Όπως η ψήφος ρίχνεται στην κάλπη με θυμό και εν θερμώ ή με λογική και εν ψυχρώ, έτσι και η αξιολόγηση του εκλογικού αποτελέσματος μπορεί να γίνει με δυο τρόπους. Ο ένας είναι να την κάνουμε εν θερμώ και με θυμό. Και ο άλλος να προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε το αποτέλεσμα. Να μην το δικαιολογήσουμε, αλλά να το εξηγήσουμε.
Επι παραδείγματι, στους συντριπτικά περισσότερους προκαλεί απέχθεια η είσοδος της Χρυσής Αυγής στη Βουλή. Χρησιμότερο, όμως, θα ήταν να εξηγηθεί γιατί συνέβη αυτό. Και δεν είναι πολύ εύκολο. Το ακραίο αυτό κόμμα δεν πήρε υψηλά ποσοστά μόνο σε συνοικίες της Αθήνας που είναι γεμάτες με λαθρομετανάστες. Πήρε πολλές ψήφους σε μικρά χωριά, στα οποία δεν υπάρχει κανένας ξένος. Προσωπικά υπέστην ένα μ ικρό σοκ, όταν άκουσα, σε τέτοια χωριά, πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ να δηλώνουν ανοιχτά ότι θα ψηφίσουν Χρυσή Αυγή. Ανεξήγητο εκ πρώτης όψεως.
Να γιατί αυτή τη φορά θα χρειαστεί μεγαλύτερη προσπάθεια για να εξηγηθεί ο χτεσινός εκλογικός σεισμός, μετά τον οικονομικό σεισμό της τελευταίας διετίας.
Για την συντριβή του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει μεγάλη δυσκολία. Η εξήγηση είναι προφανέστατη. Διαχειρίστηκε την χρεοκοπία της χώρας, την οποία άντεξε μόνο το 15% των ψηφοφόρων του 2009. Μόνο αυτοί πίστεψαν ότι έσωσε τη χώρα, έστω με βαρύ τίμημα.
Για την ανάλογη συντριβή της ΝΔ – ο Σαμαράς προκάλεσε τις εκλογές για να πάρει αυτοδυναμία και δεν κατάφερε να πάρει ούτε 20% – τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Κυρίως διότι σπάει τον κανόνα της Μεταπολίτευσης, σύμφωνα με τον οποίο όταν έχανε το ένα κόμμα εξουσίας, τη θέση του έπαιρνε το άλλο. Με τις θεαματικές τούμπες και την ανεύθυνη στάση του (κατά του πρώτου Μνημονίου και υπερ του δεύτερου, μέσα και έξω από την κυβέρνηση Παπαδήμου) κατάφερε να φέρει τη χώρα στα πρόθυρα της ακυβερνησίας.
Η μεγάλη επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μόνο η κεφαλαιοποίηση της αντιμνημονιακής ψήφου αλλά και η ταυτόχρονη προβολή μιας εναλλακτικής λύσης, αυτό που ονόμασε «κυβέρνηση της Αριστεράς». Όμως, αυτό το προεκλογικό πλεονέκτημα, που επιβεβαιώθηκε στην κάλπη, μπορεί να γίνει μπούμερανγκ, αν η προταθείσα λύση δεν περπατήσει. Πολλοί από τους πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, που ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ και όχι το ΚΚΕ, πίστεψαν ότι μπορεί να σχηματιστεί «κυβέρνηση της Αριστεράς». Τι θα συμβεί αν τις επόμενες δέκα ημέρες το εγχείρημα του Τσίπρα αποτύχει, αφού πρώτα θα έχει αποτύχει η διερευνητική εντολή του Σαμαρά;
Οι εκλογές γίνονται πρώτα για να εκφραστεί ο λαός και μετά για να κυβερνηθεί η χώρα. Δεν γίνονται για να έλθει αδιέξοδο. Εν προκειμένω το αδιέξοδο είναι ορατό. Βιώσιμη κυβέρνηση από καμιά πλευρά δεν μπορεί να σχηματιστεί. Και αυτό είναι το χειρότερο για μια χώρα που βρίσκεται μεταξύ συντεταγμένης και ασύντακτης χρεοκοπίας.