Λαϊκά δικαστήρια

Γιάννης Λασκαράκης 23 Φεβ 2025

Βρισκόμαστε σε αμφιθέατρο πανεπιστημιακής σχολής . Παντού υπάρχουν πανό  με συνθήματα εναντίον των «δολοφόνων των Τεμπών», υπέρ του ασύλου, υπέρ των καταλήψεων. Κάπου κρέμεται  και μια σημαία της Παλαιστίνης… 

Στα έδρανα της διδακτικής έδρας κάθονται τέσσερα άτομα.  Οι δύο ξεχωρίζουν . Πρώην πρύτανης και πολιτικός    ο ένας,  γνωστή μητέρα θύματος του δυστυχήματος των Τεμπών, η άλλη.

Οι κάμερες μπροστά.  Πίσω  τους στις θέσεις του αμφιθέατρου κάθονται  εκατοντάδες νέοι και αρκετοί μεγαλύτεροι . Φωνάζουν, χειροκροτούν, αδημονούν. Η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι, αίμα, εκδίκηση.

Παίρνει το λόγο ο πρώην πρύτανης,  ως ανώτατος δικαστής: «Θα πάρουμε το νόμο στα χέρια μας. Το κτήνος ο …. (όνομα πολιτικού)    πέταξε τα κομμάτια από τα νεκρά παιδιά  στα χωράφια. Αυτός ο άνθρωπος πρέπει να εκτελεσθεί. Να εκτελεστεί, όχι να πάει στη φυλακή και  να τον πληρώνουμε  κιόλας».

Πήραν τον λόγο και  άλλοι από το ακροατήριο. Προφανώς ήταν οι «λαϊκοί ένορκοι»…  Όλοι στο ίδιο κλίμα. «Να πάρουμε το νόμο στα χέρια μας, να πάνε στη φυλακή ισόβια».  

Λόγια του αέρα και τζάμπα μαγκιές. Κανείς δεν παίρνει στα σοβαρά τους μη σοβαρούς.   Ούτε ο νόμος.  Έστω και αν ο φαιδρός και συνομωσιολογικός  λόγος,   πρωτογενώς εκπέμπεται  εκ του πωλητού κηραλοιφών και επιστολών του Χριστού.  

Πριν από 77  τόσα χρόνια,  στον ελληνικό εμφύλιο, τα πράγματα ήταν αλλιώς.  Στα ορεινά χωριά  έφταναν ξημερώματα οι μαχητές  του Δημοκρατικού Στρατού.  Έσερναν έξω τους τρομαγμένους  χωρικούς  και έστηναν το λαϊκό δικαστήριο.   Ο «λαϊκός κατήγορος» τους κατηγορούσε ως συνεργαζόμενους με τον Εθνικό Στρατό.  Έβαζαν  και κάποιον που παρίστανε τον  «μάρτυρα κατηγορίας».  Η ετυμηγορία του λαϊκού δικαστηρίου  ήταν ομόφωνη. Ένοχοι. Ποινή  θάνατος.  Ακολουθούσε η μαζική εκτέλεση.  Άνδρες και γυναίκες, έτσι ξαφνικά,  περνούσαν από το  πρωινό ξύπνημα  στον θάνατο.  Χωρίς στοιχειώδη αιτιολογία, χωρίς να φταίνε σε τίποτε. Με τον ίδιο τρόπο απαντούσαν οι «εθνικόφρονες». Εκείνοι δεν χρειάζονταν «δίκες».  Έσφαζαν αυτοδικαίως. 

Ευτυχώς δεν θα φτάσουμε εκεί, όσο τοξικός και αν είναι ο λόγος μερικών, όχι μόνο των φαιδρών.  Ζούμε σε μια ευνομούμενη δημοκρατία, με όλες τις αδυναμίες της.  Εμείς οι παλαιότεροι που ζήσαμε την δικτατορία και πριν από αυτήν άλλες προβληματικές   πολιτικές καταστάσεις,  οργιζόμαστε με το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ένα νέο απολιτικό κύμα διαμαρτυρίας.  Σαν εκείνο που μας οδήγησε  στα καταστροφικά πειράματα του  2015, όταν  και ο ίδιος ο τότε πρωθυπουργός τρόμαξε μπροστά στις συνέπειες των δικών του επιλογών και έκανε την “kolotoumpa” .   Δεν θα αντέξει η χώρα μια νέα ακυβερνησία σε περιόδους που κλονίζεται το παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας,  στο οποίο στηρίχθηκε η μεταπολεμική μας σταθερότητα.

Ο ρόλος των σοβαρών κομμάτων είναι καθοριστικός. Οι θεωρίες συνομωσίας , η αμφισβήτηση  των θεσμών και ιδίως της δικαιοσύνης, η εύκολη μετατροπή της πολιτικής αντιπαράθεσης σε εχθροπάθεια και η διακοπή του εποικοδομητικού  διαλόγου με βάση την λογική και το συμφέρον της χώρας,  δεν οδηγούν πουθενά. Ή μάλλον οδηγούν στην απαξίωση της πολιτικής και στην  εκτροφή  πολιτικών   «τεράτων»  τύπου Τράμπ,  και άλλων εγχώριων , που απειλούν τις δημοκρατίες.