Η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές και την τρόικα είναι ένα κομβικό σημείο, για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο μιας άτακτης χρεοκοπίας, είτε άμεσα είτε μεσοπρόθεσμα. Το ενδεχόμενο είναι υπαρκτό, έστω και αν όχι κυρίαρχο στους ευρωπαϊκούς κύκλους, αυτήν τη στιγμή. Ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν ισχυρές μειοψηφικές οικονομικές και πολιτικές ελίτ που θεωρούν την ελληνική χρεοκοπία αναπόφευκτο γεγονός και ως εκ τούτου την… καλύτερη λύση. Το κυρίαρχο πάντως ευρωπαϊκό σενάριο, φοβούμενο ανεξέλεγκτες καταστάσεις, επιδιώκει παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Το κακό είναι ότι αυτό το βλέπουν μέσω της επιβολής στην Ελλάδα ενός μοντέλου τύπου… Λετονίας! Αυτό σημαίνει μισθοί από 500-600 ευρώ και 50% έως 60% μείωση των αξιών γης, ακινήτων και επιχειρήσεων. Με αυτόν τον τρόπο θεωρούν ότι θα γίνει «ανταγωνιστική» η ελληνική οικονομία και θα υπάρξει ανάπτυξη…
.
Φοβούμαι ότι αυτού του τύπου οι προσεγγίσεις είναι εξωπραγματικές και καταστροφικές, τόσο για την οικονομία όσο και για τη «βιωσιμότητα της κοινωνίας», χάριν της οποίας υποτίθεται ότι γίνονται όλα αυτά, έστω και με «αρχικό κόστος»… Εχω ξαναγράψει ότι η ανεπιθύμητη έξοδος από το ευρώ μπορεί να γίνει είτε γιατί δεν θα μας «αντέξουν» οι Ευρωπαίοι εταίροι μας είτε γιατί δεν θα «αντέξει» η ελληνική κοινωνία. Οι αρνητικές εμπειρίες του πρώτου Μνημονίου πρέπει να αξιοποιηθούν διαπραγματευτικά για να πετύχουμε ένα βιώσιμο πρόγραμμα προσαρμογής. Οι νέες απαιτήσεις της τρόικας δυστυχώς δεν κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις του «Economist», εάν η ύφεση πιάσει το… 7% (αλλά και λιγότερο), τότε τα δημοσιονομικά οφέλη τόσο από το PSI όσο και από τα σκληρά μέτρα θα εξανεμιστούν και θα συνεχιστεί ο «φαύλος κύκλος».
.
Αναμφισβήτητα, η ελληνική πλευρά βαρύνεται με αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, με αποκλίσεις και έλλειψη σοβαρής πολιτικής διάθεσης για μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές. Από την άλλη, οι πολιτικές διάσωσης της Ελλάδας που εφάρμοσαν μέχρι σήμερα η Γερμανία και το ΔΝΤ απεδείχθησαν αναποτελεσματικές και δεν πρέπει να καλυφθούν πίσω από τις αδυναμίες του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Χωρίς διαμόρφωση αναπτυξιακού περιβάλλοντος, που σημαίνει όχι άλλα υφεσιακά μέτρα, μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές από πλευράς Ελλάδας και ένα ευρωπαϊκό επενδυτικό πρόγραμμα, δεν μπορεί να γίνει «ανάταξη» της ελληνικής οικονομίας και άρα να αποδώσουν και οι λοιπές πολιτικές. Εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν όντως η Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ, πρέπει να δουν το ελληνικό πρόβλημα στις σωστές διαστάσεις του. Οσο για τα περί… «δημοσιονομικού επιτρόπου», πέραν του ότι συνιστούν θεσμική ευρωπαϊκή εκτροπή, δεν βοηθούν, γιατί θέτουν ένα δίλημμα μεταξύ οικονομικής βοήθειας και εθνικής αξιοπρέπειας, στο οποίο η απάντηση είναι μονόδρομος…
.