεθνή ακροδεξιά. Σήμερα, οι δεσμοί αυτοί είναι η κυρίαρχη τάση.

Αυτό το Σαββατοκύριακο ο γερουσιαστής του Τέξας Τεντ Κρουζ μίλησε¹ για το πώς «όλοι αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας τολμηρής και παγκόσμιας αριστεράς, που επιδιώκει να γκρεμίσει αγαπημένους εθνικούς και θρησκευτικούς θεσμούς». Τίποτα το αξιοσημείωτο εδώ, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς – εκτός από το γεγονός ότι δεν απευθυνόταν σε τοπικό παράρτημα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στο Τέξας ή σε συντηρητικό μέσο ενημέρωσης των ΗΠΑ. Μιλούσε στην οθόνη σε ένα ακροατήριο χιλιάδων ατόμων στη Μαδρίτη, σε μια συνάντηση του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος Vox. Ήταν μία από τις πολλές πρόσφατες προσεγγίσεις στην παγκόσμια ακροδεξιά από προσωπικότητες της αμερικανικής δεξιάς, οι οποίες φαίνεται να έχουν αυξηθεί μετά την απομάκρυνση του Ντόναλντ Τραμπ.

Μήπως η λεγόμενη «Λαϊκιστική Διεθνής»², που τόσο συχνά προαναγγέλλεται αλλά ποτέ δεν πραγματοποιείται, παίρνει τελικά σάρκα και οστά; Και θα παίξει το συντηρητικό κίνημα των ΗΠΑ πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν; Ή μήπως πρόκειται περισσότερο για εσωτερική πολιτική παρά για παγκόσμια κυριαρχία;

Όπως είναι φυσικό, δεδομένου ότι το συντηρητικό κίνημα των ΗΠΑ, όπως και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, καλύπτει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών αποχρώσεων της συχνά ακροδεξιάς ιδεολογίας, διαφορετικοί άνθρωποι έχουν μιλήσει με διαφορετικούς τύπους ακροδεξιών ομάδων. Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις τύποι ακροδεξιών διεθνών δικτύων στα οποία συμμετέχουν Αμερικανοί «συντηρητικοί» όλων των επιπέδων.

Το πρώτο και σημαντικότερο είναι η παγκόσμια χριστιανική δεξιά. Η αμερικανική χριστιανική δεξιά είναι εδώ και πολύ καιρό ένας παγκόσμιος παίκτης και ήταν ιδιαίτερα ενεργή στη μετακομμουνιστική Ευρώπη – όπως αποτυπώνεται καλά στη σειρά του Netflix «The Family»³. Έχουν βρει ισχυρούς υποστηρικτές στο πρόσωπο του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν⁴ και, πιο πρόσφατα, του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν. Μετά από πρόσκληση του τελευταίου, μίλησε ο Μάικ Πενς πρόσφατα στην εξαμηνιαία σύνοδο κορυφής για το δημογραφικό στη Βουδαπέστη⁵, μαζί με πολλούς διαφορετικούς πανεπιστημιακούς, εκκλησιαστικούς ηγέτες και πολιτικούς από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του Γάλλου ακροδεξιού ίσως υποψήφιου προέδρου Ερίκ Ζεμούρ⁶.

Η Βουδαπέστη υπήρξε επίσης η νέα γη της επαγγελίας για τον δεύτερο τύπο ακροδεξιού δικτύου, το λεγόμενο κίνημα του «εθνικού συντηρητισμού»⁷ – πνευματικό τέκνο του Ισραηλινού στοχαστή Yoram Hazony. Ο εθνικός συντηρητισμός είναι ένα είδος ακροδεξιάς για τους ανθρώπους που διαβάζουν, για να το θέσω απαξιωτικά – μια προσπάθεια να συγχωνευθούν οι ήδη συνεχώς αλληλοεπικαλυπτόμενες συντηρητικές και ακροδεξιές ιδεολογίες και να δημιουργηθεί ένα ακροδεξιό κίνημα κατάλληλο για την πολιτιστική, οικονομική και πολιτική ελίτ. Ο Tucker Carlson⁸ έδωσε κεντρική ομιλία σε μια εθνική συνάντηση κορυφής για τον συντηρητισμό στην Ουάσινγκτον το 2019 και πρόσφατα πήγε με την εκπομπή του στο Fox News στη Βουδαπέστη, όπου εκθείασε τον Ορμπάν και το καθεστώς του. Και το Συνέδριο Συντηρητικής Πολιτικής Δράσης (CPAC) λέγεται ότι θα φιλοξενήσει τη συνάντησή του το 2022⁹ επίσης στη Βουδαπέστη.

Ο τρίτος τύπος είναι οι μακροχρόνιες σχέσεις μεταξύ ορισμένων ακροδεξιών Ρεπουμπλικάνων και των συνήθων υπόπτων της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, όπως το Αυστριακό Κόμμα Ελευθερίας (FPÖ) ή ο Γαλλικός Εθνικός Συναγερμός (RN), τα οποία βασίζονται σε έναν κοινό ιδεολογικό πυρήνα νατιβισμού, αυταρχισμού και λαϊκισμού. Οι διασυνδέσεις μεταξύ της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς και των Ρεπουμπλικανών μελών του Κογκρέσου χρονολογούνται εδώ και δεκαετίες – σκεφτείτε ανθρώπους όπως ο Steve King, ο Ρεπουμπλικάνος της Αϊόβα, και ο Dana Rohrabacher¹⁰, ο Ρεπουμπλικάνος της Καλιφόρνιας. Ήταν αρκετά περιθωριοποιημένοι μέσα στο κόμμα – και οι δύο, κατά ειρωνικό τρόπο, έχασαν την έδρα τους την εποχή του Τραμπ. Με αυτές τις ομάδες κυρίως, ο Steve Bannon δημιούργησε το «Κίνημα»¹¹, το οποίο δεν προχώρησε ποτέ πέρα από την προώθηση στα μέσα ενημέρωσης.

