Η επέτειος των 60 χρόνων από την υπογραφή της συνθήκης της Ρώμης δεν βρίσκει την ενωμένη Ευρώπη όπως την οραματίστηκαν οι μεγάλοι Ευρωπαίοι ηγέτες που αφιέρωσαν την πολιτική τους έμπνευση και τον δυναμισμό τους για τη στερέωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η βιασύνη για την ρεβανσιστική κεφαλαιοποίηση της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού, η απουσία ενιαίας οικονομικής πολιτικής, η επιμονή στην αντιαναπτυξιακή λιτότητα καθώς και η ανυπαρξία αποτελεσματικού σχεδίου αντιμετώπισης του μεταναστευτικού ζητήματος, είναι μερικές από τις σημαντικώτερες αιτίες της σημερινής κατάστασης.
Την ίδια στιγμή, η ισχυροποίηση της επιρροής της λαϊκίστικης ρητορικής στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, με αποκορύφωμα την εκλογή Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, δημιουργεί ένα δυσμενές διεθνές περιβάλλον για την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Η επισημοποίηση της «Λευκής Βίβλου», της Ευρώπης των διαφορετικών ταχυτήτων – γιατί περί αυτού πρόκειται – σε συνδιασμό με την παράλληλη έναρξη της διαδικασίας του Brexit, δεν είναι ασφαλώς ενθαρρυντικές εξελίξεις.
Το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι πολύ κρίσιμο για το μέλλον της Ευρώπης. Θα βρεθούν οι δυνάμεις εκείνες που θα κάνουν ξανά το πετάλι να γυρίσει μπροστά; Το πρώτο αποφασιστικό βήμα θα πρέπει να γίνει με την ήττα του λαϊκισμού που αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της Ένωσης. Το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα στην Ολλανδία, όπως και των προεδρικών εκλογών της Αυστρίας, δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες συνειδητοποιούν τον κίνδυνο και επιλέγουν τον ενωτικό ευρωπαϊκό δρόμο. Μένει να επιβεβαιωθεί η τάση αυτή τον επόμενο μήνα στη Γαλλία και μετά στη Γερμανία.
Η Ελλάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που άλλαξε ταχύτητα, εδώ και αρκετά χρόνια και πηγαίνει με την όπισθεν. Μπήκε στον κυκλώνα μιας βαθιάς κρίσης και διαδοχικών μνημονίων που αυξάνουν συνεχώς τα αδιέξοδα. Χωρίς ένα συνολικό σχέδιο ανάπτυξης, οι πολιτικές δυνάμεις εξακολουθούν να ασχολούνται με το παρελθόν και να αναζητούν τη δικαίωση των πεπραγμένων τους σε εξεταστικές επιτροπές και σε βολικές δικαστικές αποφάσεις.
Η χώρα χρειάζεται άμεσα ένα δυναμικό φιλοευρωπαϊκό κίνημα που θα αντισταθεί στον εγχώριο λαϊκισμό και τον υποδαυλιζόμενο από πολλές πλευρές ευρωσκεπτικισμό. Χρειάζεται πολιτικές δυνάμεις αποφασισμένες να πάρουν τις πρωτοβουλίες και να υλοποιήσουν τις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται, αναλαμβάνοντας το πολιτικό κόστος προκειμένου να σταματήσει η οπισθοδρόμηση. Η Ελλάδα πρέπει να βάλει ξανά «πρώτη».
Δημοσιεύεται και στο «Έθνος»