Ο Ντάρον Ατζέμογλου και ο Τζέιμς Ρόμπινσον υποστηρίζουν ότι οι πολιτικοί και οικονομικοί θεσμοί αποτελούν τη βάση για την οικονομική επιτυχία ή αποτυχία των εθνών. Στο γνωστό τους βιβλίο-μελέτη ??Πώς αποτυγχάνουν τα Έθνη?? φωτογραφίζουν αυτό που βιώνει ο Λίβανος.
Στις πολλαπλές κρίσεις -οικονομική, πολιτική, υγειονομική- θα εστιάσουμε στο ερώτημα, πώς μια χώρα πλούσια, εξωστρεφής, βρίσκεται σήμερα στο επίπεδο της Βενεζουέλας. Με τους κατοίκους να λιμοκτονούν και χωρίς προοπτική ανάταξης.
Όλα άρχισαν όταν οι καταθέτες της χώρας βρέθηκαν να έχουν χάσει τις καταθέσεις τους. Ο υπερπληθωρισμός και ανεργία οδήγησαν σε εξέγερση απελπισίας το 2019 για ??ασήμαντη αφορμή. Την φορολόγηση του Wats up. Και γιατί έκαψαν οι διαδηλωτές το κτίριο της Ένωσης Τραπεζών του Λιβανου στις διαδηλώσεις μετά την έκρηξη στο λιμάνι της Βυρητού;
Θα ανατρέξουμε σε ένα άρθρο των N.Y. Times πριν δυο χρόνια με τον ευφυή τίτλο ?The Great Ponzi Scheme??. Στην Ελλάδα είναι γνωστό ως ??πυραμίδα Πόντσι?? προς τιμήν του διάσημου απατεώνα που καταχράστηκε τα χρήματα των πελατών του που επένδυσαν σε χρηματιστηριακά προϊόντα φούσκες. Επίσης κάποιοι θυμούνται τις πυραμίδες απάτης που συντάραξαν την κοινωνία της Αλβανίας πριν λίγα χρόνια.
Ας δούμε όμως πώς λειτουργεί η ??πυραμίδα??. Από τις αρχές του 1900 όταν ο Πόντσι έστησε την απάτη του η συνταγή είναι ίδια.
1. Επιλέγεται μια εταιρεία κέλυφος, ή ακόμη ψεύτικη στην οποία καλούνται να συμμετάσχουν ιδιώτες.
2. Για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών προφέρεται επιτόκιο σημαντικά υψηλότερο από τα τραπεζικά. Εγγυημένο κατά τους διαχειριστές της πυραμίδας.
3. Στο στάδιο αυτό επιστρέφονται κέρδη των αρχικών επενδυτών, διαφημίζεται κατάλληλα το σχήμα και προσελκύονται νέοι επενδυτές.
Πώς όμως πληρώνονται οι δικαιούχοι, ή όσοι αποφασίζουν να βγουν με τα κέρδη τους; Τα χρήματα που διατίθενται προέρχονται προφανώς από τα χρήματα των νέων επενδυτών που τσίμπησαν το αγκίστρι της απληστίας και όχι από τα κέρδη της ανύπαρκτης εταιρείας.
Κάποια στιγμή η ανατροφοδότηση με χρήματα αφελών σταματάει, είτε γιατί κάποιοι έψαξαν και κατάλαβαν ότι το ψάρι βρωμάει, είτε γιατί αρκούνταν στα μέχρι τότε κέρδη τους.
Καθώς η ρευστότητα ελαττώνεται, ??κέρδη?? για να μοιραστούν δεν υπάρχουν πιά και η φούσκα μοιραία σκάει.
Ακριβώς αυτό συνέβη στο Λίβανο. Καθώς για χρόνια η Κεντρική Τράπεζα δανείζεται από τις εμπορικές Τράπεζες ώστε να κρατήσει σταθερή την ισοτιμία της Λιβανέζικης λίρας με το δολάριο, οι καταθέτες, κυρίως της μεσαίας τάξης, δανείζονται ή κατέχουν δολάρια τα οποίοι καταθέτουν στις εμπορικές προσφέρουν τα ωραία τους δολάρια για να εισπράξουν τους τόκους.
Ώσπου νέοι επενδυτές παύουν να καταθέτουν τις οικονομίες τους και κάποια στιγμή η φούσκα σκάει με πάταγο, οι καταθέσεις εξαϋλώνονται από την αναγκαστική διακοπή του σταθερού δεσμού με το δολάριο και ο κόσμος χάνει τα χρήματα και επί πλέον βρίσκεται αντιμέτωπος με την πείνα.
Το πρωτότυπο στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι απατεώνας δεν είναι ένα άτομο αλλά το ίδιο το Κράτος.
Είναι φανερό ότι για να στηθεί μια τέτοια απάτη οι τα πολιτικά κόμματα που συγκυβερνούν γνώριζαν. Είτε ήταν μουσουλμανικά-Χεσμπολάχ- είτε χριστιανικά κλπ. Δηλαδή μια διεφθαρμένη πολιτική Τάξη που φρόντιζε για το ??καλό?? των δικών της παιδιά και τις ένοπλες πολιτοφυλακές τους προκάλεσα την ??αποτυχία?? του πολυεθνικού Κράτους του Λιβάνου. Και ακριβώς αυτή η συνενοχή έχει γίνει κατανοητή από τα πλήθη που διαδηλώνουν που εκφράζεται στο σύνθημα ??Παραιτηθείτε ή κρεμαστείτε??. Όμως οι ελπίδες για ομαλοποίηση με δημοκρατικούς όρους μοιάζει αδύνατη. Η συνενοχή όλων και όσων κρύβονται πίσω τους έχει σαν καρκίνος καταστρέψει το σώμα της όμορφης χώρας.
Πηγή: www.tanea.gr