Υπάρχουν διαφορετικές αναγνώσεις του εκλογικού αποτελέσματος. Ας πάρουμε τη δημοφιλέστερη: Ο δοκιμαζόμενος από την κρίση ελληνικός λαός, αηδιασμένος από την πολιτική ελίτ και τσακισμένος από τη λιτότητα, γκρέμισε το δικομματισμό και φώναξε, για να ακουστεί μέχρι το Βερολίνο, «όχι στο μνημόνιο». Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, οι πολίτες εξόρισαν τους ενόχους για την εθνική καταστροφή και ξέσπασαν το θυμό τους επιλέγοντας κυρίως αντιμνημονιακά κόμματα, ακόμη και αν συνδέονται ευθέως με τον υπόκοσμο, ακόμη και αν έχουν φιλοναζιστικές απόψεις.
.
Υπάρχει και μια αντιδημοφιλής ανάλυση: Ότι η περίφημη ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού, έγινε με παρακμιακούς, οπισθοδρομικούς όρους. Ότι το μήνυμα δεν ήταν μια κραυγή αλλαγής και ανατροπής, αλλά συντήρησης της αρρώστιας.
.
Οι ψηφοφόροι της ΝΔ επέλεξαν μαζικά Ανεξάρτητους Έλληνες και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ στράφηκαν προς διάφορες κατευθύνσεις, αλλά πρωτίστως προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Εκπαιδευμένοι από το δικομματισμό στην πελατειακή λογική και στη σχέση συναλλαγής με τα κόμματα, κατέφυγαν εκεί που βρήκαν την υπόσχεση ότι ο κόσμος τους, όπως τον ήξεραν, δεν θα κατεδαφιστεί. Το χρέος είναι επαχθές και θα διαγραφεί, η δανειακή σύμβαση θα καταγγελθεί και όλα θα γίνουν όπως πριν, σαν να μην υπάρχει κρίση. Ο λαϊκισμός γοήτευσε το αγανακτισμένο πλήθος που πίστεψε ότι η χρηματοδότηση της χώρας είναι αυτονόητη, κάτι σαν τη βροχή που πέφτει στο χώμα, ότι αρκεί η πολιτική τεστοστερόνη για να φέρει ένας ηγέτης στο κρατικό ταμείο τα λεφτά χωρίς μνημόνιο.
.
Στη «γιορτή της δημοκρατίας», κατά τον προσφιλή ορισμό της εκλογικής διαδικασίας, η Χρυσή Αυγή πέτυχε πρώτη φορά στην ιστορία της την είσοδο στο ελληνικό κοινοβούλιο, με ποσοστό μεγαλύτερο της Δημοκρατικής Αριστεράς. Ο Πάνος Καμμένος, με διψήφιο ποσοστό, στην πρώτη του δήλωση ζήτησε την τιμωρία των «δωσίλογων». Και ο Αλέξης Τσίπρας δεσμεύτηκε στην προσπάθεια για μια κυβέρνηση της αριστεράς, με κεντρική επιδίωξη την καταγγελία της δανειακής σύμβασης, έχοντας (;) προφανώς άλλον μαγικό τρόπο για να πληρωθούν μισθοί, συντάξεις και να λειτουργήσουν σχολεία, νοσοκομεία.
.
Αν δεν υπήρχε τόσο έρεβος, αν, ας πούμε, είχαν περάσει το όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης οι Οικολόγοι Πράσινοι, η Δημοκρατική Συμμαχία, η Δράση και δεν είχε θριαμβεύσει η ακροδεξιά, η εξιδανίκευση του εκλογικού σώματος θα ήταν ανεξέλεγκτη: Όλοι θα αποθέωναν το σοφό λαό, που τιμώρησε τους υπαίτιους της εθνικής κατάντιας και έφερε την ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού με δημιουργικό, προοδευτικό τρόπο. Αλλά αυτό δεν συνέβη.
.
Το αποκρουστικό σύστημα διαλύθηκε με αποκρουστικό τρόπο. Είναι άλλη η οργή του ανέργου από εκείνη του βολεμένου που ξεβολεύτηκε, είναι άλλος ο θυμός του παιδιού που δεν βλέπει τίποτα μπροστά και άλλος ο θυμός του πατέρα του, που απλώς θέλει πίσω το επίδομα και τη ζωή που είχε. Αλλά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία που να αντέχεται για τη στροφή ακόμη και του απελπισμένου στο σκοταδισμό και δεν υπάρχει καμία άλλη ερμηνεία για την τόσο εντυπωσιακή επιβράβευση του λαϊκισμού από την πολιτισμική καθυστέρηση και την άγνοια.
.
Ένας διάλογος με πρώην ψηφοφόρο του ΠΑΣΟΚ που ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ και ο ίδιος ξέρει ότι είναι πραγματικός:
.
-Επιτέλους, να πάρουν το μήνυμα!
.
-Είστε αριστερός;
.
-Εγώ πάντα ΠΑΣΟΚ ψήφιζα.
.
-Δηλαδή, δεν θέλετε τη δομική αλλαγή του συστήματος οργάνωσης της οικονομίας;
.
-Εγώ δεν θέλω να μου κόβουν το μισθό και τη σύνταξη, να μη βρίσκει δουλειά το παιδί μου.
.
-Η ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ θα φέρει αποκατάσταση του εισοδήματός σας και δουλειά στο γιο σας;
.
-Να τιμωρηθούν αυτοί που μας έφτασαν ως εδώ.
.
-Τόσα χρόνια που τους ψηφίζατε, πιστεύατε πραγματικά ότι είχαν ήθος και διαχειριστική επάρκεια;
.
-Ζούσαμε καλά.
.
-Δεν φοβάστε ότι σκίζοντας το πραγματικά άδικο και αναποτελεσματικό μνημόνιο μπορεί να πάμε στη δραχμή;
.
-Αυτά είναι βλακείες, τους έχουμε στο χέρι, βγάζουν κέρδη από τα δάνεια που μας δίνουν και αν μας πετάξουν έξω, θα τους πάρουμε μαζί μας.
.
Καληνύχτα και καλή μας τύχη.