«Επί έξι και πλέον μήνες κυνηγούσαμε τα λεφτά για να μη χρεοκοπήσει η χώρα, η πολιτική της κυβέρνησης ήταν σχεδόν μονοθεματική. Τώρα όμως, με τα προαπαιτούμενα τελειώσαμε, και πια οι μεγάλες προκλήσεις της χώρας είναι εδώ. Και όλοι θα κριθούμε από τις απαντήσεις που θα δώσουμε», έλεγε ένα από τα κορυφαία στελέχη της ΔΗΜΑΡ, σε πηγαδάκι, λίγα λεπτά προτού αρχίσει η πρώτη εκδήλωση για το πολιτικό σύστημα, στα μέσα της περασμένης εβδομάδας. Και μάλλον έχει δίκιο. Οι κοινωνικές αντιδράσεις που αρχικά εκδηλώθηκαν στο χώρο των συγκοινωνιών και ακολούθησαν οι αγρότες, οι ναυτικοί και οι υπόλοιποι κοινωνικοί κλάδοι, αποτελούν τη μεγάλη πρόκληση για όλα τα κόμματα και όχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για τον κάθε πολίτη χωριστά, τους επόμενους μήνες. Και η ωριμότητα που θα επιδειχθεί σ’ όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, από πολίτες και κόμματα, θα σηματοδοτήσει και το αύριο.
Διαμορφώνεται σιγά-σιγά μια «απότομη» ωρίμανση για καθαρές απαντήσεις στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα. Απαντήσεις που σε καμία περίπτωση δεν είναι ουδέτερες, ούτε απρόσημες. Θα είναι συντηρητικές ή προοδευτικές; Δεξιές ή αριστερές; Μεταρρυθμιστικές ή εμβαλωματικές;
Καθώς λοιπόν ξεπερνιέται το, κατά τη γνώμη μου, ψευτοδίλημμα «Μνημόνιο- Αντιμνημόνιο», που κυριάρχησε τα τελευταία δυόμισι χρόνια, και ταυτόχρονα οριστικοποιείται η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ, όλες οι πλευρές του πολιτικού φάσματος υποχρεώνονται να δώσουν απαντήσεις στα ζητήματα-πρόκληση για το μέλλον της χώρας:
-Ποια Ελλάδα θέλουμε και ποια Ευρώπη οραματιζόμαστε;
-Μπορεί να έχουμε και πώς, σταθεροποίηση της οικονομίας, άρα περιοριστική πολιτική και ταυτόχρονα να αρχίσει η αναπτυξιακή διαδικασία με ανακαθορισμό του παραγωγικού μοντέλου της χώρας;
-Πώς θα προκύψει μια «νέα μεταπολίτευση» και ποια θεσμικά, πολιτικά και ηθικά στοιχεία θα έχει ένα νέο πολιτικό σύστημα, το οποίο θα αντικαταστήσει το κλονιζόμενο και υπό κατάρρευση σημερινό πελατειακό κομματικό σκηνικό;
-Τι Παιδεία θα έχουν τα Ελληνόπουλα τον 21ο αιώνα;
-Σε ποια βάση θα συγκροτηθεί και με ποια χαρακτηριστικά, το σύγχρονο κοινωνικό κράτος;
Από τις πρώτες απόπειρες, είτε των τριών κομμάτων που συγκροτούν την κυβέρνηση, είτε του ΣΥΡΙΖΑ ως αξιωματικής αντιπολίτευσης, είτε των υπολοίπων κομμάτων της ελάσσονος, κατά την σχετική κοινοβουλευτική ορολογία, τα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά. Στη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και στο ΚΚΕ, κυριαρχεί ο τακτικισμός και η -δυστυχώς ακόμη(;)- έντονη διαχειριστική αντίληψη των πραγμάτων. Η ρευστότητα παραμένει μεταβαλλόμενη και αυτό απεικονίζεται στις δημοσκοπήσεις. Τι λείπει; Λείπει η σύγχρονη αριστερή, σοσιαλδημοκρατική, ευρωπαϊκή προοπτική. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα της ΔΗΜΑΡ, η οποία μπορεί και πρέπει να πάρει το ταχύτερο, με τόλμη και θάρρος, πρωτοβουλίες ανασυγκρότησης της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, υπερβαίνοντας δισταγμούς και επιφυλάξεις, καθώς έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα: Τον ηθικό της κώδικα απείραχτο.
Στο χώρο της Κεντροδεξιάς, ο πρωθυπουργός επιθυμεί να πιστωθεί τη σωτηρία της χώρας – κι από την άλλη, το κόμμα της ΝΔ να ξαναστήσει τα προγεφυρώματά του στον κρατικό μηχανισμό. Για να καθορίσει τους όρους και τις συνισταμένες των επόμενων εκλογών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, ζει τον μετεωρισμό του. Κινείται από την κουτοπόνηρη προσπάθεια για αστικοποίησή του, με τις επαφές του κ. Τσίπρα σε Βερολίνο και ΗΠΑ, στην επιτακτική ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών, λόγω της μεγάλης γκρίνιας της αριστερής του πτέρυγας που ζητάει συγκρούσεις και όχι λύσεις.
Το ΚΚΕ, κατεβάζοντας τα «στρατά» του στον θεσσαλικό κάμπο και το λιμάνι του Πειραιά, βρήκε την ευκαιρία να την «πει» στην Κουμουνδούρου.
Ενδιαφέρουσα είναι η κατάσταση στο ΠΑΣΟΚ, όπου σχηματίζονται δύο τάσεις για την μελλοντική του πορεία ενόψει του συνεδρίου του. Εκείνη της νυν ηγεσίας του Ευάγγελου Βενιζέλου, που στρέφεται προς την Κεντροδεξιά και την μελλοντική κυβερνητική σύμπραξη με την ΝΔ, και εκείνη των πρώην κομματικών πασόκων (Σκανδαλίδης, Μαριλίζα, Παναγιωτακόπουλος κ.ά.), που βλέπουν ως κεντροαριστερή συνεργασία την συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ (που έχει πάρει και αρκετούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ).
Τούτων δοθέντων, οι προκλήσεις είναι παρούσες και σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς απαιτούνται ώριμες και τολμηρές απαντήσεις.