Πολύ μεγάλη ζημιά έκανε στον ΣΥΡΙΖΑ ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και δεν το κατάλαβε ακόμα. Οχι τόσο πολιτικά -είναι υπόθεση λίγων εβδομάδων να ξεχαστεί η γκάφα-, αλλά γιατί βοήθησε να βγει λίγο στον αφρό όλο αυτό το ιδεολογικό νεφέλωμα που κυριαρχεί στο κόμμα του.
Στην αρχή βέβαια οι αντιδράσεις ακολούθησαν την πεπατημένη: για όλα φταίνε οι άλλοι. Ο εκπρόσωπος του κόμματος μίλησε για «ελαφρές» και «αστείες» κριτικές που γίνονται στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ στην «Αυγή» πήγαν ένα βήμα παραπέρα μιλώντας για «χαλκείς της ενημέρωσης», θυμίζοντάς μας φρασεολογίες άλλων εποχών. Η προσέγγιση αυτή βέβαια δεν περπάτησε πολύ, γιατί πρώτοι οι συριζαίοι είχαν αδειάσει τον Παναγιώτη. Αλλος μιλώντας για «αυτογκόλ» και «πεπονόφλουδα» που πάτησε ο κοινοβουλευτικός τους εκπρόσωπος, άλλος πάλι επισημαίνοντας ότι με όσα είπε «δεν απηχεί τις απόψεις μας».
Την καλύτερη συμβουλή πάντως την έδωσε ο νέος θεωρητικός της Αριστεράς, Αλέξης Μητρόπουλος, τσιτάροντας τον Εκο: «Θα απαντάς, του είπε, ό,τι ξέρεις, όχι ό,τι σε ρωτάνε!». Με άλλα λόγια, θα μαθαίνουμε ό,τι θέλουν αυτοί, όχι ό,τι ρωτάμε εμείς. Ωραίο ακούγεται.
Κατόπιν αυτών, ο κ. Τσίπρας έκανε μια δήλωση του στυλ «είμαστε πανέτοιμοι» και το θέμα θεωρήθηκε λήξαν. Ανέλαβαν όμως να το συνεχίσουν κάποιοι άλλοι θεωρητικοί, που θέλησαν να εξηγήσουν στους «ψυχωσικά αρχομανείς» ότι άλλο η αστική και άλλο η αριστερή διακυβέρνηση. Οπως έγραψαν στην «Αυγή», αν εννοούν να κατεδαφίσουμε το κράτος πρόνοιας και τα εργασιακά δικαιώματα, «από τέτοια ετοιμότητα χορτάσαμε».
Για ποια κυβερνησιμότητα μιλάμε λοιπόν; Οπως μας εξηγεί έτερος αρθρογράφος, αντίσταση -προφανώς στην κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη λογική- «είναι η απεξάρτηση από την οικονομία της λογιστικής και η επανεισαγωγή μιας πολιτισμικής οικονομίας. Παράγω αυτό που χρειάζεται ο πολίτης, αυτό που εξαρθρώνει τον παραπειστικό τοκογλυφικό οικονομισμό».
Και πιο κάτω: «Η νέα αντίληψη με την οποία πρέπει να διεκδικήσει την κυβερνητική ευθύνη δεν θα τέρπει την ηδονοθηρία, που αποτέλεσε το βασικό ιδεολογικό όχημα για το κάψιμο της χώρας (?), αλλά θα ξανασυστήσει τον κόπο και την αποφασιστικότητα». Καταλάβατε; Αν όχι, ίσως να ανατρέξετε στη διακήρυξη που έδωσε στη δημοσιότητα ο ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή και όπου μας εξηγούν ότι στόχος του κόμματος είναι η «οικονομία των αναγκών» που θα αντιστρατεύεται την «οικονομία του κέρδους».
Η ορολογία μοιάζει αθώα και αρκούντως κουλτουριάρικη. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια επιστροφή στη σοβιετική ιδεολογία προ Γκορμπατσόφ. Η οποία φυσικά δεν απάντησε ποτέ στο ποιος θα καθορίζει τις ανάγκες των πολιτών και με ποια κίνητρα το οικονομικό σύστημα θα ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες.
Ο καπιταλισμός έχει την αγορά και το κέρδος. Στα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού δοκιμάστηκαν διάφορα διοικητικά ή αυτοδιοικητικά σχήματα με τα ίδια πάντοτε τραγελαφικά αποτελέσματα. Εδιναν πριμ για την παραγωγή πολυελαίων με βάση τους τόνους σιδήρου που χρησιμοποιούσαν τα εργοστάσια και έφτιαχναν φωτιστικά που από το βάρος γκρέμιζαν το ταβάνι!
Αντί για την «πολιτισμική οικονομία», οι πολίτες θεοποίησαν τον άπιαστο γι’ αυτούς καταναλωτισμό και σήμερα όσα σοσιαλιστικά καθεστώτα απέμειναν προσπαθούν να επιβιώσουν υιοθετώντας την αγορά.
Κινδυνεύουμε να υποστούμε εμείς στον 21ο αιώνα ένα τέτοιο ιστορικό πισωγύρισμα; Δύσκολα μπορεί κανείς να το πιστέψει. Είναι όμως ενδεικτικό της κρίσης του πολιτικού μας συστήματος το ότι με τέτοιες απόψεις κάποιοι φιλοδοξούν να γίνουν οι λαθρεπιβάτες της Κεντροαριστεράς.