Σε πάρα πολλούς Eλληνες, ίσως στους περισσότερους, υπάρχει εδραιωμένη η πεποίθηση ότι στη χώρα μας υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά σε ό,τι αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας απέναντι στο κράτος. Ενα για τους πλούσιους και ένα για όλους τους υπόλοιπους. Δυστυχώς η πολιτεία και οι πολιτικοί κάνουν ό,τι μπορούν για να το επιβεβαιώσουν.
Πάρτε για παράδειγμα αυτή την περίφημη λίστα με τους 2.000 μεγαλοκαταθέτες στην Ελβετία. Την παραλάβαμε με γιορτές και νταούλια και με διαρροές ότι στους πρώτους 20 που ελέγχθηκαν -αυτούς με τα μεγαλύτερα ποσά στο όνομά τους- διαπιστώθηκαν κενά σε σχέση με τις φορολογικές τους δηλώσεις. Θα ακολουθούσαν πρόστιμα και ποινές… Δυο χρόνια μετά μαθαίνουμε πως όχι μόνο δεν προχώρησαν οι έρευνες αλλά αντιθέτως το CD με τη λίστα αγνοείται! Και ως συνήθως ο ένας ρίχνει τις ευθύνες στον άλλον.
Έγιναν άνωθεν παρεμβάσεις και σταμάτησαν οι έρευνες; Πιθανότατα όχι. Δύσκολα θα τολμούσε ένας πολιτικός να δώσει τέτοιες οδηγίες σε υπηρεσιακούς παράγοντες και μάλιστα για μια υπόθεση με τόση δημοσιότητα, ρισκάροντας όχι μόνο πολιτικές αλλά και ποινικές ευθύνες.
Απλώς για μια ακόμα φορά θριάμβευσαν η ανικανότητα, η τσαπατσουλιά και η απουσία θεσμοθετημένων διαδικασιών. Από την πρώτη στιγμή ο υπουργός έκανε λάθος που κράτησε το CD στο συρτάρι του. Δεν είναι αυτός ο ρόλος του ούτε είχε τέτοιο δικαίωμα. Και πώς επέλεξε άραγε τους πρώτους 20 για να ελεγχθούν;
Θα έπρεπε να είχε παραδώσει το CD στις αρμόδιες υπηρεσίες και να είχε φροντίσει να του γνωστοποιήσουν τα αποτελέσματα των ερευνών το συντομότερο δυνατό. Το έκανε με καθυστέρηση, κανείς δεν παρακολούθησε την υπόθεση και βέβαια σήμερα όλοι πιστεύουν ότι υπήρξε συνειδητό κουκούλωμα!
Η λίστα της Ελβετίας είναι μια ψηφίδα μόνο στον ορυμαγδό των αποκαλύψεων για σκάνδαλα τους τελευταίους μήνες. Αποκαλύψεις που σε αρκετές περιπτώσεις δίνουν την αίσθηση ότι υπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες. Με αυτή την έννοια η άποψη του πρωθυπουργού ότι ρίχνονται στη δημοσιότητα ονόματα αθώων για να προστατευτούν οι ένοχοι είναι ασφαλώς σωστή.
Όμως δεν είναι αυτή η εντύπωση που μένει στον πολίτη. Αντιθέτως και ανεξάρτητα από το ποιοι είναι ένοχοι και ποιοι αθώοι αυτό που σοκάρει είναι η αίσθηση ενός διαρκούς πάρτι διαφθοράς, ενός χορού εκατομμυρίων, τις διαστάσεις του οποίου ούτε καν υποψιαζόμασταν.
Γι’ αυτόν τον λόγο δεν αρκούν οι διαβεβαιώσεις για κατοχύρωση της διαφάνειας, που άλλωστε σε μεγάλο βαθμό αποτελούν ευθύνη της Δικαιοσύνης. Η κυβέρνηση οφείλει να σηματοδοτήσει και πολιτικά ότι αποτελεί βασική της προτεραιότητα η κοινωνική δικαιοσύνη.
Δυστυχώς δεν το κάνει. Αντιθέτως ορισμένες πρωτοβουλίες της προκαλούν απορίες για τη σκοπιμότητα που υπηρετούν. Οπως, για παράδειγμα, τα σχέδια που επεξεργάζεται για μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολόγησης στο 35%.
Το επιχείρημα ότι έτσι οι φορολογούμενοι θα έχουν κίνητρο να γίνουν πιο ειλικρινείς είναι μάλλον κωμικό: η συντριπτική πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών κινείται στα όρια του αφορολόγητου! Δεν είναι το ποσοστό του φόρου για τα εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ που τους αποθαρρύνει.
Έτσι κι αλλιώς την ώρα που στη Γαλλία ο ανώτατος συντελεστής πάει στο 75% και στην Ελλάδα κόβονται οι συντάξεις των 1.000 ευρώ, είναι λίγο προκλητικό να δίνονται ελαφρύνσεις στα υψηλά εισοδήματα.
Άλλωστε υπάρχουν και κάποιοι που αισθάνονται ότι πληρώντας τον φόρο τους επιτελούν το κοινωνικό τους καθήκον.