Και, τέλος, έχουμε το κόμμα στο οποίο ο Κρουζ έστειλε υποστηρικτικό βιντεοσκοπημένο μήνυμα, το Vox στην Ισπανία. Σχεδόν εντελώς κάτω από το ραντάρ, το Vox έχει δημιουργήσει ένα συντηρητικό-ακροδεξιό δίκτυο στον ισπανόφωνο κόσμο, το οποίο προωθείται εν μέρει από το ίδρυμα Disenso  του κόμματος. Με επίκεντρο κυρίως τη Λατινική Αμερική –και βασιζόμενο στον μακροχρόνιο αγώνα της λατινοαμερικανικής δεξιάς κατά του «κομμουνισμού» και υπέρ του συντηρητικού χριστιανισμού– το ίδρυμα δημοσίευσε έναν «Καταστατικό Χάρτη της Μαδρίτης»¹² τον οποίο υπογράφουν περισσότεροι από 100 πολιτικοί και πολιτικοί ακτιβιστές από την Ευρώπη και την Αμερική, μεταξύ των οποίων ο Αμερικανός συντηρητικός ακτιβιστής Daniel Pipes (κατά του Ισλάμ) και ο Grover Norquist (κατά των φόρων), καθώς και πλήθος Λατινοαμερικανών βουλευτών. Στη συγκεκριμένη συνάντηση¹³, στην οποία μίλησε ο Κρουζ, συμμετείχαν διάφοροι Ευρωπαίοι ακροδεξιοί ηγέτες, μεταξύ των οποίων η Τζόρτζια Μελόνι των Αδελφών της Ιταλίας (FdI), που είναι σήμερα το μεγαλύτερο κόμμα στις δημοσκοπήσεις, και ο Αντρέ Βεντούρα του Chega στην Πορτογαλία.

Προφανώς, αυτά τα διεθνή δίκτυα επικαλύπτονται σε πολλά ζητήματα, κυρίως στην κοινή τους αντίθεση στην «παγκόσμια αριστερά», αλλά και, σε διαφορετικές διαβαθμίσεις, στη μετανάστευση, το Ισλάμ και την « έμφυλη ιδεολογία». Αλλά διαφωνούν επίσης σε βασικά ζητήματα, από τη σημασία του θρησκευτικού δόγματος μέχρι τον ρόλο της Ρωσίας, και κατά συνέπεια έχουν πολύ διαφορετικά και ασταθή μέλη. Και διαφέρουν στην άποψή τους για τον ρόλο του συντηρητικού κινήματος των ΗΠΑ στο πλαίσιο του δικτύου.

Με εξαίρεση τη χριστιανική δεξιά, η οποία κυριαρχεί εδώ και καιρό στο παγκόσμιο κίνημα, οι ΗΠΑ δεν διαδραματίζουν ηγετικό ρόλο σε αυτά τα δίκτυα. Ακόμη και το δίκτυο «εθνικού συντηρητισμού» διευθύνεται από έναν Ισραηλινό και χρηματοδοτείται όλο και περισσότερο από Ούγγρους. Επιπλέον, οι διάφοροι Αμερικανοί Ρεπουμπλικάνοι¹⁴ που συμμετείχαν πρόσφατα σε αυτές τις συναντήσεις φαίνεται να χρησιμοποιούν τις διεθνείς διασυνδέσεις τους περισσότερο για εγχώρια οφέλη –κυρίως στη μάχη για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών (σε περίπτωση που ο Ντόναλντ Τραμπ δεν κατέβει υποψήφιος)– παρά για χάρη της οικοδόμησης μιας Λαϊκιστικής Διεθνούς.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο στις πρόσφατες εξελίξεις. Στην προ του Τραμπ εποχή, μόνο σχετικά περιθωριακοί δεξιοί συντηρητικοί και Ρεπουμπλικάνοι είχαν ανοιχτές σχέσεις με τη διεθνή ακροδεξιά. Σήμερα, οι δεσμοί μεταξύ του ευρύτερου συντηρητικού κινήματος των ΗΠΑ και της παγκόσμιας ακροδεξιάς έχει γίνει κυρίαρχη τάση, από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα μέχρι το National Review¹⁵, με όλο και λιγότερες αντίθετες φωνές¹⁶. Παρ’ όλα αυτά, διαπνεόμενο από τον αμερικανικό εξαιρετισμό, το αμερικανικό συντηρητικό κίνημα παραμένει ως επί το πλείστον εσωστρεφές, χρησιμοποιώντας τις διεθνείς διασυνδέσεις και τα γεγονότα κυρίως για εθνικούς πολιτικούς αγώνες. Και η Λαϊκιστική Διεθνής¹⁷ εξακολουθεί να είναι περισσότερο ένα δημιούργημα των μέσων ενημέρωσης παρά πολιτική πραγματικότητα.

Το πρωτότυπο κείμενο δημοσιεύτηκε στον Guardian, https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/oct/15/us-republicans-european-far-right